Küresel piyasalar ABD'deki mali endişelerle negatif seyrediyor
Küresel piyasalarda negatif seyir, ABD ekonomisine ilişkin artan mali endişeler ve dünya genelinde ülke tahvillerindeki satış baskısının derinleşmesi ile şekilleniyor. ABD yönetiminin korumacı politikalarının etkilerine dair soru işaretleri piyasadaki risk algısını yükseltiyor.
ABD'de hukuki gelişmeler ve piyasa yansımaları
Federal Temyiz Mahkemesi'nin, ABD yönetiminin uyguladığı küresel gümrük vergilerinin çoğunu yasa dışı bulması sonrası artan kaygılar, Başkan Donald Trump'ın açıklamalarının ardından daha da belirginleşti. Trump, tarifeler konusunda Yüksek Mahkemeye başvurmayı düşündüklerini ve mahkemeden hızlandırılmış karar talep edeceklerini belirterek, "Bugün borsa bu nedenle düşüşte çünkü piyasa tarifeleri istiyor." dedi.
Analistler, Yüksek Mahkemenin tarifelerin yasa dışı olduğuna hükmetmesi halinde ABD'nin gümrük gelirlerini geri ödemek zorunda kalabileceğini, bunun da bütçe açığını artırabileceğini ve mali endişeleri kuvvetlendirebileceğini vurguluyor.
Tahvil piyasaları ve getiri artışları
Bu gelişmeler, süregelen siyasi belirsizliklerle ve enflasyon kaygılarıyla birleşerek tahvillere satış baskısı getirdi. Dün ABD 10 yıllık tahvil faizi %4,30'a yükselirken, Japonya 10 yıllık tahvil faizi %1,63 seviyesine çıktı. Avro Bölgesi'nde ve bazı Avrupa ülkelerinde de getiriler yükseldi: Fransa 10 yıllık %3,58, İngiltere 10 yıllık %4,69 olarak kaydedildi.
Analistler, Fed'in bu ay faiz indirimine gitmesinin beklendiğini belirtirken, enflasyonun hızlanabileceğine dair endişelerin bankanın gelecekte atacağı adımlara ilişkin belirsizliği koruduğunu ve yatırımcı kararlarını etkilediğini belirtiyor.
Emtia ve döviz piyasaları
Güvenli liman talebi altına yönelimi artırdı. Altının ons fiyatı dün 3.540 dolar ile rekor kırdı; yeni işlem gününde 3.547 dolar seviyesine çıktı ve şu sıralarda yüzde 0,5 artışla 3.535 dolar civarında işlem görüyor. Dolar endeksi ise dünü yüzde 0,7 artışla 98,4 seviyesinden tamamladı ve şu an yaklaşık 98,5 seviyesinde bulunuyor. Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,3 düşüşle 68,8 dolar seviyesinde işlem görüyor.
ABD hisse piyasaları
New York Borsası'nda dün S&P 500 yüzde 0,69, Nasdaq yüzde 0,82 ve Dow Jones yüzde 0,55 değer kaybetti. Endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık seyirle başladı.
Merkez bankası bağımsızlığı ve iç siyaset
Önde gelen ekonomistler ve bazı Nobel ödüllü isimler, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'un görevden alınma girişiminin merkez bankasının bağımsızlığına yönelik bir tehdit olduğunu belirterek, hükümete ekonomik yönetimi koruyan yasa ve normları sürdürme çağrısı yaptı.
Avrupa'da beklentiler ve siyasi riskler
Avrupa borsalarında satıcılı seyir gözlenirken, yatırımcıların odağı bugün ECB Başkanı Christine Lagarde'ın Almanya'daki konuşmasında olacak. Piyasa beklentilerinde 11 Eylül'de ECB'nin politika faizini sabit tutmasının öne çıktığı kaydediliyor.
Fransa'da siyasi gelişmeler de izleniyor: Aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) liderleri 8 Eylül'deki güvenoyu yoklamasında hükümeti düşürmek için oy kullanmaya kararlı olduklarını belirtti. Fransa Maliye Bakanı Eric Lombard, Başbakan François Bayrou'nun güven oylamasında devrilmesi halinde hükümetin bütçe açığını azaltma planlarından taviz vermek zorunda kalacağını söyledi.
Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon ağustosta %2,1 olarak açıklandı; bugün temmuz ayı Üretici Fiyat Endeksi takip edilecek.
Asya piyasaları ve Japonya'daki gelişmeler
Asya borsaları, ABD'deki mali endişelerin etkisiyle satış ağırlıklı seyrediyor; bölge genelinde Japonya hariç negatif bir görünüm hakim. Japonya'da tahvil getirilerindeki yükseliş dikkat çekiyor: 20 yıllık tahvil faizi %2,67 (2000'den bu yana en yüksek) ve 30 yıllık tahvil faizi %3,26 ile tüm zamanların zirvesine çıktı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, Başbakan İşiba Şigeru ile ekonomi ve finans piyasaları hakkında görüştüklerini, BoJ'un faiz artırımına yönelik duruşunda değişiklik olmadığını bildirdi. Bölgedeki PMI verileri ise Japonya'da hizmet sektörü PMI 53,1 ve bileşik PMI 52,0, Çin'de RatingDog hizmet sektörü PMI 53,0 ve bileşik PMI 51,9 olarak açıklandı; tüm bu veriler aylık bazda yükseliş gösterdi.
Türkiye piyasaları ve veri gündemi
Borsa İstanbul'da dün satış ağırlıklı seyir vardı; BIST 100 endeksi yüzde 3,57 düşüşle 10.877,52 puandan kapandı. VİOP'ta BIST 30 Ekim vadeli kontrat akşam seansında yüzde 0,1 artış gösterdi. Yurt içinde bugün açıklanacak Ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi piyasa odağında bulunuyor.
AA Finans'ın TÜİK tarafından açıklanacak ağustos ayı enflasyon verilerine ilişkin beklenti anketinde, 25 ekonomistin katılımıyla aylık enflasyon ortalaması %1,79 olarak hesaplandı; beklentiler aralığı %1,50 ile %2,20 arasında yer aldı. Dolar/TL dün yüzde 0,1 yükselişle 41,1390 seviyesinden kapanmış; bankalararası piyasanın açılışında 41,1650 seviyesinde işlem görüyor.
Gündem: yoğun veri akışı
Yatırımcılar cuma günü açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisi öncesinde bugün yoğun bir veri takvimine odaklandı. Ayrıca Fed'in Bej Kitap raporunun ülke ekonomisinin mevcut durumuna ilişkin ilave bilgi sağlaması bekleniyor.
Bugün takip edilecek veriler
10.00 Türkiye, ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi
10.00 Türkiye, ağustos ayı Yurt içi Tüketici Fiyat Endeksi
10.30 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması
10.55 Almanya, ağustos ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
11.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
11.30 İngiltere, ağustos ayı hizmet sektörü/bileşik PMI
12.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı Üretici Fiyat Endeksi
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
17.00 ABD, temmuz ayı JOLTS açık iş sayısı
17.00 ABD, temmuz ayı fabrika siparişleri
17.00 ABD, temmuz ayı dayanıklı mal siparişleri
21.00 ABD, Fed'in Bej Kitabı
Analistler teknik açıdan BIST 100'de 10.800 ve 10.700 seviyelerini destek, 11.000 ve 11.100 puanları ise direnç olarak izliyor.
