TDK 2025'in kelimesi: 'dijital vicdan' yaklaşık 300 bin oyla seçildi
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, İLAUM iş birliğiyle yürütülen çalışmada halk oylaması sonucu 2025'in kelimesinin 'dijital vicdan' olduğunu açıkladı. Kurumun değerlendirme süreci ve halk oylaması sonucu, yaklaşık 300 bin kişinin bu kavramı tercih ettiği belirtildi.
Seçim süreci ve sayılar
TDK'ye ulaşan öneriler arasında değerlendirme yapılırken, başvuru sayısının 41 bin 800 olduğu bildirildi. Kurum açıklamasında, bu tekliflerin yaklaşık 8 bin farklı öneri içerdiği; önerilerin alanında uzmanlaşmış 23 kişilik bir jüri tarafından ele alınarak 5 kavram belirlenip halk oylamasına sunulduğu vurgulandı. Halk oylamasına sunulan kavramlar şunlardı: 'dijital vicdan', 'vicdani körlük', 'çorak', 'eylemsiz merhamet' ve 'tek tipleşme'. Oylama, dün akşam saat 17.30 itibarıyla sonuçlandı.
'Dijital vicdan' tanımı ve değerlendirme
TDK açıklamasında vicdanın sözlük tanımı şu şekilde aktarıldı: "kişiyi kendi davranışları hakkında bir yargıda bulunmaya iten, kişinin kendi ahlak değerleri üzerine düşünmesini sağlayan duygu". Kurum, dijital çağda bu olgunun farklı bir boyut kazandığını, sosyal medya ortasında yapılan beğeni, paylaşım ve yorumların bireyde geçici bir vicdani rahatlama oluşturabildiğini ve bunun toplumsal-sosyal sorumluluklardan uzaklaştırabildiğini belirtti.
Prof. Dr. Osman Mert, uygulamanın iki yıldır sürdüğünü ve programın amacının halkı dil üzerine düşünmeye davet etmek, kurum ile vatandaşlar arasında bağ kurmak ve dil, kültür, kimlik konularında farkındalık yaratmak olduğunu söyledi. Mert, seçimin gerekçesini açıklarken dijitalleşmenin yoğunlaştığı bir dönemde sosyal medyadaki etkileşimlerin sıkça somut acılara soyut tepkilerle karşılık verdiğini belirtti ve örnek olarak "örneğin Filistin’de binaların yüzde 98’i yok edilmiş durumda, Doğu Türkistan ve Myanmar gibi coğrafyalarda insani trajediler yaşanıyor" ifadelerini kullandı. Bu nedenle halkın tercih ettiği 'dijital vicdan' kavramının, çağın duyarlılık sorununu ifade eden güçlü bir terim olarak öne çıktığı ifade edildi.
TDK BAŞKANI PROF. DR. OSMAN MERT, "BUGÜN, DÜNYADA PEK ÇOK İNSANİ DRAM YAŞANIRKEN; ÖRNEĞİN FİLİSTİN’DE BİNALARIN YÜZDE 98’İ YOK EDİLMİŞ DURUMDA, DOĞU TÜRKİSTAN VE MYANMAR GİBİ COĞRAFYALARDA İNSANİ TRAJEDİLER YAŞANIYOR. ANCAK BİZ ÇOĞU ZAMAN BU OLAYLARI SOSYAL MEDYADA YALNIZCA BİR BEĞENİYLE GEÇİŞTİRİYOR, SOMUT ACILARA SOYUT TEPKİLER VEREREK KENDİMİZİ TATMİN ETMEYE ÇALIŞIYORUZ"
