Irak'ta 21 milyona yakın seçmen 6. dönem parlamento için oy kullanıyor
Irak'ta halk, 329 sandalyeli parlamentonun yeni üyelerini belirlemek üzere sabah saat 07.00'den itibaren oy kullanmaya başladı. Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'na göre oy verme işlemi saat 18.00'de sona erecek. Yaklaşık 46 milyon nüfuslu ülkede, 21 milyona yakın seçmen kayıtlı bulunuyor.
Seçim sürecinin çerçevesi
Oylama, ülke genelinde kurulan seçim merkezleri ve sandıklar aracılığıyla yürütülüyor. Seçimin düzenli, güvenli ve şeffaf gerçekleşmesi için yerel yetkililer teknik ve idari önlemler aldıklarını bildiriyor. Seçim sonuçları, Meclis'teki çoğunluk ihtiyacına göre koalisyon pazarlıklarını şekillendirecek.
Sudani ikinci dönemi hedefliyor
İmar ve Kalkınma Koalisyonu lideri ve Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, ikinci dönemini elde etmeyi hedefliyor. Analistler, Sudani bloğunun seçimde en fazla sandalyeyi kazanmasının muhtemel olduğunu, ancak tek başına çoğunluğu sağlamasının zor göründüğünü belirtiyor. Sudani, 2022'de Koordinasyon Çerçevesi aracılığıyla iktidara gelmişti; çerçevedeki Şii partiler ayrı yarıştıktan sonra seçimin ardından yeniden bir araya gelebilirler.
Sadr seçimi boykot ediyor
Son seçimin galibi Şii lider Mukteda Sadr yönetimindeki Ulusal Akım Hareketi seçime katılmıyor. Önde gelen aktörlerin Sadr'ı kararından vazgeçirmeye yönelik girişimleri sonuçsuz kaldı. Sadr, 2021'de Şii partilerle yaşadığı anlaşmazlık sonrası parlamentodan çekilmeden önce en büyük bloğu elde etmişti. Sadr hareketinin boykotunun, İran yanlısı Şii silahlı gruplara karşı ABD baskısının arttığı bir dönemde siyasi tablo üzerinde önemli etkileri olacağı ifade ediliyor.
Katılım beklentileri
Analistler ve kamuoyu araştırmacıları, seçime katılımın 2021'deki en düşük seviye olan %41'in altına düşebileceğini öngörüyor. Bu beklenti, halktaki politikacılara yönelik hayal kırıklığı ve Sadr'ın boykotunun etkisine bağlanıyor.
Sünni ittifaklar arasında rekabet
Sünni cephede üç büyük blok arasında sıkı bir yarış sürüyor. Eski Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Takaddüm İttifakı, Müsenna el-Samerayi'nin Azim İttifakı ve Hamis el-Hançer'in Siyade Koalisyonu seçimlere ayrı listelerle katılıyor. Üç oluşum da, seçim sonrası meclis başkanlığı ve yürütme pazarlıklarında avantaj sağlamak için daha fazla sandalye kazanmayı hedefliyor.
Kerkük'te sandık başına çağrı
Kerkük Komisyon Medya Sorumlusu Ali Abbas el-Beyati, Türkmen nüfuslu ilde 897 bin 30 seçmenin oy kullanacağını, 333 seçim merkezi ve 1 bin 733 sandık kurulduğunu açıkladı. El-Beyati, seçim sürecinin düzenli, güvenli ve şeffaf olması için tüm önlemlerin alındığını söyledi. Irak Türkmen Cephesi Kerkük İl Meclis Üyesi Sevsen Ceddu ise seçmenlere çağrıda bulunarak: "Gelin Kerkük’e hizmet edeli. Kimse evde kalmasın. Kerkük’ümüze sahip çıkalım. Mavi bayrağımıza sahip çıkalım, her yerde dalgalanmalı. Oylarımızı kullanalım. Kerkük’te hakkımız var. Hakkımızı oyumuzla alalım" dedi.
Kerküklü seçmen İbrahim Köprülü ise sürece ilişkin şunları söyledi: "Sabah erkenden geldik oyumuzu kullandık geleceğimiz ve varlığımız için. Burda işlem düzenli devam ediyor. Erken saatte gelsinler, oylarını kullansınlar".
Kürt bölgelerinde KDP ve KYB rekabeti
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasındaki rekabet devam ediyor. Bölgesel parlamento seçimlerinin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen iki parti henüz yeni hükümeti kuramadı. Taraflar, Irak genel seçimlerinin sonuçlarını Bağdat ve Erbil arasındaki makam paylaşımı müzakerelerinde etkili bir faktör olarak değerlendiriyor. KDP, petrol gelirlerinden daha fazla pay almayı hedeflerken KYB, Bağdat ile daha yakın ilişki kurulmasından yana tutum sergiliyor.
Seçimin arka planı
Irak'ta 2003 sonrası dönemde oluşturulan yeni anayasa çerçevesinde resmi bir makam paylaşım maddesi yer almasa da siyaset pratiğinde başbakanlık genellikle Şiilere, meclis başkanlığı Sünnilere, cumhurbaşkanlığı ise Kürtlere veriliyor. Ülke, kötü altyapı, zayıf kamu hizmetleri ve yaygın yolsuzluk gibi yapısal sorunlarla mücadele ediyor; bu sorunlar seçmenin siyasi tercihlerine ve seçim sonrası pazarlıklara yön verebilir.
IRAK’TA 21 MİLYONA YAKIN SEÇMEN 6. DÖNEM MİLLETVEKİLLERİNİ BELİRLEMEK ÜZERE SAAT 07.00’DEN İTİBAREN OY KULLANMAYA BAŞLADI.
