Kalp krizi, kalp kasına kan akışının kesilmesi sonucu meydana gelen bir durumdur. Kalp krizi geçiren kişilerin yaklaşık yüzde 40’ı bunu uykuda yaşamaktadır. Uykuda kalp krizi geçirmenin en büyük nedeni, vücudun uyku ve uyanıklık döngülerini düzenleyen sirkadiyen sistemidir. Peki sirkadiyen sistem nasıl çalışır? Kalp krizini ne tetikler? Tüm bilinmesi gerekenler ayrıntılarda...
SİRKADİYEN SİSTEM NASIL ÇALIŞIR?
Sirkadiyen sistem, vücudun biyolojik saati olarak da bilinir. Bu sistem, beyinde bulunan hipotalamus adlı bölgede yer alan suprakiazmatik çekirdek (SCN) tarafından yönetilir. SCN, gözlerden aldığı ışık sinyalleri ile gece ve gündüzü ayırt eder. Buna göre, vücuttaki birçok işlevi düzenler. Örneğin, geceleri melatonin adlı uyku hormonu salgılanırken, sabahları kortizol adlı stres hormonu salgılanır. Bu hormonlar, uyku kalitesini, enerji seviyesini, ruh halini ve bağışıklık sistemini etkiler.
Uykuda kalp krizi riski, uyku apnesi, diyabet, yüksek tansiyon, obezite, depresyon gibi kronik hastalıkları olan kişilerde daha yüksektir. Bu hastalıklar, sirkadiyen sistemi bozarak, kan basıncı, kan şekerini, kan pıhtılaşmasını ve kalp ritmini etkiler. Bu da, kalp damarlarında tıkanıklığa ve kalp krizine neden olabilir.
KALP VE TANSİYON HASTALIKLARINI TETİKLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?
Kalp ve tansiyon hastalıkları, kalp damarlarının daralması veya tıkanması sonucu meydana gelen hastalıklardır. Kalp ve tansiyon hastalıklarını tetikleyen faktörler şunlardır:
* Erkeklerde 40 yaşın üstünde olmak
* Kadınlarda 45 yaşın üstünde olmak veya menopoz sonrası dönem
* Ailede kalp ve damar hastalığı öyküsü olması
* Sigara ve tütün türevleri tüketmek
* Yüksek tansiyonun olması
* Yüksek kolesterol ve trigliserid seviyelerinin olması
* Şeker hastalığı (diyabet) olması
* Obezite veya fazla kilolu olmak
* Hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürmek
* Stresli ve kaygılı bir ruh hali içinde olmak
* Aşırı alkol tüketmek
* Sağlıksız beslenme alışkanlıkları edinmek
UYKUDA KALP KRİZİNİ AZALTMAK İÇİN NE YAPMALIYIZ?
Uykuda kalp krizi riskini azaltmak için, sirkadiyen sistemin bozulmasını önlemek ve uyku kalitesini artırmak gerekir. Bunun için şu tavsiyelere uyulabilir:
* Her gün aynı saatlerde yatıp kalkmak, sirkadiyen sistemin düzenli çalışmasını sağlar.
* Yatmadan önce kafein, alkol, sigara gibi uyarıcı maddelerden kaçınmak, uyku kalitesini artırır.
* Yatak odasının karanlık, sessiz ve serin olmasına dikkat etmek, uyku hormonu melatonin salgılanmasını destekler.
* Yatmadan önce ağır ve yağlı yemekler yememek, mide ve bağırsak rahatsızlıklarını önler.
* Yatmadan önce ılık bir duş almak, gevşemeye ve uykuya dalmaya yardımcı olur.
* Yatmadan önce stresli ve kaygılı düşüncelerden uzaklaşmak, rahat bir uyku için önemlidir.
* Sabahları hafif egzersizler yapmak, kan dolaşımını hızlandırır ve kalp sağlığını korur.
Kalp krizi riskini azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsenmesi gerekir. Unutmayın, kalp krizi geçirmek, önlenebilir bir durumdur.
