MHP bünyesinde İsmail Gaspıralı Dış Politika Enstitüsü resmen açıldı
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) bünyesinde kurulan İsmail Gaspıralı Dış Politika Enstitüsünün açılışı MHP Genel Merkezi'nde düzenlenen törenle yapıldı. Tören, İsmail Gaspıralı'nın hayatını anlatan belgeselin gösterimiyle başladı.
Açılış, isimlendirme ve onay süreci
MHP Genel Başkan Başdanışmanı Esma Özdaşlı, enstitünün kurulmasını sağlayan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye teşekkür etti. Özdaşlı, enstitüye İsmail Gaspıralı adının verilmesinin tesadüfi olmadığını vurgulayarak, atıf yaptığı ifadeyi şöyle aktardı: "Enstitümüzün ismi, Türk dünyasındaki birliğin öncül koşulunu ortak dilde gören, bu maksatla 1883 yılında Tercüman gazetesini çıkararak, Türk dünyasındaki siyasi, iktisadi ve kültürel gündemi müşterek hale getiren ve bu anlamda dünyaya bakışı 'dilde, fikirde, işte birlik' olarak tanımlayan merhum İsmail Gaspıralı Bey'e atıfla, Sayın Genel Başkan'ımızın tensipleriyle İsmail Gaspıralı Dış Politika Enstitüsü olarak belirlenmiştir."
Özdaşlı, enstitünün adı, yönetimi ve logosunun 3 Ekim 2025 tarihinde MHP Genel Başkanı tarafından onaylandığını, bu tarihin 3 Ekim 2009'da imzalanan Nahçıvan Anlaşması nedeniyle Türk Devletleri İşbirliği Günü olarak anıldığını belirtti. Enstitünün ilk yönetim kurulu toplantısının ise Ankara'nın başkent oluşunun yıl dönümü olan 13 Ekim'de gerçekleştirilmesinin uygun görüldüğünü kaydetti.
Gaspıralı'nın mirası ve enstitünün misyonu
Özdaşlı, İsmail Gaspıralı'nın "dilde, fikirde birlik" ülküsüyle Türk topluluklarını ortak dil, düşünce ve eylem etrafında toplama amacı taşıdığını, Tercüman gazetesinin Osmanlı coğrafyasından Türkistan'a, Kafkasya'dan Volga boylarına kadar geniş bir etki alanı bulunduğunu söyledi. Gaspıralı'nın basın, eğitim, kadın hakları ve toplumsal modernleşme konularında öncü bir vizyon ortaya koyduğunu vurguladı.
"Fikirleri meşale gibi yol gösterdi"
Özdaşlı, Gaspıralı'nın fikirlerinin dönemini aydınlatmanın ötesinde bugün de Türk dünyasını aydınlatan bir rol üstlendiğini belirterek, "Bugün Türk devletleri arasındaki en üst düze çatı örgüt olan Türk Devletleri Teşkilatı, onun bu düşünsel mirasının somutlaşmış ve kurumsallaşmış başyapıtıdır" dedi. Enstitünün, tarihsel birikimi küresel gerçekliklerle birleştiren çok boyutlu bir düşünce merkezi olmayı ve bölgesel ile küresel düzeyde çalışmalar yapmayı hedeflediğini ifade etti.
Enstitünün dış politika katkısı ve bölgesel değerlendirme
Özdaşlı, enstitüde üretilecek bilginin yalnızca akademik bir katkı olmayacağını, aynı zamanda Türk dış politikasının karar alma süreçlerine rehberlik edecek bir perspektif sunacağını belirtti. Küresel jeopolitik dengelere işaret ederek, 7 Ekim 2023'ten sonra yaşanan çatışma ortamının doğrudan Türkiye'yi etkilediğini
Özdaşlı, "ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin desteğiyle İsrail'in çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 70 binden fazla masumu katlettiğini" hatırlatarak, Türkiye'nin Gazze'de yaşanan insanlık dramını gündeme getirmesinin küresel vicdanı harekete geçirdiğini, bazı Batılı liderlerin de fikir değiştirmesine yol açtığını söyledi. Ayrıca, Gazze'de varılan ateşkes mutabakatına ilişkin olarak Mısır'ın Şarm el-Şeyh şehrinde düzenlenen zirveye Cumhurbaşkanı'nın katılmasının ateşkesin sağlanmasında önemli rol oynadığını ifade etti.
Türkiye'nin arabuluculuk rolü ve bölgesel girişimler
Özdaşlı, Ukrayna-Rusya savaşı bağlamında Türkiye'nin güvenilir bir arabulucu konumunda olduğunu, İstanbul'da gerçekleştirilen müzakereler ve tahıl koridoru anlaşmasının Türk diplomasisinin küresel gıda güvenliği ve bölgesel istikrara verdiği önemi ortaya koyduğunu söyledi. Ayrıca Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği desteğe ve Karabağ sonrası normalleşme sürecine verdiği katkıya değindi.
Türk dünyası ve dil birlikteliği
Özdaşlı, Türk Dünyası Ortak Alfabesinin 34 harf üzerinden şekillenmesinin ve Türk devletlerinin kademeli geçişinin entegrasyon açısından önemine vurgu yaptı, Mustafa Kemal Atatürk'ün "Türk demek, Türkçe demektir." sözünü hatırlattı. Gaspıralı'nın dilde birlik anlayışını ise şu sözlerle özetledi: "Eğer İstanbul'daki hamal ve kayıkçıyla Doğu Türkistan'daki deve sürücüsü ve koyun çobanı aynı dili anlayabiliyorsa, işte o zaman Türk birliği kurulabilir."
Son olarak, Özdaşlı, İsmail Gaspıralı Dış Politika Enstitüsü'nün Ankara merkezli, milli ve yerli bakış açısıyla Türk dış politikasına entelektüel derinlik kazandırmayı amaçladığını vurguladı.
MHP bünyesinde kurulan İsmail Gaspıralı Dış Politika Enstitüsünün açılışı, MHP Genel Merkezi'nde düzenlenen törenle yapıldı. Tören, İsmail Gaspıralı'nın hayatının anlatıldığı belgeselle başladı.
