Erhürman, ilk görüşmede 10 maddelik paket sundu
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) lideri Nikos Hristodulidis ile BM gözetiminde yapılan ilk görüşmede taraflar arasındaki çözüm atmosferini geliştirmeye yönelik 10 maddelik öneri paketi sundu. Görüşme, Lefkoşa ara bölgedeki BM konutunda gerçekleşti; BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve UNFICYP Misyon Şefi Khassim Diagne katıldı, Maria Angela Holguin ise video konferansla toplantıya dahil oldu.
Toplantının çerçevesi ve izlenecek süreç
Erhürman, görüşmenin kısa ve sunum ağırlıklı olduğuna işaret ederek, karşılıklı ayrıntılı görüş alışverişinden kaçınıldığını; bunun nedeninin Holguin’in 5 Aralık ve Hristodulidis’in 6 Aralık tarihlerinde ayrı ayrı yapacağı görüşmelerin ardından üçlü toplantının planlanmış olması olduğunu belirtti. Temsilcilerin daha sık bir araya geleceğini, gerekirse liderlerin 5 Aralık’tan önce de görüşebileceğini söyledi. Erhürman, BM tarafından yayımlanan ortak metnin de kendisinin ortaya koyduğu noktalarla örtüştüğünü kaydetti.
On maddelik öneri paketi: Öne çıkan başlıklar
Erhürman, sundukları paketin önceliklerini şu şekilde özetledi:
1. Karma evliliklerden doğan çocuklara vatandaşlık hakkı, karma evlilik eşlerinin güneyde araç ehliyetlerini kullanabilmesi ve burada doğan çocukların güneye geçişine ilişkin düzenlemeler.
2. Geçiş noktalarının kolaylaştırılması: Metehan’daki kabin sayısının 3’e çıkarılması, sürekli görevli bulundurulması; ayrıca Bostancı ve Derinya’da seyrüsefer izni verilmesi talebi.
3. Gençlik İnisiyatifleri: 14 yaş altı takımlar arasında karşılıklı dostluk maçları düzenlenmesinin pozitif atmosfer yaratacağı önerisi.
4. Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK): Avrupa Parlamentosu’ndaki tartışmalar ve bayrak yakma eylemlerinin yol açtığı olumsuzluğa dikkat çekilerek, iki liderin KŞK’ya ortak ziyaret yapmasının önerilmesi; AP’de sadece Kıbrıslı Rum kayıplar adına anıt yapılması girişimlerinin durdurulması talebi.
5. Mülkiyet konusundaki tutuklama ve yargılamaların süreci zehirlediği vurgusu ve bu alanda çalışma çağrısı.
6. Yeşil Hat Tüzüğü ticaretinde yaşanan bürokratik engellerin ticaret hacmini azalttığı tespiti.
7. Hellim üretimi ve tescili: Üreticilerin Euro Veritas ile yapılacak imzayı beklediği, imzanın gecikmesinin ilerlemeyi engellediği belirtilmesi.
8. AB Adhoc Komitesi: Crans Montana sonrası kurulan ve daha sonra kaldırılan komitenin yeniden tesisinin çözüm sürecine katkı sağlayacağı önerisi.
9. Güvenlik işbirliği: Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum güvenlik kuvvetleri arasında zamanlı müdahale ve sorun çözümü sağlayacak iletişim kanalı kurulması önerisi.
10. Ortak yer gösterme: Metehan’da planlanan yol genişletme çalışmasının başlangıcında iki liderin ortak bulunmasının olumlu atmosfer yaratacağı teklif edilmesi.
Süreç yönetimi ve 5+1 formatına yaklaşım
Erhürman, ayrıca ilk kez resmi düzeyde BM yetkililerine ve Hristodulidis’e sundukları 4 maddelik metodolojik öneri olduğunu belirtti. Muhtemel bir 5+1 toplantısına ilişkin olarak, KKTC’nin "elimiz boş gitmek istemiyoruz" yaklaşımını vurguladı; verimsiz, sonuçsuz büyük toplantılardan kaçınmak istediklerini söyledi. Görüşmelerin temsilci düzeyinde derinleştirileceğini; ihtiyaç halinde liderlerin doğrudan bir araya geleceğini ifade etti.
Zamanlama ve diplomatik beklentiler
Erhürman, GKRY’nin 1 Ocak 2026 itibarıyla AB Dönem Başkanlığını üstleneceğini hatırlatarak, Hristodulidis’in bu dönemi mazeret olarak kullanmayacağı taahhüdünü olumlu bulduklarını söyledi. İlk görüşmenin kısa ve tanımlayıcı olduğunu, ileri düzeyde tartışma ve müzakerelerin temsilciler düzeyinde başlayacağını yineledi.
Sunulan paket, görüşmelerin bir başlangıcı olarak tanımlanıyor; Erhürman, ilerleyen dönemde uygulamaya dönük adımların ve temsilciler arası müzakerenin sürecin belirleyicisi olacağını vurguladı.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ (KKTC) CUMHURBAŞKANI TUFAN ERHÜRMAN, GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ (GKRY) İLE GERÇEKLEŞTİRDİĞİ GÖRÜŞMEDE TARAFLAR ARASINDAKİ ÇÖZÜM ATMOSFERİ İÇİN 10 MADDELİK ÖNERİDE BULUNDUĞUNU BELİRTEREK, "TEMSİLCİLERİMİZ BU GÖRÜŞLERİMİZİN SONUCA ULAŞMASINI SAĞLAMAK İÇİN SIKLIKLA BİR ARAYA GELECEKLER. BU GÖRÜŞMELER İHTİYAÇ DOĞURURSA, HRİSTODULİDİS İLE BİZ DE BİR ARAYA GELECEĞİZ" DEDİ.
