Durumun özeti
Fransa'da merkez sağcı Başbakan François Bayrou yönetimindeki hükümet, Ulusal Meclis Genel Kurulu'nda bugün yerel saatle 15.00'ten itibaren yapılacak güven oylamasıyla karşı karşıya. Muhalefet cephesinde yer alan solcular, çevreciler ve aşırı sağcı gruplar daha önce bu oylamada hükümete güvenoyu vermeyeceklerini açıklamıştı.
Muhalefetin tutumları ve ilk tepkiler
Yeşiller Partisi (EELV) lideri Marine Tondelier, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, çevrecilerin dün akşam bölgesel temsilcilerini toplayıp Meclis'in hızlıca feshedilmesi dahil olmak üzere tüm olasılıkları görüştüklerini bildirdi. Tondelier, solcu veya çevreci bir başbakan atanmasının ön plan geldiğini belirterek, "Tüm senaryolara hazırlıklı olalım" ifadelerini kullandı.
Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Grup Başkanvekili Mathilde Panot ise LCI kanalına yaptığı açıklamada, "Fransa her 3 ayda bir düşen hükümetlerin ritmiyle yaşayamaz" diyerek, erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gündeme alınması gerektiğini savundu.
İktidarın ve Cumhurbaşkanının adımları
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, hükümetin düşmesi halinde izlenecek adımları görüşmek üzere geçen hafta Senato Başkanı Gerard Larcher ile, bugün ise Ulusal Meclis Başkanı Yael Braun-Pivet ile temaslarda bulundu. Mevzuata göre Cumhurbaşkanı'nın Meclis'i feshetmeden önce parlamentonun iki kanadının başkanlarıyla görüşmesi gerekiyor; bu görüşmeler, olası kararların koordinasyonu açısından önem taşımakta.
Olası yol haritaları
İktidar ve muhalefetin gündeme aldığı başlıca senaryolar şu şekilde öne çıkıyor:
Meclis'in feshi ve erken yasama seçimleri: Meclis'in hızlıca feshedilmesi seçeneği, özellikle Yeşiller tarafından tartışılıyor. Bu durumda siyasi partiler seçim bölgelerinde aday belirlemeye hazırlanıyor.
Yeni bir başbakan atanması ve kabine değişikliği: Muhalefetin bir kısmı, Bayrou hükümetinin düşmesi halinde solcu veya çevreci bir isim etrafında yeni bir kabine kurma arayışına girebileceğini belirtiyor.
Erken cumhurbaşkanlığı seçimi talebi: LFI gibi bazı muhalefet aktörleri, sürekli hükümet krizlerinin önüne geçmek amacıyla erken cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenlenmesini öneriyor.
Arka plan ve bütçe kaynaklı gerilim
Fransa'da merkez sağcı Michel Barnier hükümeti, 3 aylık görev süresinin ardından 2025 bütçe görüşmelerinde yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 4 Aralık 2024'te muhalefetin sunduğu gensoru önergesiyle düşmüştü. Ardından Cumhurbaşkanı Macron, 13 Aralık 2024'te Bayrou'yu başbakan olarak atamıştı. Kamu borçlarıyla zorlanan ülkede yeni bütçe görüşmeleri, hükümet ve muhalefet arasındaki temel anlaşmazlık noktalarından biri olmaya devam ediyor. Bayrou da Meclis'te 2026 bütçesini masaya yatırmadan önce hükümeti güven oylamasına götüreceğini açıklamıştı.
Son değerlendirme
Bugünkü güven oylaması, Fransa siyasetinde kısa vadeli istikrar açısından belirleyici olacak. İktidar ve muhalefetin aynı anda farklı seçenekleri masada tutması, sonuç ne olursa olsun takip eden dönemde hızlı siyasi manevraların yaşanabileceğine işaret ediyor. Mevcut yasal çerçeve ve tarafların açıklamaları göz önünde bulundurulduğunda, Meclis feshi, yeni bir koalisyon denemesi veya erken seçim çağrıları en olası senaryolar arasında yer alıyor.
Fransa'daki mevcut merkez sağcı hükümet, bu akşamki zorlu güven oylamasını henüz atlatamamışken, iktidar ve muhalefet Başbakan François Bayrou sonrasında ülkenin nasıl yönetileceği konusunda görüşmelerini sürdürüyor. Başkent Paris'te Ulusal Meclis Genel Kurulu'nda merkez sağcı Bayrou hükümetinin tabi olacağı güven oylaması için olağanüstü oturum düzenlendi. Oturuma, Rassemblement National (Ulusal Birlik RN) parlamento grubunun başkanı Marine Le Pen de katıldı.
