Menenjitin doğası ve bakteriyel formun önemi
Uzm. Dr. Ali Şal, menenjitin beyin ve omuriliği saran zarların iltihaplanmasıyla ortaya çıktığını belirterek şunları söyledi: "Menenjit; bakteri, virüs ya da daha nadiren mantarlar nedeniyle gelişebilir. Özellikle bazı türleri çok hızlı seyredebilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir".
Hızlı ilerleyen bakteriyel menenjit
Bakteriyel menenjit saatler içinde hızla ilerleyebilir. Uzm. Dr. Ali Şal, "Bakteriyel menenjit saatler içinde hızla ilerleyebilir. Tedavi geciktiğinde işitme kaybı, nörolojik hasar, öğrenme güçlüğü gibi kalıcı sonuçlara ve yaşam kaybına neden olabilir. Bu nedenle belirtilerin başlamasından itibaren zamanla yarış söz konusudur. Bakteriyel menenjitte yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, ense sertliği, kusma ve bilinç değişikliği gibi belirtiler daha belirgin ve ağır seyredebilir. Bu tabloda evde beklemek son derece tehlikeli sonuçlara sebep olabilir" dedi.
Belirtiler ve ailelerin dikkat etmesi gerekenler
Belirtiler soğuk algınlığıyla karıştırılabiliyor
Menenjitin erken dönem belirtileri bazen basit bir üst solunum yolu enfeksiyonuyla karıştırılabiliyor. Uzm. Dr. Ali Şal, ailelerin özellikle şu belirtilere dikkat etmesi gerektiğini belirtti:
"Yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, ense sertliği, kusma, ışığa karşı hassasiyet, uykuya meyil, bilinç bulanıklığı, bebeklerde huzursuzluk, bıngıldakta kabarıklık ve beslenme güçlüğü."
Şal, "Bu belirtilerden bir ya da birkaçının birlikte görülmesi halinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır" diyerek erken tedavinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Aşılar menenjite karşı en güçlü koruma
Uzm. Dr. Ali Şal, menenjit vakalarının önemli bir bölümünün aşılarla önlenebildiğini hatırlatarak aşılamanın hem bireysel hem de toplumsal koruma açısından kritik rol oynadığını ifade etti:
"Ulusal aşı takviminde yer alan hemofilus influenza tip b (Hib), pnömokok ve meningokok aşıları, çocukları menenjitin en ağır ve ölümcül formlarına karşı korumaktadır. Özellikle meningokok kaynaklı menenjitler çok hızlı ilerlemekte ve saatler içinde hayati risk oluşturabilmektedir. Meningokok aşısı bu nedenle yalnızca bireysel değil, salgınların önlenmesi açısından da hayati öneme sahiptir. Erken yaşta ve uygun zamanda yapılan meningokok aşılaması, ani gelişen ağır tablo ve ölüm riskini belirgin ölçüde azaltmaktadır".
Şal, bazı menenjit aşılarının ulusal aşı takvimi dışında olabildiğini ve "Hekim önerisiyle uygulanan ek meningokok aşıları da özellikle okul çağındaki çocuklar, ergenler ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler için büyük önem taşır" dedi. Ayrıca "Aşı tereddüdünün menenjit gibi önlenebilir ancak ağır seyreden hastalıkların yeniden gündeme gelmesine neden olabileceğine" dikkat çekerek aileleri bilimsel veriler ışığında bilinçli karar almaya çağırdı.
Toplumsal farkındalık şart
Uzm. Dr. Ali Şal, menenjitin hızlı seyri nedeniyle toplumun tüm kesimlerinin belirtiler konusunda bilinçli olması gerektiğini vurguladı. "Okullar, kreşler ve yurtlar gibi kalabalık ortamlar, menenjit etkenlerinin yayılımını kolaylaştırabilir. Bu nedenle öğretmenlerin, okul yöneticilerinin ve velilerin menenjit belirtilerini tanıması, şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına yönlendirme yapması büyük önem taşır" diye belirtti.
Şal, "Ateş, baş ağrısı, kusma, ense sertliği gibi belirtilerin hafife alınmaması ve 'geçer' düşüncesiyle beklenmemesi gerekir. Menenjitte zaman, telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açabilir. Bilinçli aileler ve duyarlı eğitim kurumları, bu hastalığın yol açabileceği ağır sonuçların önüne geçilmesinde kilit rol oynar" sözleriyle toplumsal farkındalığın erken tanıyı hızlandıracağını vurguladı.
UZM. DR. ALİ ŞAL
