Tiroid bezinin az veya çok çalışması, tiroid hastalıklarına yol açar. Tiroid hastalıkları, metabolizmayı, kiloyu, ruh halini, kalp ritmini, cilt ve saç sağlığını etkiler. Tiroide ne iyi gelir? Hangi besinleri tüketip, hangi besinlerden uzak durmamız gerekiyor? İşte tiroid hakkında bilmemiz gereken ince detaylar...
TİROİD HASTALIKLARINA İYİ GELEN BESİNLER NELERDİR?
Tiroid sağlığı için beslenmemizde bazı besinlere özellikle yer vermemiz gerekir. Bu besinler, tiroid hormonlarının üretimine ve dengelenmesine yardımcı olur. Ayrıca tiroid bezinin ihtiyacı olan bazı mineralleri ve vitaminleri sağlar. Tiroid hastalıklarına iyi gelen besinler şunlardır:
İyotlu tuz
İyot, tiroid hormonu üretimi için hayati bir mineraldir. İyot eksikliği, tiroid bezinin büyümesine (guatr) ve tiroid hormonlarının az salgılanmasına (hipotiroidi) neden olabilir. Bu nedenle, iyotlu tuz kullanmak, tiroid sağlığı için önemlidir. Ancak aşırı iyot alımı da tiroid bezinin fazla çalışmasına (hipertiroidi) yol açabilir. Bu yüzden, iyotlu tuzu ölçülü bir şekilde tüketmek gerekir.
Selenyum ve çinko içeren besinler
Selenyum ve çinko, tiroid hormonlarının üretiminde ve aktivasyonunda rol oynayan minerallerdir. Selenyum ve çinko eksikliği, tiroid hormonlarının az salgılanmasına ve tiroid bezinin büyümesine neden olabilir. Selenyum ve çinko içeren besinler arasında; brezilya fındığı, balık, yumurta, hindi, kırmızı et, kabuklu deniz ürünleri, mantar, ay çekirdeği, mercimek, kaju gibi besinler sayılabilir.
Omega-3 yağ asitleri içeren besinler
Omega-3 yağ asitleri, tiroid hormonlarının hücrelere ulaşmasını ve etkisini göstermesini sağlar. Ayrıca, tiroid hastalıklarının neden olduğu kolesterol yüksekliği, kalp ritim bozukluğu, depresyon gibi sorunları önlemeye veya azaltmaya yardımcı olur. Omega-3 yağ asitleri içeren besinler arasında; somon, uskumru, sardalya, ceviz, keten tohumu, chia tohumu gibi besinler bulunur.
Probiyotik içeren besinler
Probiyotikler, bağırsaklarda yaşayan yararlı bakterilerdir. Bağırsak sağlığı, tiroid sağlığı ile yakından ilişkilidir. Bağırsaklardaki bakteri dengesinin bozulması, tiroid hormonlarının az salgılanmasına ve bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırmasına (otoimmün tiroid hastalıkları) neden olabilir. Probiyotik içeren besinler, bağırsak florasını düzenler ve tiroid sağlığını destekler. Probiyotik içeren besinler arasında; yoğurt, kefir, turşu, lahana turşusu, kombu çayı, miso çorbası gibi besinler sayılabilir.
TİROİD HASTALIKLARINA ZARAR VEREN BESİNLER NELERDİR?
Tiroid sağlığı için beslenmemizde bazı besinlere dikkat etmemiz veya uzak durmamız gerekir. Bu besinler, tiroid hormonlarının üretimini veya etkisini engeller. Ayrıca tiroid bezinin ihtiyacı olan bazı mineralleri ve vitaminleri eksik bırakır. Tiroid hastalıklarına zarar veren besinler şunlardır:
Gluten içeren besinler
Gluten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein çeşididir. Bazı kişilerde gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olabilir. Bu durumda, gluten bağırsaklarda iltihaplanmaya ve besin emilim bozukluğuna neden olur. Bu da tiroid hormonlarının az salgılanmasına ve otoimmün tiroid hastalıklarına zemin hazırlar. Gluten içeren besinler arasında; ekmek, makarna, bisküvi, kek, kurabiye, pizza, simit, börek gibi besinler bulunur.
Soya içeren besinler
Soya, bitkisel bir protein kaynağıdır. Ancak soya, tiroid hormonlarının üretimini engelleyen ve iyot emilimini azaltan izoflavon adlı bir madde içerir. Bu nedenle, soya içeren besinlerin aşırı tüketimi, tiroid hormonlarının az salgılanmasına ve guatra neden olabilir. Soya içeren besinler arasında; soya sütü, tofu, soya fasulyesi, soya unu, soya sosu, soya yağı gibi besinler bulunur.
Turpgiller
Turpgiller, lahana, karnabahar, brokoli, brüksel lahanası, kara lahana, kıvırcık lahana, hardal, turp gibi sebzeleri içerir. Bu sebzeler, tiroid hormonlarının üretimini engelleyen ve iyot emilimini azaltan goitrojen adlı bir madde içerir. Bu nedenle, turpgillerin çiğ olarak veya aşırı miktarda tüketilmesi, tiroid hormonlarının az salgılanmasına ve guatra neden olabilir. Turpgillerin haşlanarak veya fırınlanarak tüketilmesi, goitrojen maddesinin etkisini azaltır .
Çay ve kahve
Çay ve kahve, kafein içerir. Kafein, tiroid hormonlarının etkisini azaltan ve stres hormonu kortizolü artıran bir uyarıcıdır. Bu nedenle, çay ve kahvenin aşırı tüketimi, tiroid hormonlarının az salgılanmasına ve otoimmün tiroid hastalıklarına neden olabilir. Çay ve kahve tüketimini günde 2-3 fincana sınırlamak gerekir .
