Yılmaz, OVP sunumunun ardından dezenflasyon ve ekonomi politikalarını değerlendirdi
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde 2026-2028 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) açıklamasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Yılmaz, dezenflasyon sürecine ilişkin erken beklentiler nedeniyle oluşan eleştirileri yanıtlayarak uygulanan yaklaşımın bütüncül ve kademeli olduğunu vurguladı.
Dezenflasyon: Hızlı düşüş yerine dengeli adımlar
Yılmaz, 'Dezenflasyon gecikse de devam edecek, istikametimiz doğru' ifadelerini kullanarak tek hedefin sadece hızlı fiyat düşüşü olmaması gerektiğini belirtti. Hızlı bir inişin ekonomik ve sosyal maliyetler doğurabileceğini, bu nedenle kademeli bir politika izlemenin tercih edildiğini aktardı. Hizmet sektörlerinin, özellikle kira artışlarının enflasyonun yavaş düşmesinde belirleyici olduğuna dikkat çekti ve talep edilen hızda olmasa da beklentilerin gerilediğini söyledi.
Terörün ekonomik maliyeti: Doğrudan ve dolaylı kayıplar
Yılmaz, terörün hem doğrudan hem de dolaylı ekonomik etkileri olduğuna işaret etti. Doğrudan etkiler arasında güvenlik harcamaları ve yıkılan altyapı yer alırken, asıl büyük kaybın yatırım ortamının bozulması, tarım ve hayvancılıkta yaşanan daralma, yapılamayan turizm faaliyetleri ve bölgelere nitelikli iş gücünün gitmemesi gibi dolaylı etkiler olduğuna vurgu yaptı. 'Şehitlerimizi rahmetle anıyorum' sözleriyle insani kayıpların telafisi olmadığını da ifade etti.
Atıl iş gücü ve işsizlik tartışması
Yılmaz, atıl iş gücüne ilişkin tartışmalara değinerek Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanan yaklaşık 13 milyon atıl iş gücü ile Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT) tarafından verilen '9 küsur milyon' hesabı arasındaki farka dikkat çekti. Normal işsizliğin ise yaklaşık 3 küsur milyon civarında olduğuna işaret etti. CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in paylaşımlarını eleştirerek, farklı istatistik türlerinin birbirine karıştırılmaması gerektiğini belirtti: 'Elmayla elma, armutla armut mukayese edilir.'
İşgücü politikaları: Kapsayıcı büyüme ve İUP
Yılmaz, geleceğe dönük istihdam politikalarında İşgücü Uyum Programı (İUP) ve mesleki eğitimin önemini vurguladı. Kadınların iş gücüne katılımını artıracak bakım, kreş ve çalışma ortamları ile gençlere ve belirli bölgelere yönelik mesleki desteklerin öncelik olacağını belirtti. Ayrıca yeşil ve dijital dönüşüme uyum programları ile yapay zekâ ve yeni teknolojilere hazırlanmanın beşeri sermayeye yatırım anlamına geldiğini ifade etti.
Riskler ve fırsatlar
OVP dönemindeki en büyük riskler olarak jeopolitik gerginlikler ve ticari korumacılık gösterilirken, Yılmaz her riskin beraberinde fırsatlar da getirebileceğini söyledi. Yeni çalışma modelleri ve güvenceli esneklik uygulamalarıyla iş gücünün dönüşümüne hazırlanılacağı belirtildi.
Veri güvenilirliği ve algı yönetimi eleştirisi
Yılmaz, enflasyon algısının şekillendirilmesinde denetime açık olmayan veya uluslararası kritere dayanmayan istatistiklerin yanıltıcı olabileceğini savundu. ENAG üzerinden yapılan bazı açıklamaların beklentileri yukarı çektiğini ve bunun dezenflasyon sürecinin algılanmasını etkilediğini söyledi. Sonuç olarak, istatistiklerin şeffaflığı ve karşılaştırılabilirliği üzerinde durulmasının politika yapımı için gerekli olduğunu belirtti.
Özetle, Yılmaz'ın açıklamaları, OVP sunumunun ardından Türkiye'nin ekonomik hedefleri, dezenflasyon stratejisi, terörün ekonomik etkileri ve istihdam politikaları üzerine bütüncül bir çerçeve sunduğunu gösteriyor. Hükümet, kademeli politikalar, kapsayıcı istihdam programları ve beşeri sermayeye yatırım yoluyla hem kısa vadeli dengeyi korumayı hem de orta vadede sürdürülebilir büyümeyi hedefliyor.
