Geçici Başbakan Sushila Karki'den yeniden inşa için sükunet ve işbirliği çağrısı
Geçici Başbakan Sushila Karki, ülkeyi sarsan protestoların ardından ülkenin yeniden inşası için kamuoyuna sükunet ve işbirliği çağrısında bulundu. Karki, şiddetin yol açtığı insan kayıpları ve zararların giderilmesine yönelik somut adımlar atılacağını belirtti.
Tazminat ve sağlık hizmetleri
Karki, protestolar sırasında hayatını kaybedenlerin ailelerine yaklaşık 12 bin dolar tazminat ödeneceğini ve yaralananların tedavisinin devlet tarafından karşılanacağını açıkladı. Bu adım, mağdur ailelerin ve yaralıların ihtiyaçlarının acilen giderilmesine yönelik bir öncelik olarak sunuldu.
Siyasi gelişmeler ve parlamento
Uluslararası basında yer alan haberlere göre ülkenin önde gelen siyasi partileri, Cumhurbaşkanı Ram Chandra Poudel'den parlamentonun yeniden açılmasını talep etti. Sekiz parti tarafından yayımlanan ortak bildiride Cumhurbaşkanı'nın anayasaya aykırı davrandığı iddia edildi. Haberde, Cumhurbaşkanı Poudel'in, geçici Başbakan Karki'nin tavsiyesi üzerine Temsilciler Meclisini feshettiği belirtildi.
Protestoların seyri ve uygulanan yasak
4 Eylül'de Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn platformlarına erişim, İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı'na kayıt süresi içinde başvuru yapılmadığı gerekçesiyle engellenmişti. Bu kararın ardından özellikle gençlerin başını çektiği göstericiler, yolsuzlukların yanı sıra sosyal medya yasağını protesto etmek için parlamento yönünde yürüyüş düzenledi.
Protestolar sırasında güvenlik güçlerinin tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullandığı, olaylarda 51 kişinin hayatını kaybettiği ve 1300'den fazla kişinin yaralandığı bildirildi. Hükümet sosyal medya yasağının kaldırılacağını duyurdu; bunun ardından İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav görevlerinden istifa ettiklerini açıkladılar.
Şiddet olayları, saldırılar ve hapishane kaçışları
Gösteriler yatışmayınca bazı siyasi figürlerin ve bakanların evlerine saldırılar düzenlendi; Nepal Kongre Partisi'nin Sanepa bölgesindeki merkez ofisi, federal parlamento, yüksek mahkeme ve Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli'nin iki konutu ateşe verildi. Artan olaylar nedeniyle Nepal ordusu, bazı bakanları konutlarından helikopterlerle tahliye etmeye başladı.
Ayrıca protestocuların hapishanelere baskın düzenlemesi, bazı idari binaları ateşe vermesi ve geçişleri açık bırakması sonucunda ülke genelindeki 25'ten fazla hapishaneden 15 bini aşkın mahkum firar etti.
Başbakan Oli'nin istifası ve Karki'nin göreve başlaması
Nepal Başbakanlık Ofisi 9 Eylül'de yaptığı açıklamada, şiddetli protestolar ve hükümete yönelik tepkilerin ardından Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli'nin istifa ettiğini bildirdi. Eski Yüksek Mahkeme Başkanı Sushila Karki, 12 Eylül'de geçici başbakan olarak yemin ederek göreve başladı.
Karki'nin çağrısı, ülkenin yeniden inşa sürecinde güvenlik, mağdur desteği ve siyasi diyalogun eş zamanlı yürütülmesi gerektiğini vurguluyor. Yetkililer ise tazminat ve sağlık hizmetleri gibi kısa vadeli adımların yanı sıra daha geniş bir siyasi uzlaşı arayışının önemine dikkat çekiyor.
