Tereyağı, süt yağından elde edilen, katı halde bulunan bir yağ türüdür. Tereyağı, yemeklerin lezzetini artıran, kahvaltıların vazgeçilmezi olan bir besindir. Ancak tereyağı seçerken nelere dikkat etmeliyiz? Tuzlu mu tuzsuz mu tercih etmeliyiz? Tereyağının faydaları ve zararları nelerdir? İşte tereyağı ile ilgili bilmeniz gerekenler…
TERAYAĞI NASIL YAPILIR?
Tereyağı, süt yağından elde edilen bir yağ türüdür. Süt yağı, sütün krema kısmından ayrıştırılır. Krema, çalkalanarak veya mikserle çırpılarak tereyağına dönüştürülür. Bu işlem sırasında tereyağından ayran adı verilen bir sıvı ayrılır. Tereyağı, bu sıvıdan süzülerek elde edilir. Tereyağı, tuzlu veya tuzsuz olarak yapılabilir. Tuzlu tereyağı, tereyağına tuz eklenerek yapılır. Tuzsuz tereyağı ise tereyağına hiçbir katkı maddesi eklenmeden yapılır.
TERAYAĞI SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Tereyağı seçerken nelere dikkat etmeliyiz, tereyağının kalitesi, tazeliği, rengi, kokusu, tadı gibi özelliklerine bakarak anlayabiliriz. Tereyağının kalitesi, içindeki yağ asidi oranına bağlıdır. Yağ asidi oranı düşük olan tereyağı, kaliteli ve lezzetli olur. Tereyağının tazeliği, üretim tarihi ve son kullanma tarihine bakarak anlaşılabilir. Tereyağı, üretim tarihinden itibaren 6 ay içinde tüketilmelidir. Tereyağının rengi, sarı veya beyaz olabilir. Sarı renkli tereyağı, otla beslenen ineklerin sütünden yapılır. Beyaz renkli tereyağı ise yemle beslenen ineklerin sütünden yapılır. Tereyağının kokusu, keskin ve hoş olmalıdır. Küflü, ekşi veya bayat kokan tereyağı, bozulmuş demektir. Tereyağının tadı, tuzlu veya tuzsuz olabilir. Tuzlu tereyağı, daha uzun süre dayanır, ancak tuz oranına dikkat etmek gerekir. Tuzsuz tereyağı ise daha kısa süre dayanır, ancak daha doğal ve sağlıklıdır.
TERAYAĞININ FAYDALARI VE ZARARLARI NELERDİR?
Tereyağının faydaları ve zararları nelerdir, tereyağının içindeki besin değerlerine bağlıdır. Tereyağı, A, D, E, K vitaminleri, kalsiyum, fosfor, magnezyum, çinko, selenyum gibi mineraller, omega-3 ve omega-6 yağ asitleri, konjuge linoleik asit (CLA) gibi bileşenler içerir. Bu bileşenler, tereyağının faydalarını sağlar. Tereyağının faydaları şunlardır:
Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlara karşı korur.
Kemik ve diş sağlığını destekler, osteoporozu önler.
Göz sağlığını korur, katarakt ve makula dejenerasyonu riskini azaltır.
Cilt sağlığını korur, cildi nemlendirir, yaşlanma belirtilerini geciktirir.
Sindirim sistemini düzenler, kabızlığı önler, bağırsak florasını dengeler.
Kalp ve damar sağlığını korur, kolesterol seviyesini dengeler, kan basıncını düşürür, kalp krizi ve felç riskini azaltır.
Beyin sağlığını korur, hafızayı güçlendirir, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklara karşı korur.
Kansere karşı korur, özellikle meme, kolon ve prostat kanseri riskini azaltır.
Metabolizmayı hızlandırır, kilo vermeye yardımcı olur, diyabet riskini azaltır.
Tereyağının zararları ise, aşırı tüketildiğinde ortaya çıkar. Tereyağı, yüksek kalorili ve doymuş yağ içeren bir besindir. Bu nedenle, günde 1-2 çay kaşığından fazla tüketilmemelidir. Aksi takdirde, tereyağının zararları şunlardır:
Kilo alımına neden olur, obezite riskini artırır.
Kolesterol seviyesini yükseltir, damar sertliği ve tıkanıklığına neden olur.
Karaciğer yağlanmasına neden olur, karaciğer fonksiyonlarını bozar.
Mide ve bağırsak rahatsızlıklarına neden olur, gastrit, ülser, reflü gibi sorunlara yol açar.
Alerjiye neden olur, özellikle süt alerjisi olan kişilerde ciddi reaksiyonlara neden olabilir.
