Türkiye genelinde WBGT tabanlı ısı stresi rehberi ve haritası yayınlandı
Haber: İriz Özbakır
Türkiye'de ilk kez, özellikle dışarıda çalışanların maruz kaldığı ısı stresini vücut üzerindeki etkisine göre hesaplayan ve görselleştiren bir rehber ile harita platformu kullanıma açıldı. Platformun geliştiricisi Alkazar ve mikroiklim uzmanı Güven Fidan, uygulamanın hem güvenlik hem de iş planlaması için tasarlandığını belirtiyor.
Platform ne gösteriyor?
Islak Ampul Küre Sıcaklık Endeksi (WBGT) temel alınarak hazırlanan platform, kullanıcının harita üzerine tıklamasıyla o noktadaki hava sıcaklığı, nem, güneş ışınımı ve kısmi rüzgar etkisine bağlı ısı stresi seviyesini gösteriyor. Uzmanların verdiği bilgiye göre bu ölçüm, sıcak hava dalgalarının etkisini doğrudan çevre verileriyle ilişkilendirerek vücudun verdiği fizyolojik tepkiyi ortaya koyuyor.
Güven Fidan, platformu tanıtırken şu ifadeleri kullandı: “Bu konuda farkındalık yaratmak için bir internet sitesi hazırladık. Biz erişimi mümkün olduğu kadar pratik olsun diye 'coksicak.urclimate.com' isminde internet tabanlı bir yayında bulunduk. Burada, Türkiye geneli için son kullanıcı, harita üzerine gelip tıkladığı zaman buranın havanın sıcaklığına, nemine, güneş ışınımına ve kısmen rüzgara da bağlı olarak ısı stresinin hangi mertebede olduğunu ve bunun bir risk teşkil edip etmediğini görebilecek. Örneğin, eğer tarım işçisiyseniz veya bu tarım işçilerini organize eden taraftaysanız arazinin hangi bölgesinde, hangi saat dilimlerinde bu stresin seviyesinin hangi mertebede olduğunu görebiliyorsunuz.”
İş gücü planlaması ve öneriler
Platform, dışarıda çalışma organizasyonlarını kolaylaştırmak amacıyla çalışma temposu ve işçinin ortama adaptasyonuna göre risk yönetimi imkânı sunuyor. Fidan, çalışma sürelerinin hava koşullarına göre planlanması gerektiğini vurgulayarak örnek bir standardı paylaştı: “Sıcaklık 32,5 derecenin üstündeyse standart der ki, işçiler periyotlarının yüzde 25'i çalışmalı, yüzde 75'i çalışmamalı. Bu standartta özellikle iş sağlığı ve güvenliği tarafındaki yetkin personeller, saha çalışmalarında bu periyotları biliyorlar, orayı takip ediyorlar.”
Ayrıca platform, farklı iş kıyafetleri ve iş türlerine göre öneriler ve değerlendirmeler içeriyor; risk eşikleri belli formülasyonlarla belirlenmiş ve temel hava durumu parametrelerine göre hesaplanıyor.
Uzman uyarıları ve erişim
Yüksek Meteoroloji Mühendisi ve İklim Bilimci Deniz Ural, Türkiye'nin iklim değişikliğinden ciddi şekilde etkilendiğine dikkat çekerek toplumda iklime uyum bilincinin artırılması gerektiğini söyledi. Ural, Almanya'da 2022'de yaşanan sıcakların dışarıda çalışanlar için sorunlar oluşturduğunu, işçi sendikalarının çalışma saatlerinin azaltılması yönünde bildiri yayınladığını hatırlattı ve şu uyarıyı yaptı: “Isı stresi, çok ciddi sağlık sorunlarına, hatta ölümlere sebep olabiliyor.”
Ural ayrıca, platformda 48 saatlik ısı stresi haritasının ücretsiz şekilde erişime açıldığını belirterek vatandaşların dışarıda kalma sürelerini platform üzerinden hesaplayabileceklerini ekledi.
Platformun erişim adresi: coksicak.urclimate.com
Türkiye'de ilk kez, özellikle dışarıda çalışanlar için hava koşullarının vücut üzerindeki etkisini hesaplayıp ısı stresi rehberi ve haritasını gösteren platform kullanıma alındı. Alkazar şirketinin kurucusu, mikroiklim uzmanı Güven Fidan, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
