KRONİK YORGUNLUK NEDİR?
Kronik yorgunluk sendromu, altı aydan uzun süren, fiziksel ve zihinsel aktivitelerle şiddetlenen ve dinlenmeyle düzelmeyen bir yorgunluk durumudur. Bu sendrom, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler ve günlük işlerini yapmasını zorlaştırır. Kronik yorgunluk sendromu, tıbbi bir hastalık olarak kabul edilmektedir ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Kronik yorgunluk sendromunun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bazı hastalıklar, stres, beslenme bozuklukları, uyku problemleri, depresyon ve anksiyete gibi faktörler tetikleyici olabilir.
KRONİK YORGUNLUK KİMLERDE DAHA ÇOK GÖRÜLÜR?
Kronik yorgunluk sendromu, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülmektedir. Ayrıca 40-50 yaş arası kişilerde daha yaygındır. Kronik yorgunluk sendromu, diğer hastalıklarla karıştırılabileceği için tanısı zor olabilir. Bu nedenle, kronik yorgunluk sendromundan şüphelenen kişilerin, mutlaka bir doktora başvurması ve gerekli testleri yaptırması gerekir.
KRONİK TORGUNLUK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kronik yorgunluk sendromunun belirtileri arasında şunlar sayılabilir:
* Sürekli yorgunluk ve halsizlik
* Egzersiz sonrası artan yorgunluk
* Uyku bozuklukları
* Konsantrasyon ve hafıza problemleri
* Baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları
* Boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişme
* Ruhsal sıkıntı, depresyon ve anksiyete
Kronik yorgunluk sendromunun belirtileri, kişiden kişiye değişebilir ve zaman içinde değişkenlik gösterebilir. Bazı kişilerde belirtiler hafif olabilir, bazılarında ise çok şiddetli olabilir. Kronik yorgunluk sendromunun belirtileri, başka hastalıkların belirtileriyle de benzerlik gösterebilir. Bu nedenle, kronik yorgunluk sendromunu diğer hastalıklardan ayırt etmek için, doktorunuzun size soracağı bazı kriterler vardır. Bu kriterler şunlardır:
* Yorgunluğunuzun altı aydan uzun sürmesi
* Yorgunluğunuzun fiziksel veya zihinsel aktivitelerle şiddetlenmesi
* Yorgunluğunuzun dinlenmeyle düzelmemesi
* Yorgunluğunuzun hayatınızı olumsuz etkilemesi
* Yorgunluğunuzun başka bir hastalığın sonucu olmaması
* Yorgunluğunuzun yanında en az dört tane daha belirti yaşamanız
Eğer bu kriterlere uyuyorsanız, kronik yorgunluk sendromu tanısı alabilirsiniz. Ancak, doktorunuz size başka testler de yapabilir, çünkü kronik yorgunluk sendromunun altında yatan başka bir hastalık olabilir. Bu hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:
* Tiroid bezi hastalıkları
* Demir eksikliği anemisi
* Diyabet
* Kalp hastalıkları
* Romatizmal hastalıklar
* Uyku apnesi
* Depresyon
* Anksiyete bozuklukları
Bu hastalıkların tedavisi, kronik yorgunluk sendromunun tedavisinden farklı olabilir. Bu nedenle, kronik yorgunluk sendromu tanısı almadan önce, bu hastalıkların olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.
KRONİK YORGUNLUK NASIL GEÇER?
Kronik yorgunluk sendromu için özel bir tedavi yoktur, ancak belirtileri hafifletmeye yönelik çeşitli yöntemler uygulanabilir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
Düzenli egzersiz yapmak
Egzersiz, vücudun enerji üretimini artırır, kan dolaşımını iyileştirir, kas ve eklem ağrılarını azaltır, ruh halini düzeltir ve uyku kalitesini artırır.
Ancak, egzersiz yaparken aşırıya kaçmamak gerekir, çünkü bu durum yorgunluğu artırabilir. Egzersiz programınıza yavaş yavaş başlamak ve doktorunuzun tavsiyelerine uymak en iyisidir.
Sağlıklı ve dengeli beslenmek
Beslenme, vücudun enerji kaynağıdır. Sağlıklı ve dengeli beslenmek, vücuda gerekli vitamin, mineral ve antioksidanları sağlar, kan şekerini ve kan basıncını düzenler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve ruh halini iyileştirir. Beslenmenizde bol bol sebze, meyve, tam tahıl, kurubaklagil, yağlı balık, fındık ve tohum tüketmeye çalışın. Şeker, tuz, kafein, alkol, işlenmiş gıda ve hayvansal yağlardan uzak durun. Günde en az 2 litre su için.
Düzenli ve kaliteli uyumak:
Uyku, vücudun kendini yenilediği ve dinlendiği bir süreçtir. Düzenli ve kaliteli uyumak, yorgunluğu azaltır, konsantrasyon ve hafızayı geliştirir, ruh halini düzeltir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Uyku kalitenizi artırmak için, şunları yapabilirsiniz:
* Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya çalışın.
* Yatmadan önce kafein, alkol, sigara gibi uyarıcı maddelerden uzak durun.
* Yatmadan önce ağır yemek yemeyin, hafif bir atıştırmalık tercih edin.
* Yatak odanızı karanlık, sessiz, serin ve rahat tutun.
* Yatak odanızı sadece uyumak ve cinsel ilişki için kullanın, televizyon, bilgisayar, telefon gibi elektronik cihazları yatak odanızdan uzaklaştırın.
* Yatmadan önce rahatlama teknikleri uygulayın, sıcak bir duş alın, sakin bir müzik dinleyin, kitap okuyun veya meditasyon yapın.
* Stresi azaltmak ve rahatlama teknikleri kullanmak: Stres, kronik yorgunluk sendromunun hem nedeni hem de sonucu olabilir.
