Türkiye ile Çin arasında su ürünleri ve badem ihracatına ilişkin protokoller imzalandı
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Çin ziyareti kapsamında Şanghay'da Çin Gümrükler Genel İdaresi Başkanı Sun Meycün ile bir araya gelerek, iki ülke arasında su ürünleri ve badem ihracatına ilişkin protokollerin imzalanmasını sağladı.
Protokollerin kapsamı ve etkileri
Görüşmede imzalanan protokoller, Türkiye'den Çin'e yabani ve yetiştiricilik yoluyla elde edilmiş su ürünleri ihracatına olanak sağlayacak inceleme ve sağlık şartlarını düzenliyor. Bu düzenlemelerle somon, çipura ve levrek ihracatının önü açılırken, kabul edilen diğer bir protokol ise badem ihracatının inceleme ve karantina gerekliliklerini kolaylaştırmayı hedefliyor.
Ticari ilişkiler ve stratejik boyut
Yumaklı görüşmede, Türkiye'nin Çin ile dostane ilişkileri güçlendirmeye kararlı olduğunu vurgulayarak, "Küresel ölçekte istikrarın, sürdürülebilirliğin ve gıda güvenliğinin öneminin arttığı bu dönemde, tarım alanındaki işbirliğimizi derinleştirmek, ortak geleceğimiz açısından büyük önem taşımaktadır." dedi.
Yumaklı, Çin'in 2024'teki yaklaşık 6 trilyon dolar civarındaki dış ticaret hacmi içinde tarım ürünlerinin yaklaşık 300 milyar dolar ile yüzde 5lik paya sahip olduğunu; ancak Türkiye ile Çin arasındaki tarım ürünleri ticaret hacminin yalnızca 789 milyon dolar olduğunu ve bunun iki ülke genel ticaret hacmi içindeki payının yaklaşık yüzde 1,6 olduğunu belirterek, işbirliğinde büyük potansiyel bulunduğuna dikkat çekti.
Teknik çalışmalar ve yürütülen süreçler
İki ülke arasındaki tarımsal ticareti geliştirmek ve engelleri aşmak amacıyla teknik ekipler çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda, Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çin Tarım ve Kırsal İşler Bakanlığı heyetleri, Tarım Yürütme Komitesi Üçüncü Dönem Toplantısı'nı Pekin'de gerçekleştirdi.
Diğer ürün grupları: kanatlı, kiraz, turunçgiller
Yumaklı, Türk özel sektörünün talebinin yoğun olduğu kanatlı ürünleri konusunda Türkiye'nin önemli bir ihracatçı olduğunu, Çin'in ise önde gelen ithalatçılardan biri olduğunu belirtti. Dönemsel kuş gribi etkileri nedeniyle kesilen ticaretin, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütünün Türkiye'nin kuş gribinden ari olduğunu raporlamasının ardından düzeltilmesini umduğunu kaydetti.
Ayrıca Türkiye, fındık, Antep fıstığı, kuru üzüm, kayısı, incir gibi ürünlerde dünya liderleri arasında yer alıyor; kiraz ihracatında ise Şili ve Amerika'nın ardından önemli bir ihracatçı konumunda. Yumaklı, geçmişte Çin'e yapılan kiraz ihracatının 2020'de Kovid-19 nedeniyle kesildiğini anımsatarak, gerekli teknik çalışmaların yapıldığını ve sürecin yeniden başlatılmaya hazır olduğunu bildirdi.
Turunçgiller konusundaki çalışmalarda da zararlılara ilişkin raporların hazırlandığı ve Çin'den teknik heyet ziyaretlerinin planlandığı ifade edildi.
Tarafların değerlendirmeleri
Çin Gümrükler Genel İdaresi Başkanı Sun Meycün, Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin güçlendiğine dikkat çekerek, 31 Ağustos'ta Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'nde liderler seviyesinde yapılan görüşmeye atıfta bulundu. Sun, imzalanan protokollerin kurumlar arası işbirliğini ve temasları artırmasının beklendiğini belirterek, "Ortak çabalarımızla birçok nitelikli Türk tarım ürününün Çin sofralarına ulaşacağına yürekten inanıyorum." ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak, imzalanan protokoller Türkiye'nin su ürünleri ve badem ihracatında Çin pazarına erişimini kolaylaştırmayı hedefliyor; teknik ekiplerin yürüttüğü çalışmalar ve tarafların ifadeleri, tarımsal ticarette kapsamlı bir işbirliği potansiyelinin bulunduğunu gösteriyor.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı (solda), Çin'i ziyaretinde, Şanghay şehrinde, bakan düzeyindeki muhatabı, Çin Gümrükler Genel İdaresi Başkanı Sun Meycün (sağda) ile bir araya geldi. Görüşmede, Türkiye'den Çin'e ihraç edilecek yabani ve yetiştiricilik yoluyla elde edilmiş su ürünleri için inceleme ve sağlık şartları hakkında iki ülke arasında protokoller imzalandı. Ayrıca badem ihracatı inceleme ve karantina gerekliliklerine ilişkin bir başka protokol de kabul edildi.
