Orta Doğu’da Siyasi Gerginlik ve Ekonomik Etkileri
İsrail'in İran'a yönelik saldırılarıyla başlayan çatışmalar, Orta Doğu'daki ekonomik istikrarsızlığı derinleştiriyor. Uzmanlar, bu çatışmaların artması veya uzaması durumunda küresel ekonomik dengelerin de olumsuz etkilenebileceği uyarısında bulunuyor.
Ekonomik Riskler ve Enerji Piyasaları
Geçen hafta başlayan çatışmalar, bölgedeki enerji piyasalarında dalgalanmalara neden oluyor. Özellikle petrol ve doğal gaz fiyatlarının yükselmesini etkileyen belirsizlikler, tedarik zincirlerine zarar veriyor. Gıda ve sanayi ürünlerinin ithalat ve ihracatında yaşanan sekte, hem İran ve İsrail ile doğrudan ticaret ilişkileri olan ülkeleri hem de bu ülkelere bağlı diğer ekonomileri olumsuz yönde etkiliyor.
Yatırımcı Güveni ve Piyasa Tepkileri
Bölgedeki jeopolitik risklerin artmasıyla birlikte yatırımcı güveni azalıyor. Körfez ülkeleri gibi pek çok bölgede borsa düşüşleri meydana gelirken, yükselen risk primleri birçok ülkenin kredi notlarını da olumsuz etkileyebilir. Uzmanlar, çatışmaların sürmesi halinde yalnızca bölgesel değil, aynı zamanda küresel ekonomik dengelerde de dalgalanmaların artabileceğine dikkat çekiyor.
Enerji Fiyatlarında Olası Yükseliş
Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ali Arı, Hürmüz Boğazı'nın krizin önemli odak noktalarından biri olduğunu belirterek, "Günde ortalama 20 milyon varil petrol Hürmüz Boğazı’ndan geçiyor. İran'ın boğazı kapatma tehdidi, petrol fiyatlarının 65 dolardan 78 dolara fırlamasına neden oldu" dedi.
Uzun Vadeli Etkiler ve Küresel Piyasalara Yansımaları
Krizin derinleşmesinin, küresel enflasyonu yeniden yukarı iteceğini ifade eden Arı, artan belirsizliklerin dünya ekonomisinde büyüme oranlarının düşmesine yol açabileceğini vurguladı. Enerji maliyetlerinin yükselmesi, merkez bankalarını yeni politikalar geliştirmeye zorlayabilir. Arı, "İran-İsrail gerilimi, bölgesel bir mesele olmanın çok ötesindedir; küresel ekonomik güvenliği ilgilendiren önemli bir konu haline gelmiştir" dedi.
Sermaye Akışındaki Değişiklikler
Artan belirsizliklerin yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirdiğini belirten Arı, "Sermaye, güvenli bölgelerde toplanarak Orta Doğu'dan uzaklaşıyor. S&P 500 ve Nasdaq gibi endekslerde düşüşler gözlemlenirken, altın gibi güvenli varlıkların fiyatları yükseliyor" diye konuştu.
Sonuç ve Beklentiler
Uzun bir çatışma durumu, bölgeden sermaye çıkışlarını hızlandırarak borsa dalgalanmalarına ve finansal istikrarsızlığa yol açabilir. Ayrıca, jeopolitik risklerin artması, bölge ülkelerinin bütçelerine yük bindirerek savunma harcamalarını tırmandırabilir.
