Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump'ın bugün açıklaması beklenen tarifelere ilişkin süregelen belirsizliklerin etkisiyle karışık bir seyir izliyor. Trump'ın "Önce Amerika" politikası kapsamında izlediği ekonomi ve ticaret politikaları, küresel anlamda belirsizlik kaynağı olmaya devam ediyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, yaptığı açıklamada tarifelerin duyurulmasının hemen yürürlüğe gireceğini belirterek, "2 Nisan 2025, modern Amerikan tarihinin en önemli günlerinden biri olarak kayıtlara geçecek." dedi. Analistler, bu gelişmelerin fiyatlamaları zorlaştırdığını dile getirerek, Trump'ın izleyeceği politikalara yönelik haber akışının yatırımcıların odağında olduğunu bildirdi.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri de dikkatle izlenirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Trump yönetiminde yapılması planlanan tarifelerin enflasyonun yeniden yükselmesine veya ekonomik yavaşlamaya yol açabileceği konusunda uyardı. Goolsbee, ithalatın ABD ekonomisinin sadece %11’ini oluşturduğunu, bu nedenle tarifelerin genel fiyatlar üzerindeki etkisinin sınırlı olabileceğini söyledi. Ancak tarifelerin üretim maliyetlerini artırması veya ekonomik belirsizlik yaratması durumunda daha büyük bir risk oluşturabileceğini vurguladı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in haziran ayında %83 ihtimalle faiz indirmesi beklenirken, tarifelerin ekonomiyi olumsuz etkileyebileceği endişeleri, bankanın yıl sonuna kadar toplamda 3 faiz indirimi yapacağına yönelik fiyatlamaların güçlenmesine neden oldu. Ayrıca, Trump ülkesine yapılan yatırımları hızlandırmak amacıyla yeni bir ofis kurulması için kararname imzaladı. Bu kapsamda, ABD’ye 1 milyar dolar ve üzerinde yatırım yapacak kişilerin işlerinin kolaylaştırılması ve yabancı ile yerli yatırımcılara yardımcı olunması hedefleniyor.
Makroekonomik veri tarafında, ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) mart ayında 49 seviyesine inerek piyasa beklentilerinin altında kaldı ve sektördeki daralmaya işaret etti. Ülkede JOLTS açık iş sayısı ise şubatta 7 milyon 568 bine gerileyerek öngörülerin altında gerçekleşti.
Trump'ın tarife adımları ve Fed'in para politikasındaki belirsizlikler nedeniyle son 3 işlem gününde gerileyerek %4,16’ya kadar inen ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, dün %4,20’ye yükseldi. Küresel riskler ve merkez bankalarının alımlarıyla desteklenen altının ons fiyatı da 3,149 doları test ederken, şu anda öncekine göre %0,4 artışla 3,126 dolardan işlem görüyor. Dolar endeksi ise yatay seyirle 104,2 seviyesinde bulunurken, Brent petrolün varil fiyatı ise önceki kapanışın hemen üzerinde 74,3 dolardan satılıyor.
New York Borsası'nda dün, S&P 500 endeksi %0,38, Nasdaq endeksi %0,87 yükselirken, Dow Jones endeksi yatay seyretti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı. Avrupa borsaları dün pozitif seyirle yükselirken, gözler Trump'ın açıklayacağı tarifelere ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamalarına çevrildi.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD'nin tarifelerine karşı güçlü biçimde misilleme yapmaya hazır olduklarını duyurdu. Von der Leyen, ABD yönetiminin çelik, alüminyum, otomobil ve otomobil parçalarına %25 gümrük vergisi uygulayacağını hatırlatarak, gümrük vergileriyle etkilenecek diğer sektörlerin yarı iletkenler, ilaçlar ve kereste olduğunu belirtti.
Von der Leyen, genel olarak tarife uygulamalarının işleri daha kötü hale getireceğine dikkat çekerek, "Tarifeler, halk tarafından ödenecek vergilerdir. Tarifeler sadece enflasyonu körükleyecek." dedi. Ayrıca, AB'nin tarifelere karşı stratejisi kapsamında müzakere ve sorunları görüşme niyetinde olduklarını ifade etti.
Makroekonomik verilere göre, Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon mart ayında %2,2 seviyesine düşerken, işsizlik de şubat ayında %6,1’e geriledi. Dün, Almanya'da DAX 40 %1,7, Fransa'da CAC 40 %1,1, İngiltere'de FTSE 100 %0,61 ve İtalya'da FTSE MIB 30 %1,33 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya borsalarında karışık bir seyir izlenirken, Trump tarifelerinin olası etkileri bölge piyasalarda etkili oldu. Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD yönetiminin uygulayacağı tarifelerin küresel ticaret üzerinde büyük bir etkisi olabileceği uyarısında bulundu. Ueda, bu ay Washington'da düzenlenecek G20 maliye bakanları toplantısında, tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki etkilerini tartışmak istediğini belirtti.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD ile görüşmenin tarifelerin kaldırılmasına bağlı olduğunu ifade etti. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi %0,4, Çin’de Şanghay bileşik endeksi %0,1 artarken, Güney Kore’de Kospi endeksi %0,7 ve Hong Kong’daki Hang Seng endeksi %0,1 düştü.
Yurt içinde ise Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, Ramazan Bayramı öncesi son işlem günü olan cuma günü alış ağırlıklı bir seyirle %0,49 artışla 9.659,48 puandan günü tamamladı. Dolar/TL, dün yatay seyirle 37,9420'den kapanırken, bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının hemen üzerinde 37,9560 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde imalat sanayi PMI, yurt dışında ABD'de ADP özel sektör istihdamı ve Avro Bölgesi'nde ECB Başkanı Lagarde'ın açıklamalarının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puanın destek, 9.750 ve 9.850 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şunlar:
- 10.00 Türkiye, mart ayı imalat sanayi PMI
- 14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
- 15.15 ABD, mart ayı ADP özel sektör istihdamı
- 17.00 ABD, şubat ayı fabrika siparişleri
- 17.00 ABD, şubat ayı dayanıklı mal siparişleri
- 21.45 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması
