Uydu vericili poyraz kuşunun 8 ülkeyi kapsayan göç rotası kayıt altına alındı
20 Mayıs 2024'te Iğdır'da ağlara takıldıktan sonra kanatlarına uydu verici takılarak doğal ortamına salınan poyraz kuşu (Haematopus ostralegus), KuzeyDoğa Derneği ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü izniyle Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi tarafından izleniyor. Merkezde bölgeye gelen göçmen kuşların üzerlerine takılan uydu vericilerle hareketleri takip ediliyor.
Göç rotası ve izlenen veriler
Takibe alınan kuş, kayıtlarda Türkiye'nin yanı sıra Ermenistan, Irak, Suudi Arabistan, Mısır, Eritre, Sudan ve Yemen semalarında sinyal verdi. Havaların soğumasıyla güneye doğru göçe başlayan kuş, 17 Temmuz 2025'te Şırnak'tan geçerek Irak'a, oradan da Kızıldeniz'e ulaştı. Kuş, Suudi Arabistan'ın Kızıldeniz kıyısındaki Al Qahma bölgesine yerleşerek, daha güneye hareket etmeden önce burada vakit geçiriyor.
Uydu verileri, kuşun en yüksek irtifasını 6.224 metre ve en yüksek hızını saatte 132 kilometre olarak gösteriyor.
Bilimsel değerlendirme ve koruma kaygıları
KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Koç ile Utah üniversiteleri öğretim üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada gelen verilerin bilim insanlarını heyecanlandırdığını ve halen veri alıyor olmaktan memnun olduklarını söyledi. Şekercioğlu, kuşun üreme sezonunu Aras Nehri üzerindeki adalarda geçirdiğini ve bu adaların nehirden çakıl çıkaran kişilerce tahrip edildiğini belirtti.
Şekercioğlu, kuşun yaz dönemini Aras Nehri adalarında geçirip beslenme sonrası Doğu Anadolu, Suriye, Irak, Suudi Arabistan ve Kızıldeniz'i geçerek Eritre'ye gittiğini; oradan Kızıldeniz kıyısında kışı geçirdiğini aktardı.
Ayrıca Şekercioğlu, kuşun benzer bir güzergahtan geri döndüğünü ve şu an itibarıyla Cidde'nin güneyinde, Kızıldeniz kıyısında olduğunu, muhtemelen Kızıldeniz'i tekrar geçip kışı Eritre'de geçirdikten sonra 2026 ilkbaharında Aras Nehri'ne dönerek adalarda üremesini umut ettiklerini söyledi.
Not: Poyraz kuşu, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kırmızı listesinde yer alıyor; izleme çalışmaları türün göç yolları, duraklama ve kışlama alanlarının korunması açısından önem taşıyor.
KuzeyDoğa Derneğince Iğdır'daki Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezinde yakalanarak uydu vericiyle takibe alınan, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliğince (IUCN) oluşturulan kırmızı listedeki poyraz kuşu (Haematopus ostralegus), 8 ülkeden sinyal verdi.
