Sırbistan tek rafineri için muafiyet alamadı, Pancevo’da kapanma riski
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, ülkenin tek petrol rafinerisinin çalışmaya devam edebilmesi için ABD’den yaptırım muafiyeti alamadıklarını açıkladı. Vucic, Pancevo kentindeki rafineriye ham petrol tedarikinin sürdürülebilmesi için lisans beklendiğini ancak olumlu bir kararın gelmediğini belirtti.
Vucic'in açıklamaları ve rezerv durumu
Vucic, NIS şirketinin çoğunluk hisselerinin Ruslara ait olması nedeniyle ABD yaptırımlarına maruz kaldığını, bu kapsamda yeni bir muafiyet çıkmadığını söyledi. Vucic, NIS’e ait rezervler hariç olmak üzere devletin kendi rezervlerinde toplamda 204 bin tonun üzerinde dizel yakıt bulunduğunu ve ülkedeki tüketimin yüzde 82 oranında dizel ağırlıklı olduğunu vurguladı. Buna göre, devletin beyanına göre dizel rezervleri ocak ayı sonuna kadar yeterli olacak.
Krize ilişkin hükümet değerlendirmeleri
Vucic, akaryakıt kriziyle ilgili olarak paniğe gerek olmadığını, trafik kısıtlamaları gibi olağanüstü tedbirlerin şu an için düşünülmediğini söyledi: "Hiçbir şekilde paniğe ya da olağanüstü tedbirlere gerek olmadığını düşünüyoruz". Rafinerinin kapatılması kararı konusunda yetkinin NIS’de olduğunu, kapanışın hemen mi yoksa ilerleyen günlerde mi olacağının şirketin takdirine bağlı olduğunu belirtti.
Hükümetin Rusya’ya verdiği süre ve alternatif arayışları
Vucic, hükümetin 25 Kasım'da aldığı kararla Rusya'ya NIS'teki hisselerine alıcı bulması için 50 günlük süre tanıdığını hatırlattı. Cumhurbaşkanı, "Ocak ayının sonuna kadar yetecek akaryakıtımız olacak ve biz 15 Ocak'ta buna nokta koyacağımızı duyurduk" ifadelerini kullandı. Bu süreçte NIS'in Araplar, Macarlar, İngilizler, Amerikalılar veya başka taraflarla görüşmelerini tamamlaması gerektiğini belirtti.
Lojistik, finans ve yaptırım riskleri
Vucic, ülkeye ham petrol sağlayan başlıca petrol boru hattı Janaf'tan tedarikin durmasının ardından ortaya çıkacak sorunun yakıt eksikliği değil lojistik olacağını, bunun halkın farklı benzin istasyonlarına yönelmesine yol açacağını söyledi.
Ayrıca hükümetin, yaptırım altındaki NIS'in finansal operasyonlarına geçici olarak izin verdiğini belirterek bunun amacının şirketin çalışanlarına ve tedarikçilerine ödeme yapabilmesi için zaman sağlamak olduğunu ifade etti. Vucic, NIS ile çalışan bankaların ve Merkez Bankası'nın ikincil yaptırımların hedefi olabileceğine dikkat çekti ve bunun kredi notu ile finansal sistem için önemli bir risk oluşturabileceğini belirtti.
Rus tarafının tutumu
Vucic, Rus paydaşların NIS’teki paylarını satmak istemediklerini ve bunun parayla değil siyasi bir karar olduğunu söyledi: "Rusya, NIS’teki payını satmak istemiyor. Bu parayla ilgili bir mesele değil, bu siyasi bir karar".
Mevcut yaptırım tarihçesi
Haberde yer alan açıklamaya göre, NIS şirketi 10 Ocak tarihinde ABD yaptırımlarının hedefi olmuş, ancak Sırbistan yönetiminin özel talepleriyle yaptırımların devreye girmesi farklı vesilelerle 9 Ekim tarihine kadar ertelenmişti. ABD, şirketin yüzde 56,15 oranındaki payına sahip olan Rus sermayesinin şirketten çıkarılmasını istemiş, ancak Rus tarafı bu talepleri sürüncemede bırakmıştı.
Özetle, Vucic hükümeti, sınırlı rezervlere dayanarak kısa vadede yakıt arzında büyük bir kesinti yaşanmayacağını savunurken, NIS’in finansal kanalları ve uluslararası yaptırım sürecinin belirsizliği hem lojistik hem de finansal riskleri gündemde tutmaya devam ediyor.
SIRBİSTAN, ÜLKENİN TEK RAFİNERİSİNİN ÇALIŞMAYA DEVAM EDEBİLMESİ İÇİN ABD'DEN YAPTIRIM MUAFİYETİ ALAMADI
