İsrail’in Gazze Operasyonları: Sağlık Çalışanları Hedef Alındı, Sistem Çökme Noktasında
NUR EBU IYŞE - Gazze Şeridi’nde 7 Ekim 2023’ten bu yana süren saldırılarda en az 1.581 sağlık çalışanı yaşamını yitirdi. Gazze’deki Filistin Hükümeti Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, AA muhabirine verdiği bilgiye göre saldırıların 22 aydan uzun süredir devam ettiğini ve sağlık çalışanlarının doğrudan hedef alındığını belirtti.
Kayıplar ve meslek dağılımı
Sevabite’nin verdiği sayılara göre ölümler meslek gruplarına göre şöyle: 157 doktor, 366 hemşire, 103 eczacı, 254 tıbbi asistan ve 611 idari sağlık personeli. Diğer kayıplar farklı sağlık alanlarında görev yapan personeli kapsıyor.
Gözaltılar ve hapishanelerde yaşamını yitiren doktorlar
Sevabite, 88'i doktor olmak üzere toplam 362 sağlık personelinin alıkonulduğunu; alıkonulanlar arasında 132 hemşire bulunduğunu kaydetti. Ayrıca İsrail ordusunun 72 sağlık asistanı ve 47 idari çalışanı alıkoyduğu bildirildi.
Alıkonulma veya saldırılar sonucunda hayatını kaybeden tanınmış bazı doktorlar şunlar:
Adnan el-Burş — Şifa Hastanesi Ortopedi Bölüm Başkanı. Aralık 2023’te gözaltına alındı; Mayıs 2024’te İsrail hapishanesinde yaşamını yitirdi. Nuseyrat’taki El-Avde Hastanesi'nde çalışırken alıkonulmuştu.
Muhammed Nimr Gazaat — Çocuk cerrahisi ve genel cerrahi uzmanı. 12 Mayıs 2024’te Deyr el-Belah’taki hava saldırısında diş hekimi oğlu Yusuf ile birlikte öldürüldü. Gazaat, Şifa Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümünün kurucuları arasındaydı.
İyad er-Rantisi — Kadın hastalıkları uzmanı. Kemal Advan Hastanesine yapılan baskında gözaltına alındı; 17 Kasım 2024’te İsrail hapishanesinde işkence sonucu yaşamını yitirdi.
Ömer Feravne — Kadın hastalıkları uzmanı. 15 Ekim 2024’te Tel el-Heva’daki evine düzenlenen hava saldırısında eşi, çocukları ve torunlarıyla birlikte öldürüldü. Gazze İslam Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesiydi.
Rafet Leb — Şifa Hastanesi Dahiliye Bölüm Başkanı. 18 Kasım 2024’te İsrail saldırısında öldü. Aynı zamanda Şeyh Hamed Rehabilitasyon ve Protez Hastanesinin yönetimini yürütüyordu.
Alıkonulan ve cezaevinde olan sağlık görevlileri
Hüsam Ebu Safiyye — Kemal Advan Hastanesi Müdürü. 24 Aralık 2024’teki baskın sırasında tutuklandı. Daha önce 24 Kasım saldırısında yaralanmış, işkence ve tıbbi ihmal iddiaları ortaya çıkmıştı. İsrail makamları tarafından Şubat ayında "yasa dışı savaşçı" iddiasıyla gözaltına alınmıştı.
Mervan El-Hams — Ebu Yusuf Neccar Hastanesi Müdürü ve sahra hastanelerinin sorumlusu. 21 Temmuz’da doktorluk görevi sırasında gözaltına alındı; Sağlık Bakanlığı, Hams’ın gözaltında şiddet gördüğünü ve nerede tutulduğuna ilişkin bilgi bulunmadığını bildirdi.
Altyapının hedef alınması ve hizmet dışı kalma
Sağlık çalışanlarının doğrudan hedef alınmasının yanı sıra ilaç, tıbbi malzeme ve ekipman eksiklikleri de sektörü bitme noktasına getirdi. Gazze Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Münir el-Burş’un 12 Ağustos’ta paylaştığı verilere göre, 38 hastaneden yalnızca 15’i zor şartlar altında çalışır durumda.
Hükümetin yayımladığı istatistiklere göre 22 aylık süreçte Gazze’deki 38 hastanenin tamamı bombalandı, yıkıldı veya hizmet dışı bırakıldı. Yaklaşık 82 tıp merkezi ve 164 sağlık kuruluşu kullanılamaz hale geldi. Raporda ayrıca İsrail’in 144 ambulansı hedef aldığı ve 54 sivil savunma aracını vurduğu belirtildi. Halen faal olan hastanelerde doluluk oranı %300 seviyelerine ulaştı.
Gazze’de sağlık gerçeği ve sonuçlar
Gazze’deki sağlık sistemi soykırım öncesinde de kırılgandı; mevcut saldırılar hastalar ve yaralılar üzerinde ağır sonuçlar doğurdu. Sağlık Bakanlığı, ilaç ve malzeme eksikliği nedeniyle çok sayıda hastanın yaşamını yitirdiğini tekrar etti.
Verilere göre 18.000 yaralı rehabilitasyona ihtiyaç duyuyor; toplam yaralılar arasında 4.800 ampütasyon vakası kaydedildi, bunların içinde 718 çocuk bulunuyor. Hükümet Medya Ofisi, 22.000 hastanın yurt dışında tedaviye ihtiyaç duyduğunu ancak İsrail’in seyahat izni vermediğini açıkladı.
Ayrıca 12.500 kanser hastası tedaviye erişim engellendiği için ölüm riskiyle karşı karşıya; 350.000 kronik hastalığı olan kişi ilaç girişinin engellenmesi nedeniyle ciddi sıkıntı yaşıyor.
Yerinden edilmelerin yol açtığı salgın ve bulaşıcı hastalıklar da artış gösterdi: hükümet verilerine göre 2.136.000 kişi bulaşıcı hastalıklara yakalandı, 71.338 kişi hepatit oldu. Ayrıca beslenme yetersizliği ağırlaşırken Gazze hükümeti geçen hafta 1,2 milyon çocuğun ciddi gıda güvensizliği ile karşı karşıya olduğunu açıkladı.
Sevabite, İsrail’in sağlık personelini hedef alarak sivilleri Cenevre Sözleşmeleri’nde tanınan tedavi ve sağlık hizmetlerinden mahrum bıraktığını ve insani felaketi derinleştirdiğini vurguladı.
