Türkiye'nin yüksek teknoloji üretiminde üç koldan yükselişi
ZEYNEP DUYAR - AA muhabirinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye Yüzyılı hedefleri ve Milli Teknoloji Hamlesi kapsamında yapılan yatırımlar, ülkenin yüksek teknoloji üretiminde yeni rekorlara ulaşmasında belirleyici oldu. Yılın ilk 6 ayında teknoloji ürünleri imalatı endeksinde kaydedilen artış, haziranda %88,2 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.
AR-GE merkezleri: Sayı ve büyüklük artıyor
Temmuz itibarıyla faaliyette olan AR-GE merkezi sayısı 1360 oldu. Bu merkezler 58 ilde yer alıyor; öne çıkan iller İstanbul (432), Ankara (155), Kocaeli (140), Bursa (138) ve İzmir (105) olarak sıralanıyor.
AR-GE merkezleri, otomotivden enerjiye, sağlıktan bankacılığa, iklimlendirmeden mobilyaya, havacılıktan denizciliğe, ambalajdan kozmetiğe kadar 46 sektöre yayıldı. Özellikle makine ve teçhizat imalatı, otomotiv yan sanayisi, yazılım, bilgi-iletişim teknolojileri ve elektrik-elektronik alanları öne çıkıyor. Bu merkezlerde, destek personeli dahil olmak üzere 89.053 kişi görev yapıyor.
AR-GE merkezlerinde yaklaşık 75.000 proje tamamlanırken 14.000'in üzerinde proje devam ediyor. Bu merkezlerde tescil edilen patent sayısı 16.335, başvuru aşamasındaki patent sayısı ise 29.308 olarak kaydedildi. Yabancı ortaklı AR-GE merkezi olan firma sayısı 249 olarak bildirildi.
Teknoloji geliştirme bölgeleri (TGB): Firma ve proje yoğunluğu
Ülkede 110 alan teknoloji geliştirme bölgesi (TGB) olarak ilan edildi; bunların 91'i aktif faaliyet gösteriyor. Yıl sonuna kadar 4 alanın daha TGB olarak ilan edilmesi bekleniyor. Bu bölgelerde yer alan firma sayısı 11.858, istihdam edilenlerin sayısı ise 123.554 olarak belirtildi.
TGB'lerde tamamlanan ve devam eden proje sayısı 84.419 olarak açıklandı. Bu bölgelerde tescil edilen patent sayısı 2.180, patent başvuru sayısı yaklaşık 5.000 olarak kaydedildi. Yabancı ortaklı firma sayısı 515, kuluçka (inkübatör) firma sayısı ise 3.260 düzeyinde.
TGB ürünlerinin ekonomik çıktısı da önem taşıyor; bu bölgelerin toplam satışı 1 trilyon lirayı, ihracatı ise 14,6 milyar doları buldu. Ayrıca bu bölgelerde 600'den fazla faydalı model ve yaklaşık 500 endüstriyel tasarım tescil edildi.
Tasarım merkezleri: Çeşitlilik ve proje çıktısı
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen son belgelerle faaliyetteki tasarım merkezi sayısı 339 oldu. Bu merkezler ülke genelinde 29 şehir'e yayıldı. Faaliyetteki bu 339 merkezde 8.000'in üzerinde personel çalışıyor ve 15.000'den fazla proje tamamlandı.
Tasarım merkezlerine ilişkin patent verileri, 342 tescil edilmiş patent ve 618 başvuru olarak kaydedildi. Bu merkezlerde faaliyet gösteren yabancı ortaklı firma sayısı 42 olarak bildirildi. Tasarım merkezlerinin sektörel dağılımı içinde en yoğun alanlar tekstil, mühendislik-mimarlık, imalat sanayisi, otomotiv yan sanayi ile medya ve iletişim olarak öne çıkıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine dayanan bu rakamlar, Türkiye'nin AR-GE, tasarım ve teknoloji geliştirme ekosistemine yapılan yatırımların yüksek teknoloji üretimini artırmada somut etkiler gösterdiğini ortaya koyuyor.
