Autumn School 2025 kapsamında "Popüler Kültür ve Medyada Ön Yargı" paneli gerçekleştirildi
Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü ile Uluslararası İslam Düşünce Enstitüsü (IIIT) işbirliğiyle düzenlenen Autumn School 2025 - Bias in Popular Culture and Education programı Marmara Üniversitesi'nde başladı. Açılış oturumunda önyargının popüler kültür ve medyada nasıl üretildiği ve yeniden üretildiği tartışıldı.
Panelde moderatör ve konuşmacılar
Panel, Kadın ve Demokrasi Vakfı (KADEM) Stratejik Gelişimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Dr. Betül Özel Çiçek moderatörlüğünde düzenlendi. Konuşmacılar arasında Dr. Öğretim Üyesi Bedreddin Toprak, Dr. Öğretim Üyesi Halime Kökçe ve Dr. Öğretim Üyesi Ertuğrul Zengin yer aldı.
Popüler kültürün rolü
Dr. Betül Özel Çiçek, popüler kültürün önyargının işlediği güçlü araçlardan biri olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: "İzlediğimiz hikayeler, tükettiğimiz haberler ve akışlarımızı dolduran görüntüler, bunların hepsi kendimizi ve başkalarını nasıl anladığımızı şekillendirir. Sinematik çerçeveden algoritmik alana kadar ön yargı sadece yeniden üretilmekle kalmaz, aynı zamanda gerçekleştirilir, yeniden icra edilir, hissedilir, yönlendirilir ve içselleştirilir."
Teknoloji, veri ve eşitsizlik
Dr. Öğretim Üyesi Bedreddin Toprak, teknolojinin bilgiye erişimi demokratikleştirme potansiyeli ile birlikte yeni tür eşitsizlikler yarattığını örneklerle anlattı. Toprak, teknolojiye erişimdeki adaletsizliğin toplumsal sonuçlarına dikkat çekerek şu değerlendirmede bulundu:
"Şirketler ve toplum için bu eşitsizlik özellikle teknoloji açısından artmaya devam ederse, bu dünya için çok yıkıcı olacaktır. Bazı şirketler diğerlerini yok eder ve bazı toplumlar bir başkasını yok eder. Teknolojiyi kullanmak, verilere sahip olmak veya verileri analiz etmek önemli. İki seçeneğimiz var, biri ana akım medyada yer almak, içerik oluşturmak ve verileri analiz etmeye çalışmak. Diğer seçenek ise alternatif medya, alternatif veri setleri, alternatif AI tabanlı ürünler yapmak veya oluşturmak, seçiminizi yapmak. Daha yaratıcı ve daha veri odaklı bir yaklaşıma sahip olmalıyız."
Medyanın yankı odaları ve ön yargı
Dr. Öğretim Üyesi Halime Kökçe, okuryazarlık arttıkça ön yargılara karşı hassasiyetin de yükseldiğini belirtti. Kökçe, ön yargıların kasıtlı veya farkında olmadan üretildiğini ve medyanın bu üretimdeki rolünü şöyle özetledi: "Medya da ön yargılar tarlası... Hemen karşıtını üretiyor."
Kökçe, Türkiye, İran ve Yunanistan örnekleri üzerinden medyadaki yankı odalarının nasıl oluştuğuna dair gözlemlerini paylaştı ve sensörlerin bu alana açıklığını vurguladı.
Denge ve eleştirel bakış
Dr. Öğretim Üyesi Ertuğrul Zengin, medya ile ön yargı arasındaki ilişkinin basit bir ikilem olmadığını, gerçek ötesi (post-truth) tuzaklarından kaçınarak dengeli ve eleştirel bir bakışın önemini vurguladı.
Programın ikinci günü ve hedef katılımcılar
Güz Okulu 2025 - Popüler Kültür ve Eğitimde Ön Yargı programı, ikinci günde "Eğitimde ve Yapay Zekada Ön Yargı" temasıyla devam edecek. Etkinlik, öğrenci sunumları ve kişisel deneyim paylaşımlarıyla sona erecek.
İki günlük program, lisans ve lisansüstü öğrencilerinin son sınıfları ile kariyerlerinin başındaki akademisyenlere yönelik olarak; popüler kültür, medya, eğitim ve yapay zeka alanlarında önyargının nasıl üretildiği ve yeniden üretildiğini ele alacak şekilde tasarlandı.
Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü ile Uluslararası İslam Düşünce Enstitüsü (IIIT) işbirliğiyle düzenlenen "Autumn School 2025 - Bias in Popular Culture and Education" (Güz Okulu 2025 - Popüler Kültür ve Eğitimde Ön Yargı) programı başladı.
