Fransa'da siyasi belirsizlik borç krizini tetikliyor
KAAN ULU
Gelişmenin özü
Başbakan François Bayrou’nun güven oylaması kararı sonrası artan siyasi belirsizlik, yatırımcı güveninde çöküş işaretleri verirken ülke borçlanma maliyetlerinde ve banka hisselerinde hızlı değer kayıplarına yol açtı. Hükümetin 8 Eylül’de düşme olasılığı, piyasalarda yeni bir belirsizlik dalgası oluşturuyor.
Piyasa tepkisi
Fransız bankacılık sektörü siyasi gelişmelerin gölgesinde kalmaya devam ediyor. Ülkenin önde gelen bankalarından BNP Paribas, Société Générale ve Crédit Agricole'nin hisseleri son bir haftada yaklaşık %8 değer kaybetti; bu kayıp şirketlerin toplam piyasa değerinde yaklaşık 15 milyar avro azalmaya denk geliyor ve CAC 40 endeksindeki düşüşün beşte birini oluşturuyor.
Tahvil cephesinde de baskı artıyor: son 12 ayda Fransız devlet tahvilleri ile Almanya arasındaki risk primi (spread) 40 baz puandan 80 baz puanın üzerine çıktı; bu seviye 2012 borç krizinden bu yana gözlemlenen en yüksek düzeylerden biri.
Borç ve bütçe görünümü
Fransa’nın kamu borcu 3,2 trilyon avro ile avro bölgesi toplam kamu borcunun yaklaşık %20'sine denk geliyor. Ülke büyümesi 2025 ikinci çeyreğinde sadece %0,1 olarak gerçekleşirken, işsizlik %7,4 seviyesinde.
Bütçe cephesinde açığın %5,5 ile Avrupa Birliği’nin öngördüğü maksimum %3 seviyesinin üzerinde olması mali alanı daha da zorluyor. Bu yılın ilk yarısında faiz ödemeleri 52 milyar avro seviyesine ulaşırken, 2026'da sadece borç faizinin 120 milyar avro civarına çıkacağı ve bunun ülkenin vergi gelirlerinin yaklaşık %15'ine denk geleceği öngörülüyor.
Siyasi faktörler ve riskler
Siyasi istikrarsızlık, kredi talebini azaltma ve temerrüt riskini artırma potansiyeli taşıyor. Uzmanlar, belirsizliğin yatırımcı güvenini zayıflattığını vurguluyor. Carrefour Üst Yöneticisi Alexandre Bompard da belirsizlik ortamının ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
Siyasal zemindeki zorluklar ağır: sağ partilerin “Brüksel’in dayattığı kemer sıkmaya” karşı çıkması ve iki yıldan kısa sürede yaşanan beş başbakan değişimi, mali disiplinin uygulanmasını siyaseten zorlaştırıyor.
Sonuç ve görünüm
Mevcut trendler, tahvil satışlarının hükümetlerin borçlanma maliyetlerini yükselterek bütçe esnekliğini azaltabileceğine işaret ediyor. Uzun vadeli siyasi belirsizlik sürdüğü takdirde, piyasalarda fiyatlanan risklerin Fransa'nın ve kıtadaki finansal sistemin daha geniş çaplı dalgalanmalara maruz kalmasına neden olabileceği değerlendiriliyor.
Not: Haber, mevcut siyasi kararlar ve piyasa verilerinin yarattığı dinamikleri raporlarken özel isimler, tarihler ve sayısal veriler metinde korunmuştur.
