İsrail Parlamentosunda Trump konuşması sırasında 'Filistin'i tanı' protestosu
ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail parlamentosundaki konuşması sırasında Filistin asıllı Milletvekili Eymen Avde ve bir başka milletvekili, "Filistin'i tanı" yazılı kağıt açarak protesto etti. Oturum sırasında Meclis Başkanı Amir Ohana'nın emriyle iki milletvekili salondan zorla çıkarıldı.
Protestonun gerekçesi ve Meclis tepkisi
Ortak Liste Partisi Milletvekili Avde, oturuma katılıp katılmama konusunu parti içinde tartıştıklarını ancak Gazze'ye yönelik bombardımanların sona erdirilmesine yol açabilecek bir sürecin başlaması ihtimalini göz önüne alarak katılma kararı aldıklarını söyledi. Avde, aynı partiden Milletvekili Ofer Cassif ile birlikte Filistin meselesine dikkat çekmek istediklerini belirtti.
Avde, eylemlerinin gerekçesini şöyle özetledi: "Herkes Filistin halkını göz ardı ederken bu konuyu gündeme getirmek istedik. Bu nedenle 'Filistin'i tanı' yazılı bir kağıt kaldırdık. Bizler 'kral çıplak' diyen çocuklar olmak zorunda kaldık. Bu nedenle de Meclisten gelen tepkiler ve Meclis Başkanı'nın emriyle salondan çıkarıldık." Uluslararası basının olayı gündeme taşımasıyla Avde, protestonun amacına ulaştığını ve "Filistin meselesinin öne çıktığını" vurguladı.
Ateşkes ve bölgesel yansımalar
Avde, Gazze'de 10 Ekim'de Türkiye, Mısır, Katar'ın garantör olduğu bir ateşkes anlaşması sağlandığını hatırlatarak, saldırıların sona ermesinde en önemli etkenlerden birinin Filistin halkının direnişi olduğunu, ikinci etkenin ise küresel çapta halkların Filistinlilerin yanında yer alması olduğunu söyledi.
Avde, ateşkesi desteklediklerini ancak Başbakan Benjamin Netanyahu'nun her adımında ateşkesi bozma eğiliminde olacağını ifade etti. Avde, Trump'ın sürecine ilişkin olarak metindeki 19. madde'de üstü kapalı biçimde Filistin Devleti'nin kurulmasına ilişkin ifadeler bulunduğunu; bu yüzden Netanyahu ve çevresinin buna karşı çıkmaya devam edeceğini kaydetti.
İşgal, yerleşimler ve geleceğe dair öngörüler
Avde, İsrail'in önümüzdeki dönemde işgal altındaki Batı Şeria'yı resmen ilhak edemese dahi bu topraklarda gasba hız vereceğini ve yasa dışı Yahudi yerleşimlerini artıracağını öngördü. Ayrıca, İsrail'de Filistin asıllı vatandaşların haklarını kısıtlayacak girişimlerin gündemde olduğunu belirtti.
Netanyahu hükümetinin gündemi: yasama yılı ve yargı reformu
İsrail Meclisinde yeni yasama yılı 20 Ekim'de başladı. Avde, hükümetin bu son yasama yılında, 7 Ekim 2023'ten önce de tartışma konusu olan ve toplumda ayrışmalara neden olan yargının yetkilerini kısıtlayacak yargı düzenlemesi yasalarını geçirmek için çaba göstereceğini söyledi. Avde'ye göre bu girişimlerin arkasında, Başbakan Netanyahu'nun devam eden yolsuzluk davalarına ilişkin siyasi hesaplar da bulunuyor.
Yolsuzluk davaları, af ve siyasi sonuçlar
Avde, İsrail hukukuna göre bir kişinin hüküm giymeden affedilemeyeceğini, hüküm giymesi durumunda siyasetten en az 7 yıl men edileceğini hatırlattı. Netanyahu'nun affedilme çabalarının ve yargıyı yeniden yapılandırma girişimlerinin arkasında bu gerçeklik olduğunu savundu; buna rağmen Avde, muhalefetin ve sivil toplumun bu çabalara izin vermeyeceğini belirtti.
İç siyaset: Filistinli vatandaşların rolü ve muhalefet
Avde, İsrail'de hükümete karşı samimi bir muhalefetin olmadığını, kamuoyu anketlerine göre halkın %56'sının İsrail vatandaşı Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi görüşüne katıldığını belirtti. Ayrıca hükümetin istihbarat atamaları üzerinden Filistinlilere yönelik sert yaklaşımı güçlendirdiğini, örneğin Şin-Bet (Şabak) direktörlüğüne atanan David Zini'nin bazı görüşleri desteklediğinin öne sürüldüğünü kaydetti.
Avde, İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden partilerin seçimlerde ittifak yapması için görüşmelerin sürdüğünü ve Mecliste daha güçlü bir muhalefet oluşturmak için çalışacaklarını ifade etti. Avde'ye göre bu kesimin sandığa gitmesi, Netanyahu'nun iktidarda kalmasını daha da zorlaştırabilir.
Demokrasi iddiası ve yargının rolü
Avde, İsrail'in "Orta Doğu'daki tek demokrasi" olduğu savını kabul etmediğini belirterek, "İsrail, başka bir halkın toprakları üzerine kuruldu" ve 1948'den itibaren Filistin halkına karşı askeri yönetim uygulandığını söyledi. Avde, Yüksek Mahkeme'nin geçmişte sistem içindeki bazı uygulamaları frenleyen kararlar aldığını, ancak aşırı sağın yargının yetkilerini kısıtlama çabalarının merkezinde Filistin meselesi olduğunu vurguladı.
Sonuç olarak, Eymen Avde'nin anlatımı, parlamento salonunda yaşanan protestonun hem sembolik bir tepki hem de Filistin meselesini uluslararası gündeme taşıma amacı taşıdığını gösteriyor. Avde, önümüzdeki dönemde Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi, Filistinlilere yönelik politika ve yerleşim genişletme eğilimleriyle gündemde kalacağını öngörüyor.
ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail parlamentosundaki konuşması sırasında "Filistin'i tanı" yazılı kağıt açan Filistin asıllı İsrail Milletvekili Eymen Avde, o gün neler yaşandığını ve İsrail siyasetinde ateşkes sonrası döneme ilişkin görüşlerini AA'ya anlattı.
