Vatandaşlık Maaşı: Ne Öngörülüyor?
Türkiye’de tartışılan vatandaşlık maaşına ilişkin ilk somut açıklama yapıldı. Cumhurbaşkanlığı’nda yürütülen çalışmalarda, dar gelirli ailelere gelir güvencesi sağlanmasını öngören düzenlemenin pilot olarak uygulanabileceği belirtiliyor. Doç. Dr. Abdulkadir Yüksel, söz konusu modelin 'aile bazlı garanti gelir uygulaması' olduğunu ifade etti ve '20 bin TL altında kalan gelirler devlet tarafından tamamlanabilir' değerlendirmesinde bulundu.
Kapsam ve uygulama planı
Açıklamaya göre model, herhangi bir şarta bağlı olmaksızın yalnızca vatandaşlık temelinde yapılacak düzenli ödemeyi amaçlıyor. İlk rakamsal örnekte, aile gelirinin 20 bin TL’nin altında kalması durumunda farkın devlet tarafından karşılanması konuşuluyor; ancak kesin tutarın pilot uygulamaların ardından belirleneceği vurgulanıyor.
Pilot bölge ve hedefler
Yüksel, ilk aşamada deprem bölgesi ile yoksulluğun daha yaygın olduğu büyükşehirlerde denemelerin planlandığını aktardı. Modelde sosyal yardımların sadeleştirilmesi, iş gücüne olası negatif etkilerin önlenmesi ve düşük gelir makasının küçültülmesi hedefleniyor. Ayrıca, belirlenen rakamın her yıl asgari ücret oranına göre değişmesi öngörülüyor.
Amaç ve farklılık
AK Parti seçim beyannamesi ve Türkiye Yüzyılı hedeflerinde yer alan uygulamanın temel amacı, düşük gelirli ailelerin yaşam standartlarını yükseltmek. Uzman değerlendirmelerine göre vatandaşlık maaşı, geçmiş sosyal destek programlarından farklı olarak sürekli ve düzenli bir ödeme modeli sunmayı hedefliyor.
Vatandaşlık Maaşı Nedir?
Vatandaşlık maaşı, devletin tüm vatandaşlara koşulsuz şekilde belirli bir gelir garantisi sunmasını amaçlayan bir sosyal politika uygulaması olarak tanımlanıyor. Uygulamada, ailenin toplam gelirinin belirlenen sınırın altında kalması durumunda eksik kısmın devlet tarafından tamamlanması planlanıyor. Kesin uygulama detayları ve miktarlar pilot çalışmaların tamamlanmasının ardından netleşecek.
Not: Açıklamalardaki rakamsal örnek ve uygulama planları çalışmanın ilk aşamasına ilişkin olup, yürütülecek pilotlar ve değerlendirmeler sonucunda nihai biçimleri belirlenecektir.
