Uzman uyarısı: Ev yapımı konservelerde botulizm riski ve alınması gereken önlemler
İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nazan Turhan, sonbahar ve kış hazırlıkları sırasında evde yapılan konservelerde ortaya çıkabilecek sağlık riskleri konusunda tüketicileri uyardı. Özellikle domates, biber, patlıcan ve turşu gibi ürünlerde yeterli sıcaklık ve sterilizasyon sağlanmadığında Clostridium botulinum bakterisinin ürüyebileceğini belirtti.
Botulizm tehlikesinin boyutu
Prof. Dr. Turhan, bu bakterinin ürettiği toksinin önemine dikkati çekerek şunları söyledi: "Bu bakterinin ürettiği botulinum toksini, çok ciddi bir zehirlenme türü olan botulizme neden oluyor. Sinir sistemini etkileyen bu zehir, kasları felç edebiliyor ve tedavi edilmezse ölümcül sonuçlar doğurabiliyor." Bu nedenle ev tipi konserve yapımında hijyen ve sterilizasyon önlemlerine kesinlikle uyulması gerektiğini vurguladı.
Konserve yapımında dikkat edilmesi gereken hijyen önlemleri
Prof. Dr. Turhan, Kasım ayında evde konserve yapımının yoğunlaştığını belirterek uygulanması gereken başlıca önlemleri şöyle sıraladı: "Turşusu yapılacak sebzelerin mutlaka taze olması gerekir. Sebzeler topraktan tamamen arındırılmalı; kasenin içinde değil, musluk altında iyice yıkanmalı. En sağlıklı ambalaj cam kavanozlardır. Kullanılacak kavanoz, kapak ve mutfak gereçleri özenle temizlenmeli, gerekirse kaynar suyla steril edilmeli. Sebzelerin arasında hava kalmamalı, kavanozun içine tabak ya da ağırlık konularak sebzelerin havayla teması önlenmeli. Ayrıca, konservelerde bol miktarda tuz kullanmak da koruyuculuk açısından önemli." Bu açıklama, hazırlanma aşamasında hem fiziksel temizlik hem de paketleme tekniklerinin önemini ortaya koyuyor.
Saklama koşulları ve sıcaklık uyarısı
Fermentasyon süreci ve saklama sıcaklıklarıyla ilgili bilgiler de Prof. Dr. Turhan tarafından aktarıldı: "Konserve kurulduktan sonra ilk 3-5 gün oda sıcaklığında (yaklaşık 20 derece) fermantasyon başlar. Gaz çıkışı ve hafif bulanma görülünce kavanozlar serin, karanlık bir yere (10-15 derece) veya buzdolabına alınmalıdır. Uzun süre sıcak ortamda (25 derece ve üzeri, özellikle 30-37 derece) bırakılan turşularda hem tat bozulur hem de botulizm riski artar."
Uzman, tüketicilerin bu uyarılara dikkat ederek ambalaj ve saklama koşullarını kontrol etmelerinin botulizm riskini azaltmada belirleyici olduğunu vurguladı.
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ (İEÜ) GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANI PROF. DR. NAZAN TURHAN, SONBAHARDA YAPILAN EV TİPİ KONSERVELER KONUSUNDA TÜKETİCİLERE HAYATİ UYARILARDA BULUNDU.
