Mehmet Fatih Kacır: Yerli patent başvurularında dünya 10'uncusuyuz, kadın buluşçularda lideriz
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yayımlanan Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri 2025 Raporunu temel alarak Türkiye'nin fikri mülkiyet alanındaki konumunu değerlendirdi. Kacır, Türkiye'nin yerli patent başvurularında dünya 10'uncusu olduğunu ve PCT kapsamında kadın buluşçu oranında yüzde 26,1 ile dünya lideri konumuna yükseldiğini belirtti.
WIPO 2025 raporunun öne çıkan verileri
Rapor, Türkiye'nin 2024 verilerine dayanarak önemli göstergeler sunuyor. Buna göre Türkiye, 10 bin 4 yerli patent başvurusu ile dünya sıralamasında 10'uncu basamağa yükseldi. WIPO verileri, ülkenin patent, marka ve tasarım alanlarında küresel ölçekte kaydettiği büyümeyi ortaya koyuyor.
Rapor ayrıca, Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) kapsamında başvuru yapan kadın buluşçu oranının yüzde 26,1 ile Türkiye'yi dünya lideri konumuna taşıdığını vurguluyor. Bu sonuç, kadınların teknoloji ve inovasyondaki etkinliğinin somut bir göstergesi olarak öne çıkıyor.
Patent, marka ve tasarım performansı
WIPO raporu, Türkiye'nin 2024'te patent başvurularında bir önceki yıla göre yüzde 18,4, tescillerde ise yüzde 38,9 artış kaydettiğini bildiriyor. 2014-2024 döneminde kişi başına düşen patent başvurusu artışında Türkiye dünya 2'ncisi, yerli faydalı model başvurularında ise dünya 7'ncisi oldu.
Patent uzmanı sayısının 181e ulaşmasıyla Türkiye, bu alanda dünya 10'uncusu sıraya yerleşti. Ayrıca patent ofisleri sıralamasında Türkiye, 23'üncülükten 18'inciliğe çıkarak ilk 20'ye girdi.
Marka ve tasarımda öne çıkan sonuçlar
Türkiye, yerli marka başvurularında 366 bin 543 sınıf ile dünya 6'ncısı, Avrupa'da ise 2'nci oldu. Yerli marka tescillerinde 284 bin 781 sınıf ile Avrupa'da birinci, dünyada 4'üncü sıraya yerleşti.
Tasarım başvurularında Türkiye, 41 bin 875 yerli tasarım başvurusu ile dünya 3'üncüsü oldu. Tasarım başvurularının sektör dağılımında mobilya ve ev eşyaları %25,8, reklamcılık %19,2 ve tekstil ve aksesuar %13,4 pay alıyor. Yerli tasarım yoğunluğunda gayrisafi yurt içi hasılaya oranla dünya 4'üncüsü, nüfusa göre ise 5'incisi konumunda yer aldı.
Uluslararası karşılaştırmalar ve tablo
Raporun 2024 verilerine göre yerli patent başvurularında Türkiye, 10 bin 4 ile Çin (1 milyon 672 bin 1), ABD (270 bin 295), Japonya (237 bin 169), Güney Kore (195 bin 786), Hindistan (63 bin 217), Almanya (40 bin 85), Rusya (21 bin 502), Fransa (12 bin 751), İngiltere (11 bin 105) sonrasında 10'uncu sırada yer aldı. Türkiye'yi İtalya (9 bin 120) ve diğer ülkeler izliyor.
Aynı şekilde marka ve tasarım alanlarında da ülke sıralamalarında açıkça üst sıralarda yer alınmış; marka başvurularında Türkiye dünya 6'ncısı, tasarımda ise dünya 3'üncüsü olarak raporda yer aldı.
Değerlendirme
Rapor ve Bakan Kacır'ın açıklamaları, Türk araştırmacıların, mühendislerin, girişimcilerin ve özellikle kadın araştırmacıların fikri mülkiyet üretimindeki artan rolünü gösteriyor. WIPO raporunun vurguladığı gibi, inovasyon ve endüstriyel politikaların mevcut kapasitenin kullanılmasında olumlu etki yarattığı ifadeleri bu yükselişin arka planına ışık tutuyor.
Sonuç: Türkiye, WIPO 2025 raporuna göre patent, marka ve tasarım alanlarında kayda değer bir yükseliş sergiledi; kadın buluşçu oranındaki liderlik ve yerli başvurulardaki artış, ülkenin fikri mülkiyet kapasitesindeki gelişmenin somut göstergeleri olarak öne çıkıyor.
BAKAN KACIR, SOSYAL MEDYA HESABINDAN PAYLAŞIM YAPTI
