Grip antibiyotikle tedavi edilemez: Uzmandan uyarı
Kış aylarında, hava şartları nedeniyle kapalı ortamlarda daha fazla vakit geçirilmesi sonucu grip vakalarında artış görülebiliyor. Halk arasında "paçavra hastalığı" olarak da bilinen grip; yüksek ateş, halsizlik, kas ağrıları ve burun akıntısı gibi belirtilerle seyrediyor. Çam Sakura Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Özlem Altıntaş Aydın, gripte en sık yapılan hatalardan birinin antibiyotik kullanımı olduğunu belirtti.
Grip nasıl bulaşır ve belirtileri nelerdir?
Prof. Dr. Aydın, gripin influenza virüslerinin neden olduğu bir solunum yolu enfeksiyonu olduğunu, virüsün öksürme, hapşırma veya konuşma sırasında yayılan damlacıklarla bulaştığını aktardı. Ayrıca, virüs bulaşmış yüzeylere temas sonrası ellerin ağız, burun veya gözlere götürülmesiyle enfeksiyon oluşabileceğini vurguladı.
Gribin başlıca belirtileri: yüksek ateş, şiddetli halsizlik ve yorgunluk, kas ve eklem ağrıları, baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya tıkanıklığı ve öksürük. Bu belirtiler genellikle 7-10 gün içinde düzeliyor; ancak yaşlılar, kronik hastalığı olanlar, hamileler ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler gibi risk gruplarında hastalık ağır seyredebiliyor ve zatürre gibi komplikasyonlar gelişebiliyor.
Neden antibiyotikler gripte etkili değil?
Prof. Dr. Aydın, antibiyotiklerin bakterilerin neden olduğu enfeksiyonları tedavi etmek üzere geliştirildiğini; grip gibi viral kaynaklı hastalıklarda ise antibiyotiklerin etkisiz olduğunu açıkladı: "Antibiyotikler bakterileri öldürerek veya üremelerini durdurarak etki gösterir; virüslerin yapısı farklıdır ve antibiyotiklerin hedeflediği bölgelere sahip değildir. Bu nedenle antibiyotikler grip tedavisinde hiçbir etkiye sahip değildir."
Aydın, gereksiz antibiyotik kullanımının antibiyotik direncinin yaygınlaşmasına ve ayrıca mide bulantısı, ishal, alerjik reaksiyonlar ile bağırsak florasının bozulması gibi yan etkilere yol açabileceğini belirtti. Ayrıca antivakarlı bakterilerin başka bakterilere de direnç aktarabileceğini ve bu durumun gerçekten gerekli olduğunda antibiyotiklerin etkinliğini azalttığını vurguladı.
Gripte doğru yaklaşım ve tedavi önerileri
Prof. Dr. Aydın, grip tedavisinde ana hedefin semptomları hafifletmek ve hastalık süresini kısaltmak olduğunu belirtti. İzlenmesi gereken başlıca öneriler şunlar:
Dinlenmek ve bol sıvı tüketmek: Vücudun hastalıkla savaşabilmesi için yeterli dinlenme ve su, bitki çayları veya taze sıkılmış meyve suları ile sıvı desteği önemlidir.
Ateş ve ağrılar için ağrı kesiciler: Yüksek ateş ve kas ağrıları için parasetamol gibi ilaçlar kullanılabilir; ancak doktor önerisiyle, doğru dozda ve sürede alınmalıdır.
Burun tıkanıklığı için buhar ve serum fizyolojik: Sıcak duş ve tuzlu su/serum fizyolojik ile burun temizliği nefes almayı kolaylaştırır.
C vitamini ve bağışıklığı destekleyen besinler: Portakal, limon, kivi, yeşil biber gibi C vitamini içeren gıdalar bağışıklığın desteklenmesine yardımcı olabilir.
Antiviral ilaçlar: Grip ağır seyredebilecek yüksek riskli kişilerde doktor gerek görürse antiviral ilaçlar reçete edebilir; bu ilaçlar grip virüsünün çoğalmasını engelleyerek hastalığın süresini kısaltabilir ve yalnızca doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
Korunma yöntemleri
Prof. Dr. Aydın, gribin önlenmesinde en etkili yöntemin aşı olduğunu vurguladı ve özellikle risk grubundaki kişilere grip aşısı yaptırmanın önemine dikkat çekti. Ayrıca önerileri şu şekilde sıraladı: elleri sık sık sabunla yıkamak, kalabalık ortamlardan kaçınmak, hapşırırken/öksürürken ağzı ve burnu kapatmak, hasta kişilerle yakın temastan kaçınmak, hastayken izole olmak ve gerektiğinde maske kullanmak.
Özetle: Grip bir viral hastalıktır ve antibiyotiklerle tedavi edilemez. Gereksiz antibiyotik kullanımı hem bireysel sağlık açısından zararlar doğurur hem de antibiyotik direncini artırarak toplum sağlığını tehdit eder. Dinlenme, sıvı desteği, uygun semptomatik tedavi, risk grubundaki hastalarda antiviral ilaçlar ve grip aşısı korunmada temel yaklaşımlardır.
PROF. DR. ÖZLEM ALTINTAŞ AYDIN
