NATO, 'Doğu Gözcüsü' ile doğu kanadında entegre hava savunması kuruyor
Giriş ve karar
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Polonya'nın hava sahasının 9 Eylül'ü 10 Eylül'e bağlayan gece Rusya kaynaklı İHA ihlali sonrası müttefiklerle yeni bir girişim başlattıklarını açıkladı. Brüksel'deki karargahta Avrupa Müttefik Yüksek Komutanı (SACEUR) Orgeneral Alexus G. Grynkewich ile düzenlediği ortak basın toplantısında Rutte, bu girişime 'Doğu Gözcüsü' (Eastern Sentry) adını verdiklerini belirtti.
Girişimin kapsamı ve hedefleri
Rutte, söz konusu faaliyetlerin doğu kanadındaki duruşu güçlendirmeyi amaçladığını ve faaliyetin ilerleyen günlerde başlayacağını söyledi. Doğu Gözcüsü, Danimarka, Fransa, İngiltere, Almanya ve diğer müttefiklerden gelen çeşitli unsurları içerecek. Rutte, bu unsurların sadece daha geleneksel askeri yetenekleri değil, aynı zamanda İHA'ların kullanımından kaynaklanan özel zorlukları ele almaya yönelik araç ve düzenlemeleri de kapsayacağını vurguladı.
Ayrıca Rutte, bu konunun NATO'nun kuruluş antlaşmasının 4. maddesi uyarınca müttefiklerin istişaresine sunulduğunu ve ertesi gün müzakerelerin yapıldığını belirtti.
Komutanın değerlendirmesi: Yeni savunma tasarımı
Orgeneral Grynkewich, girişimi 'tamamen yeni bir savunma tasarımı' olarak tanımladı. Daha önce doğu kanadında ayrı ayrı hava devriyeleri ve noktasal kara tabanlı hava savunma sistemleriyle hareket edildiğini, tehditler arttıkça ülke bazında ayrı çalışmalar yapıldığını ifade etti. Grynkewich, Doğu Gözcüsü ile 'kapsamlı ve entegre bir yaklaşım' kurulacağını, hattaki boşlukların giderilmesi ve kuvvetlerin belirli tehdit anlarında ihtiyaç duyulan bölgelere yoğunlaştırılmasının mümkün olacağını söyledi.
Komutan, ayrıca tüm doğu kanadında iletişimin güçlendirileceğini ve savunmanın gerçekten entegre bir yapıya kavuşturulacağını belirtti.
Polonya-Rusya hattındaki olaylar
Polonya Silahlı Kuvvetleri Operasyonel Komutanlığı, 10 Eylül'de yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırıları sırasında Polonya hava sahasında 'eşi benzeri görülmemiş' ihlaller yaşandığını bildirmişti. Polonya, hava sahasını defalarca ihlal eden bazı İHA'ları düşürdüğünü açıkladı.
Rusya Savunma Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, 'Ukrayna'daki tesislere yönelik yoğun saldırılar kapsamında Polonya topraklarındaki tesisler hedef alınmamıştır' ifadelerine yer verdi ve olaya ilişkin Polonya tarafıyla istişarelerde bulunmaya hazır olduklarını bildirdi.
Sonuç
Rutte ve Grynkewich'in açıklamaları, NATO'nun doğu kanadında yönelik savunma yaklaşımında köklü bir değişikliğe gidildiğini ortaya koyuyor. Doğu Gözcüsü girişimi, hem geleneksel hava savunma yeteneklerini hem de İHA kaynaklı tehditlere özgü tedbirleri bir arada ele alacak şekilde tasarlandı ve ilgili müttefik unsurların koordinasyonuyla hattaki boşlukların kapatılması hedefleniyor.
