Anızın toprağa karıştırılması yangın riskini azaltıyor
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Baytekin, kuru tarım yapılan alanlarda anızın toprağa karıştırılmasının orman yangınlarının ilerlemesini yavaşlattığını ve bazı tarlara yangının girmesini engellediğini bildirdi.
Gözlemler ve bulgular
Baytekin, eğitim amaçlı kullanılan 110 dekar büyüklüğündeki üniversite arazisinde buğday ve arpa hasadından sonra uygulanan anız işlemlerinin, 8 Ağustos'ta Sarıcaeli köyünde rüzgârın etkisiyle hızlı ilerleyen yangında arazinin zarar görmemesinde etkili olduğunu aktardı. Yapılan tespitlere göre anızı toprağa karıştırılmış alanlarda yangının yavaşladığı, durduğu ve tarlaya girmediği gözlendi.
Uygulama önerileri
Prof. Dr. Baytekin, kırsalda kuru ziraat yapan çiftçilere hasattan sonra patlatma çekmek veya ikili, tekli pulluklarla sürmek suretiyle anızı toprağa karıştırma çağrısında bulundu. Eskiden yapılan ve 'kurutma çıkartmak' olarak adlandırılan bu uygulamanın; toprağı havalandırdığı, organik materyalin toprağa karışmasını sağladığı ve topraktaki zararlı patojenlerin azalmasına katkı verdiği vurgulandı. Baytekin, böylece bir sonraki üretim sezonunda daha iyi bir tohum yatağı elde edildiğini belirtti.
Yerel koşullar ve ek uyarılar
Çanakkale'nin yüzde 52'sinin orman ve fundalıklarla kaplı olduğu, kırsal nüfus oranının yüksekliği ve bölgedeki çiftçilerin ağırlıklı olarak buğday, arpa gibi hububat üretimi yaptığı hatırlatıldı. Baytekin, anız yakmanın hem para hem de hapis cezası gerektirdiğini, çiftçilerin anızı yakmaktan kaçındığını belirtti ve yakma yerine anızın toprağa karıştırılmasını veya çevrede 20–30 metre genişliğinde şeritler oluşturulmasını önerdi.
Yangın örnekleri ve müdahale değerlendirmesi
Baytekin, Dardanos'ta başlayıp Karanlık Liman ve Halileli köyü yönüne ilerleyen yangında köylülerin traktörlerle oluşturdukları şeritlerin yangının ilerlemesini kısmen durdurduğunu ancak yangının enerji seviyesinin yüksek olduğu durumlarda 100–150 metrelik mesafeyi rahatlıkla aşabildiğini söyledi. O günlerde rüzgârın ortalama 50–60 kilometre civarında, zaman zaman 70–80 kilometreye ulaştığını, bu nedenle hava ve kara araçlarının müdahalesinin güçleştiğini aktardı.
Baytekin, yangınlarda can kaybı olmadığını ancak doğada yaşam alanı bulmuş çok sayıda canlı türünün (karaca, sürüngen, kuş) zarar gördüğünü ifade etti.
Sonuç
Prof. Dr. Baytekin'in gözlemleri, anızın toprağa karıştırılmasının hem üretim açısından toprağa olumlu katkı sağladığını hem de orman yangınlarının yayılmasını yavaşlatarak korunmaya yardımcı olduğunu gösteriyor. Baytekin, çiftçilere anızı toprağa karıştırma uygulamalarını ihmal etmemeleri yönünde çağrıda bulundu.
Sürülmüş ve anızı toprağa karıştırılmış alanlarda yangının yavaşladığı hatta tarlaya girmediği tespit edildi.
