TCMB Analizi: Altın İthalatında Kota Uygulaması
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan "Altın İthalat Kotası ve Tüketim Talebi Göstergeleri" başlıklı analizde, altın ithalatındaki kota uygulamasının önemli değişimlere neden olduğu ifade ediliyor. Analizde, işlenmemiş altın ithalatının gerilemesi ve mücevherat ithalatının artış göstermesi ele alındı.
Kota Uygulamasının Etkileri
TCMB'nin blog sayfasında yayımlanan analizde, 2023 yılı itibarıyla işlenmemiş altın ithalatına getirilen kotanın, cari işlemler dengesindeki olumsuz etkileri azaltma amacı taşıdığı belirtildi. Bu uygulama sonucunda, işlenmemiş altın ithalatında belirgin bir azalma görülürken, mücevherat hedefli ithalatın ise tarihsel ortalamaları geçerek önemli artışlar kaydettiği gözlemlendi.
İthalat Verileri ve Yıllık Değerlendirme
7 Ağustos 2023 tarihinden itibaren getirilen kota uygulaması ile işlenmemiş altın ithalatının hızla gerilediği gözlemlenirken, Ağustos 2023 itibarıyla yıllık 34 milyar dolar seviyelerine ulaşan işlenmemiş altın ithalatı, 2024 Kasım itibarıyla yarı yarıya azalarak 17 milyar doların altına düşeceği tahmin ediliyor.
Öte yandan, mücevherat ithalatı 2023 Ağustos'ta 1,6 milyar dolar seviyesindeyken, 2024 yılının Kasım ayına kadar 6,4 milyar doları aşarak yaklaşık dört kat bir artış göstermiştir. Bu süreçte, toplam altın ithalatının 35,5 milyar dolardan 23 milyar dolara gerilediği bildirilmektedir.
Tüketim Talepleri ve Perakende Satışlar
Tüketim malı ithalatındaki değişimlerin, mücevherat etkisi dışında değerlendirildiğinde, yalnızca %3,9 seviyesinde katkı sağladığı anlaşılmaktadır. 2024 Nisan ayında mücevherat hariç tüketim malı ithalatında %2 civarında bir gerileme gözlemlenirken, mücevherat ürünleri dışlandığında sağlanan gezinme yataya yakın bir patika izliyor.
Dış ticaret verileriyle perakende satış hacim endekslerinde de benzer bir farklılık dikkat çekmektedir. 'Saat ve mücevher perakende ticareti' alt sektöründeki gelişmeler, genel perakende satış hacim endeksinin hareketini etkileyerek, net tüketim talebi eğilimlerinin doğru bir şekilde değerlendirilmesini güçleştirmektedir.Sonuç
TCMB'nin analizi, altında kota uygulamasının altın ithalatı kompozisyonunu değiştirdiğini, işlenmemiş altın ithalatının gerilerken, mücevherat ithalatının hızlı bir artış gösterdiğini net bir şekilde ortaya koymaktadır. Mücevherat talebindeki değişimler, perakende satış hacim endeksine de yansırken, tüketim talebine ilişkin göstergeleri yorumlarken bu gelişmelerin dikkate alınması önemlidir.
