Epilepsi, çocukluk çağında en sık görülen nörolojik hastalıklardan biridir. Epilepsi, nöbetler halinde kendini gösterir. Çocuklarda epilepsi nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir? Çocuklarda epilepsi hakkında bilmeniz gereken detaylar ise içeriğimizde...
EPİLEPSİ NEDİR?
Epilepsi, halk arasında sara hastalığı olarak da bilinen, beynin normal elektriksel aktivitesi dışında bir takım anormal deşarjların ortaya çıkması sonucunda farklı şekillerde ortaya çıkabilen bir kronik (uzun süreçli) hastalıktır. Epilepsi, toplumda her 100 çocuktan birini etkilemektedir. Nöbetler, beyinde kaynak aldıkları bölgedeki hücre gruplarına göre farklı belirtiler gösterebilir. Nöbetler, kasılma olmayan veya kasılma ile gelen şeklinde ikiye ayrılır.
ÇOCUKLARDA EPİLEPSİ NEDEN OLUR?
Çocuklarda epilepsinin nedenleri, genellikle doğuştan gelen veya sonradan oluşan beyin hasarlarıdır. Çocuklarda epilepsi nedenleri şunlardır:
Doğuştan gelen hastalıklar
Bazı genetik veya metabolik hastalıklar, beynin gelişimini veya işlevini bozarak epilepsiye neden olabilir.
Gebelikte bebeğin beyin gelişimini etkileyen olaylar
Anne karnında enfeksiyon, kanama, travma, ilaç kullanımı, alkol veya sigara gibi faktörler, bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyerek epilepsiye neden olabilir.
Doğum sırasında meydana gelen sorunlar
Doğum esnasında bebeğin beyninin oksijensiz kalması, kanaması, zedelenmesi veya enfeksiyon kapması, epilepsiye neden olabilir.
Doğum sonrasında gelişen sorunlar
Menenjit, ensefalit gibi beyin enfeksiyonları, kafa travması, beyin tümörü, inme, zehirlenme gibi durumlar, epilepsiye neden olabilir.
Ateşli havaleler
Yüksek ateşe bağlı olarak gelişen nöbetler, bazı çocuklarda epilepsiye neden olabilir. Ateşli havale geçiren çocukların yaklaşık %2-5’i ileride epilepsi geliştirir
ÇOCUKLARDA EPİLEPSİ TAMAMEN İYİLEŞEBİLİR Mİ?
Çocuklarda epilepsi tedavisinde, doktorun önerilerine uymak, tedavi sürecini hızlandırmak ve nöbetlerin tekrarlamasını önlemek için önemlidir. Ayrıca, epilepsiyi önlemek için, düzgün duruş, ergonomik çalışma ortamı, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stresten uzak durma gibi alışkanlıklar edinmek faydalı olabilir.
Çocuklarda epilepsi tedavisinde, ilaçlara iyi yanıt veren, başka nörolojik problemi olmayan, en az 2 yıl nöbetsiz dönem geçiren çocuklarda iyileşme kabul edilir ve ilaçlar azaltılarak kesilebilir. Çocuklarda epilepsi ilaçlarının kontrolsüz bir şekilde ani kesilmesinin nöbetlerin tekrarlanmasına yol açacağını unutmayın. Çocuk hastalarda yüzde 70-80 gibi yüksek bir oranda epilepsiden tamamen kurtulmak mümkündür.
Epilepsi cerrahisi, nöbetlerin tek bir beyin bölgesinden kaynaklandığı ve bu bölgenin hayati fonksiyonları etkilemediği durumlarda uygulanabilir. Epilepsi cerrahisi, ilaç tedavisine dirençli olan çocuklarda nöbetleri tamamen durdurabilir veya azaltabilir.
ÇOCUKLARDA EPILEPSI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Çocuklarda epilepsi belirtileri, nöbetin türüne ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Bazı nöbetler çok belirgin olurken, bazıları çok hafif ve fark edilmez olabilir. Çocuklarda epilepsi belirtileri şunlardır:
Kasılma olmayan nöbetler
Bu nöbetlerde bilinç kaybı yaşanmaz, ancak çocuk dalgın, sabit bakar, donakalır veya korku hisseder. Bu nöbetler genellikle birkaç saniye sürer ve çocuk normal aktivitesine devam eder. Bu nedenle aileler tarafından fark edilmeyebilir.
Kasılma ile gelen nöbetler
Bu nöbetlerde bilinç kaybı yaşanır ve çocuk yere düşer. Kol ve bacaklarda sürekli kasılma, kasılı kalma, ağızdan körük gelme, altına kaçırma, dişlerde kenetlenme ve morarma gibi belirtiler görülür. Bu nöbetler genellikle birkaç dakika sürer ve çocuk gevşeyip uyur. Bu nöbetler aileler tarafından daha kolay fark edilir.
Çocuklarda epilepsi belirtileri, bebeklerde daha farklı olabilir. Bebeklerde epilepsi belirtileri şunlardır:
* Sebepsiz ve sık ani sıçramalar
* Ağzın tek taraflı çekilmesi
* Ağız şapırdatma
* Sık göz kırpma
* Sabit bakmalar
ÇOCUKLARDA EPİLEPSİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Çocuklarda epilepsi tedavisi, nöbetin nedenine, türüne, sıklığına ve şiddetine göre değişir. Çocuklarda epilepsi tedavisi şunlardan oluşur:
İlaç tedavisi
Epilepsi nöbetlerini önlemek veya azaltmak için anti-epileptik ilaçlar kullanılır. İlaçlar, nöbetleri baskılayarak tedavi eder. İlaçların dozu, çocuğun yaşına, kilosuna, nöbetin türüne ve kan seviyesine göre ayarlanır. İlaçlar, doktorun önerisi doğrultusunda düzenli olarak alınmalıdır. İlaçların ani kesilmesi, nöbetlerin tekrarlanmasına veya şiddetlenmesine neden olabilir. İlaç tedavisi, çocuklarda epilepsinin %60-70’inde başarılı olur.
Girişimsel tedaviler
İlaç tedavisine dirençli olan veya ilaçların yan etkilerinden dolayı kullanılamayan çocuklarda, girişimsel tedaviler uygulanabilir.
Girişimsel tedaviler, nöbetleri önlemek veya azaltmak için beynin belirli bölgelerine müdahale eden yöntemlerdir. Girişimsel tedaviler şunlardır:
Vagus sinir stimülasyonu (VNS)
Vagus siniri, beyin ile vücut arasında iletişim kuran bir sinirdir. VNS, vagus sinirine yerleştirilen bir cihaz ile elektriksel uyarı vererek nöbetleri azaltmaya çalışır. VNS, ilaç tedavisine ek olarak veya ilaç tedavisinin yerine kullanılabilir.
Epilepsi cerrahisi
Epilepsi nöbetlerinin kaynaklandığı beyin bölgesinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Epilepsi cerrahisi, nöbetlerin tek bir beyin bölgesinden kaynaklandığı ve bu bölgenin hayati fonksiyonları etkilemediği durumlarda uygulanabilir.
