OECD: Türkiye'de 5 yaş grubunda okullaşma oranı yüzde 98'e ulaştı
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) her yıl yayımladığı karşılaştırmalı veriler içeren Bir Bakışta Eğitim 2025 raporu açıklandı. Rapora göre Türkiye, eğitimde erişim ve kapsayıcılık alanlarında kayda değer ilerleme gösterdi.
Okullaşma ve erken çocukluk eğitimi
Raporda, Türkiye'de okul öncesi eğitime erişimin arttığı vurgulanıyor. 3-5 yaş arası çocukların okullaşma oranı son 10 yılda %28'den %54'e yükseldi; bu, OECD ülkeleri arasında en yüksek artışlardan biri olarak kaydedildi. Özellikle 5 yaş grubunda okullaşma oranı %98 ile OECD ortalaması olan %86'yı aştı.
Ayrıca, 15-19 yaş grubunda okullaşma oranı %69'dan %79'a çıktı; bu rakam Türkiye'yi OECD ortalaması olan %84'e yaklaşırken, ABD ve İngiltere düzeyine yaklaştırdı.
Ortaöğretim tamamlama ve yükseköğretim
2019'da 25-34 yaş grubunda ortaöğretimi tamamlamayanların oranı %41 iken, geçen yıl bu oran %28'e geriledi. Raporda yükseköğretimde de olumlu göstergeler yer aldı: Türkiye, lisans programlarında ilk yıl okul terk oranı %1 ile OECD ortalaması %13'ün oldukça altında bulundu.
Yükseköğretimde destekleyici uygulamalar sonucunda lisans öğrencilerinin %64'ü süresinde, %86'sı beklenen mezuniyet yılından en geç 3 yıl içinde mezun oluyor. Alan bazında ise STEM tamamlama oranı %81, sağlık alanı tamamlama oranı %94 ile OECD ortalamalarının üzerinde yer aldı (OECD: sırasıyla %58 ve %74).
Cinsiyet bazlı tamamlama oranlarında da Türkiye üst sıralarda; kadınlarda lisans tamamlama %91 (OECD %75), erkeklerde %80 (OECD %63) olarak bildirildi. Uluslararası öğrenci payı da 2018'de %1,7 iken 2023'te %4,3'e yükseldi.
Kamu finansmanı, öğretmen maaşları ve sınıf mevcutları
Rapora göre Türkiye'nin kamu kaynaklarından eğitime ayırdığı pay %10,6 ile OECD ortalaması olan %10,1'in üzerinde yer aldı. Türkiye, Danimarka, Finlandiya, Norveç ve İsveç ile birlikte kamu yükseköğretiminde öğrenim ücreti almayan ülkeler arasında sayıldı.
Öğretmenlerin yıllık brüt başlangıç maaşları, satın alma gücü paritesine göre tüm kademelerde OECD ortalamalarının üzerinde bildirildi. Ayrıca son 10 yılda öğretmen maaşları reel olarak en fazla artan OECD ülkelerinden biri Türkiye oldu.
Öğretmen atamaları ve eşgüdümle birlikte öğrenci-başına düşen sayıda azalma gerçekleşti: ilkokul 18, ortaokul ve genel liselerde 13, meslek liselerinde 14, lise genelinde 12 öğrenciye geriledi. İlkokul sınıf mevcutları 2013'ten bu yana 2 öğrenci azalarak 21'e düştü ve OECD ortalamasıyla aynı seviyeye geldi.
Öğretmen profili açısından da Türkiye öne çıktı: ortaokul kademesinde 50 yaş ve üzeri öğretmen oranı %13 ile OECD ortalaması olan %38'in altında kalarak daha genç bir öğretmen kadrosuna işaret etti.
Ders dağılımı ve kapsayıcılık
Raporda ilkokul ve ortaokuldaki ders dağılımlarına da değinildi. Türkiye'de ilkokulda ders saatlerinin %47'si, ortaokulda ise %30'u dil ve matematiğe yönelik temel derslere ayrılıyor; bu oranlar OECD ortalamaları olan sırasıyla %41 ve %27'nin üzerinde bulundu.
Genel değerlendirmede rapor, Türkiye'nin okul öncesinden yükseköğretime kadar erişimi artırdığı, yükseköğretimde tamamlamaları yükselttiği ve terk oranlarını düşürdüğü; öğretmen maaşları, sınıf mevcutları ve temel derslerin ağırlığı açısından OECD ortalamalarının üzerinde performans gösterdiği sonucuna varıyor.
