TÜİK: Türkiye'de Üretken Yapay Zeka Kullanımı 2025'te Yüzde 19,2
TÜİK tarafından yayımlanan "Yapay Zeka İstatistikleri, 2025" bültenine göre, Türkiye'de üretken yapay zeka kullandığını beyan eden bireylerin oranı yüzde 19,2 oldu. Girişimlerde yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullananların oranı ise 2021'de yüzde 2,7 iken 2025'te yüzde 7,5'e yükseldi.
Girişimlerde yapay zeka kullanımı: ölçek ve sektör bazında farklılaşma
Çalışan sayısına göre bakıldığında 2025'te yapay zeka kullanan girişimlerin dağılımı şu şekilde kaydedildi: 10-49 çalışanlı girişimlerin yüzde 6,6'sı, 50-249 çalışanlı girişimlerin yüzde 9,6'sı ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin yüzde 24,1'i herhangi bir yapay zeka teknolojisi kullanıyor. Bu oranlar 2021 verileriyle karşılaştırıldığında her ölçek için belirgin artış görülüyor.
Sektörel dağılımda yapay zekayı en yoğun kullanan grup "bilgi ve iletişim" sektöründeki girişimler olup oran yüzde 47,1 olarak tespit edildi. Bunu yüzde 21,1 ile "finans ve sigorta" ve yüzde 15,2 ile "bilgisayarlar ve iletişim araç ve gereçlerinin onarımı" faaliyetlerini yürüten girişimler izledi.
Kullanım amaçları: pazarlamadan AR-GE'ye
Girişimlerin yapay zekayı kullanım amaçları arasında ilk sırada yüzde 46,5 ile pazarlama veya satış yer aldı. Diğer kullanım amaçları ise sırasıyla: yüzde 41,1 üretim veya hizmet süreçleri, yüzde 41,0 AR-GE veya yenilik faaliyetleri ve yüzde 40,0 işletme süreçleri ve yönetim organizasyonu. Muhasebe, kontrol veya finans yönetimi amaçlı kullanım yüzde 33,7, bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği yüzde 22,6, lojistik faaliyetlerde kullanım ise yüzde 13,6 olarak kaydedildi.
Herhangi bir yapay zeka teknolojisi kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü belirten girişimlerin oranı yüzde 9,0 olup, bu oran 10-49 çalışanlı girişimlerde yüzde 8,4, 50-249 çalışanlılarda yüzde 10,4, 250 ve üzeri çalışanlılarda yüzde 18,2 olarak raporlandı. Yapay zekayı kullanmayı düşünmeyen girişimlerin en önemli çekinceleri yüzde 74,2 ile uzmanlık eksikliği, yüzde 67,4 ile maliyetlerin yüksek olması ve yüzde 62,4 ile hukuki belirsizlikler oldu.
Bireysel kullanım: yaş, cinsiyet ve eğitim profili
Üretken yapay zeka kullandığını beyan eden bireylerin oranı genel olarak yüzde 19,2 olarak belirlendi. Cinsiyete göre dağılımda erkeklerde kullanım yüzde 19,4, kadınlarda yüzde 18,8 oldu.
Yaş gruplarına göre en yüksek kullanım yüzde 39,4 ile 16-24 yaşta gözlenirken, 25-34 yaşta yüzde 30,0, 35-44 yaşta yüzde 15,5 olarak kaydedildi. Kullanım oranı en düşük yaş grubu 65-74 olarak raporlandı.
Eğitim düzeyine göre kullanımda en yüksek oran yüzde 36,1 ile yükseköğretim mezunlarında görüldü. Diğer oranlar: lise veya mesleki lise yüzde 22,8, ilköğretim veya ortaokul yüzde 17,2, ilkokul yüzde 2,2. Eğitim düzeyine göre cinsiyete bakıldığında; ilkokul mezunları ve hiç okul bitirmeyenlerde erkeklerin kadınlara göre daha yüksek oranda yapay zeka kullandığı, ilköğretim/ortaokul, lise/mesleki lise ve yükseköğretim mezunlarında ise kadınların kullanım oranının erkeklerin üzerinde olduğu görüldü.
Kullanım amaçları, engeller ve eğilimler
Yapay zekayı kullanan bireylerin yüzde 79,7'si bunu özel amaçlarla, yüzde 33,8'i mesleki amaçlarla ve yüzde 31,4'ü örgün eğitim amaçlarıyla kullandığını bildirdi. Cinsiyet bazında özel amaçlı kullanım erkeklerde yüzde 81,9, kadınlarda yüzde 77,4; mesleki amaçlı kullanım erkeklerde yüzde 37,7, kadınlarda yüzde 29,5; örgün eğitim amaçlı kullanım ise kadınlarda yüzde 36,6, erkeklerde yüzde 26,7 olarak kaydedildi.
Yapay zeka kullanmayanların en yaygın gerekçesi yüzde 63,3 ile "ihtiyaç duymama" olurken, "nasıl kullanılacağını bilmemek" yüzde 18,7, "varlığından haberdar olmamak" yüzde 12,4 ve gizlilik/güvenlik endişeleri yüzde 5,5 olarak raporlandı.
İstatistiğin kapsamı ve tanımlar
Bülten, yapay zekayı "insan benzeri düşünme, öğrenme ve karar verme yeteneklerini bilgisayar sistemleri aracılığıyla taklit eden teknoloji" olarak tanımlıyor ve bu verileri ilk kez resmi istatistik olarak sunuyor. Analizler "Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması" ve "Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması" sonuçlarına dayanıyor.
Not: Girişimlerde yapay zeka kullanımı, yazılım tabanlı veya cihazlara gömülü sistemler aracılığıyla öngörüler, öneriler veya kararlar üreten teknolojiler olarak; bireylerde ise üretken yapay zeka araçlarının bilinçli ve kasıtlı olarak içerik üretmek amacıyla kullanılması şeklinde tanımlandı.
