Küresel piyasalarda gözler ABD tarım dışı istihdam verisine çevrildi
ALİ CANBERK ÖZBUĞUTU - Geçen hafta piyasalar Jerome Powell'ın Jackson Hole'daki güvercin tonunu takip ederek olumlu başladı, ancak siyasi ve ekonomik gündemdeki gelişmeler yatırımcı risk iştahını azalttı. Yeni haftada piyasa dikkatini çeken başlıklar arasında ABD'de açıklanacak tarım dışı istihdam verisi ve ADP istihdam raporu bulunuyor.
ABD'de siyasi hamleler ve Fed üzerindeki etkisi
Başkan Donald Trump'ın, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'u görevden alma girişimi piyasalar tarafından yakından takip edildi. Trump, Cook'un bir veya daha fazla mortgage sözleşmesinde yanlış beyanlarda bulunmuş olabileceğini öne sürdü ve Fed yasasının verdiği yetkiye atıfta bulunarak görevden alındığını duyurdu.
Cook ise hukuki yollara başvurarak Washington'daki federal bölge mahkemesinde dava açtı. İlk duruşma cuma günü görüldü; mahkeme, Cook'un görevden alınmasının geçici olarak durdurulmasına ilişkin bir karar vermedi.
Analistler, bu gelişmenin Fed üzerinde baskı unsuru oluşturduğunu belirtiyor. Diğer bir görüş ise, usulsüzlük varsa görevden almanın uygun bir süreç olduğuna işaret ediyor. Ayrıca, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in Fed başkanlığı için 11 güçlü adayın bulunduğunu ve İşçi Bayramı sonrası mülakatların başlayacağını açıklaması, Fed başkanlığına ilişkin tartışmaları gündemde tuttu.
Para politikası fiyatlamaları ve beklentiler
Powell'ın açıklamalarının ardından belirsizlik bir ölçüde azalsa da, para piyasalarında Fed'in eylül ayında %86 ihtimalle 25 baz puan indirim yapacağı fiyatlanıyor. Analistler, gelecek dönem istihdam ve enflasyon verilerinin Fed kararları için belirleyici olmaya devam edeceğini vurguluyor.
Makro veriler ve şirket sonuçları
ABD ekonomisinde açıklanan veriler bazı kaygıları hafifletti: ikinci çeyrek GSYH, yıllıklandırılmış olarak %3,3 ile beklentilerin üzerinde büyüdü (öncü veri %3). Kişisel tüketim harcamaları temmuzda aylık %0,5 artarken, çekirdek PCE (aylık) %0,3 yükseldi; çekirdek PCE yıllık bazda %2,9 seviyesine çıktı.
Mal ticareti açığı temmuzda %22,1 artışla 103,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi ağustosta revizyonla 58,2 oldu.
Şirket tarafında piyasa değeri açısından dünyanın en büyük şirketi Nvidia'nın ikinci çeyrek gelirleri yıllık bazda %56 artışla 46,7 milyar dolar olarak açıklandı; veri merkezleri geliri yıllık bazda %56 artışla 41,1 milyar dolar seviyesine çıktı ancak bu rakam beklentilerin altında kaldı. Nvidia, içinde bulunulan çeyreğe ilişkin gelir beklentisini 54 milyar dolar olarak verdi.
Piyasaların kısa dönemdeki tepkisi
Geçen hafta ABD tahvil piyasasında alım eğilimi oldu; 10 yıllık tahvil faizi %4,23 seviyesinden haftayı tamamladı. Emtia fiyatlarında altın onsu yılık faiz indirimi beklentileriyle hafta içinde 3.448 dolar seviyesine yükselirken, gümüş 39,74 dolar, Brent petrol varili 67,4 dolar oldu. Dolar endeksi haftayı 97,8 seviyesinden kapattı.
New York borsası haftayı negatif kapattı; S&P 500 haftalık bazda %0,1, Nasdaq %0,35, Dow Jones %0,19 değer kaybetti. Nvidia hisseleri haftalık bazda %2,1 geriledi.
Önümüzdeki veri takvimi (ABD)
1 Eylül ile başlayan haftada takip edilecek veriler arasında S&P Global ve ISM imalat PMI, inşaat harcamaları, Fed Bej Kitap raporu, dayanıklı mal siparişleri, fabrika siparişleri, ADP istihdam raporu, dış ticaret dengesi, haftalık işsizlik başvuruları ile cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam ve işsizlik oranı yer alıyor. New York borsası İşçi Bayramı nedeniyle pazartesi kapalı olacak.
Avrupa ve Asya piyasa görünümü
Avrupa
Avrupa borsaları geçen hafta satıcılı seyretti. Yatırımcılar gelecek hafta Avro Bölgesi enflasyonu ve ECB Başkanı Christine Lagarde'ın konuşmasını takip edecek. ECB'nin 23-24 Temmuz toplantı tutanakları, üyelerin küresel ticaret ve jeopolitik risklere dair endişelerini ortaya koydu.
Bölgede siyasi gündem de yoğun: AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen üye ülkelerin SAFE mekanizması kapsamında 150 milyar avroluk ortak savunma fonu talebini paylaştı. Fransa ve Almanya'dan lider açıklamaları bölgesel risk algısını etkiledi. Geçen hafta FTSE 100 %1,47, CAC 40 %3,34, MIB 30 %2,57 ve DAX %1,83 değer kaybetti.
Asya
Asya borsaları genel olarak alıcılı seyrederek haftayı pozitif kapattı. Japonya'da Tokyo TÜFE ağustosta yıllık %2,6 artış gösterdi; sanayi üretimi temmuzda aylık bazda geriledi. Çin'de ekonomik zayıflığa dair sinyaller, daha fazla teşvik beklentisini artırdı. Bölgesel performanslarda Şanghay bileşik %0,84, Hang Seng %1,03, Kospi %0,55 ve Nikkei 225 %0,20 artış kaydetti.
Yurt içi piyasa görünümü
Türkiye piyasalarında geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir izlendi; BIST 100 endeksi haftayı 11.288,05 puandan, %0,74 düşüşle kapattı. Gelecek hafta açıklanacak enflasyon ve GSYH verileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
AA Finans beklenti anketlerine göre, TÜİK'in 3 Eylül Çarşamba günü açıklayacağı ağustos ayı enflasyon beklentisi ortalaması aylık %1,79 olarak hesaplandı (25 ekonomist). 1 Eylül Pazartesi açıklanacak 2025 ikinci çeyrek GSYH beklentisi anketinde ise 13 ekonomistin ortalama tahmini yıllık bazda %3,87 büyüme yönünde.
Dolar/TL haftayı 41,1380 seviyesinden kapattı. Yerel veri takviminde pazartesi büyüme ve İTO enflasyon verisi, salı dış ticaret dengesi, çarşamba enflasyon ve yurt içi ÜFE, perşembe TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, cuma Hazine nakit dengesi verileri izlenecek.
Sonuç
Piyasalar bu hafta özellikle ABD istihdam verilerine, Fed yönlendirmelerine ve önemli şirket raporlarına odaklanacak. Siyasi gelişmeler ve makro verilerden gelecek sinyaller, küresel risk iştahını belirlemeye devam edecek.
