Psikoz Nedir?
Psikoz, bir kişinin gerçekliği anlamasını veya algılamasını etkileyen bir dizi psikolojik semptomu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Genellikle geç ergenlik döneminde veya erken yetişkinlikte ortaya çıkar. Psikozu gösterebilecek hiçbir test veya tarama yoktur. Bunun yerine, genellikle bir akıl sağlığı uzmanı tarafından gözlemlere ve deneyimlere göre, konuşarak teşhis edilir.
Psikoz; uyuşturucu bağımlılığı, bipolar bozukluk veya şiddetli depresyon gibi başka problemlerle ilişkilendirilebilir.
Psikoz belirtileri şunları içerir:
- Kendiniz veya dünya hakkında, bazıları korkutucu olabilen alışılmadık fikirler veya inançlar
- Başkalarının duyamayacağı sesleri duymak veya başkalarının göremediği görüntüleri görmek (halüsinasyonlar olarak bilinir)
- Başkalarının vücudunuzu veya düşüncelerinizi kontrol edebileceği hissi
- Başkalarının söylediklerini anlamanız veya kendinizi başkalarına açıkça ifade etmenizin zor olabilmesi için düşüncelerin karıştırılmasıyla ilgili sorun
- Tuhaf görünen veya diğer insanların tuhaf bulabileceği davranışlar
İnsanlar tedavi veya destekle düzelmeden önce bu belirtileri bir süre yaşayabilir. Bu dönem, bir psikoz bölümü olarak bilinir. Bazı insanlar, tek bir psikoz dönemine sahip olacak ve daha fazla sorun yaşamayacaktır; diğerlerinin yaşamları boyunca başka bölümleri olabilir.
Psikoza Ne Sebep Olur?
Psikozun birkaç olası nedeni vardır. Amfetamin (hız veya buz) ve reçeteli ilaçlar gibi bazı ilaçların psikotik semptomlar ürettiği bilinmektedir. Diğer insanlar için psikoz, zor veya travmatik olaylarla karşılaştıklarında ortaya çıkabilir. Yakın bir aile üyesine psikotik bozukluk teşhisi konduğunda, psikozun daha muhtemel olduğuna dair bazı göstergeler vardır. Bir psikoz dönemi geçirmiş kişiler için, önemli stres, sonraki bölümlerin gelişiminde bir faktör gibi görünmektedir. Nadir durumlarda, diğer tıbbi hastalıklar psikoza neden olabilir.
Psikoz Tedavisi
Psikozda birden fazla tedavi yöntemi vardır.
İlaç tedavisi: Psikozu tedavi etmek için tasarlanmış ilaçlara anti-psikotik denir. Bunlar, beyindeki belirli kimyasalların (dopamin gibi) ruh hali ve davranış üzerindeki etkisini değiştirerek çalışır. Bazı anti-psikotik ilaçların yan etkileri olabilir. Bunlardan herhangi biri rahatsız ediciyse, bunu doktorunuzla görüşmeniz önemlidir. Böylece alternatif bir ilaç önerilebilir veya dozaj azaltılabilir.
Doktorunuz veya psikiyatristiniz, depresyon veya uyku sorunları gibi psikozla ilişkili diğer bazı sorunları tedavi etmek için ilaç yazmayı da düşünebilir.
Psikolojik terapiler: Psikoz için psikoterapi, çoğunlukla stresle başa çıkma ve yaşam kalitesini iyileştirme becerilerini ve tekniklerini öğretmeyi amaçlamaktadır. Bazı terapilerin sesleri duyan insanlara yardım etmede etkili olduğu gösterilmiştir. Psikoz için en etkili psikolojik terapiler, bilişsel davranışçı terapi ve aile temelli terapileri içerir. Yakın zamanda geliştirilen ve tedaviye aile ve sosyal ağların dahil edilmesini içeren bir terapi olan ‘’Açık Diyalog’’, bazı ülkelerde umut verici sonuçlar göstermiştir.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Birçok insan için sanat, müzik ve egzersiz gibi aktivitelerle genel sağlığı iyileştirmek ve stresi azaltmak iyileşmeyi destekleyebilir. Uyuşturucu ve alkolden uzak durmak ve iyi uyumak da işe yarayabilir.
Pratik destek: Çalışma veya çalışma ile ilgili hedeflere yönelik yardım, stresi azaltabilir ve psikozlu kişilere yardımcı olabilir.
