TBMM'de Torba Yasa Maratonu: Hangi Düzenlemeler Öne Çıkıyor?
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gündemindeki 86 maddelik torba yasa teklifi görüşmeleri devam ediyor. İlk 55 madde kabul edilirken, ikinci bölümdeki düzenlemeler milyonlarca çalışanın kaderini doğrudan etkileme potansiyeli taşıyor. Meclis genel kurulu sürecinin tamamlanmasının ardından teklif, Cumhurbaşkanı'nın onayına sunulacak ve Resmi Gazete'de yayımlandığı gün yürürlüğe girecek hükümler hayata geçecek.
100 Bin Taşerona Kadro Düzenlemesi: Kimler Masada?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından üzerinde çalışılan kadro düzenlemesi, uzun süredir beklenti içinde olan işçiler için umut kaynağı oldu. Kulis bilgilerine göre, ikinci 43 maddelik bölümde yer alması beklenen düzenlemeden Toplum Yararına Programlar (TYP) kapsamında çalışanlar, Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) bünyesindeki işçiler ve belediye şirket işçileri öncelikli gruplar arasında bulunuyor; hedeflenen kapsam yaklaşık 100 bin kişiyi içeriyor.
Torba Yasadaki Diğer Kilit Düzenlemeler
Pakette taşeron kadro teklifinin yanı sıra bir dizi sosyal ve çalışma hayatı değişikliği de yer alıyor:
1. Bağ-Kur 7200 Prim Günü (Esnafa Erken Emeklilik)
Bağ-Kur'lular için prim günü şartı 9000'den 7200'e indiriliyor. Bu değişiklik, ilgili esnaf için 1800 gün, yani yaklaşık 5 yıl erken emeklilik anlamına geliyor. Düzenlemenin özellikle "10 ve altı kişi çalıştıran" küçük esnafı kapsaması bekleniyor. Ayrıca bu adım, SSK'ya geçişte uygulanan son 3.5 yıl (1261 gün) kuralı kaynaklı karmaşıklıkları da azaltacak.
2. 3600 Ek Gösterge
Daha önceki düzenlemeler dışında kalan ve birinci dereceye gelmiş memurlar için 3600 ek gösterge yolu açılıyor. Memur konfederasyonlarıyla yürütülen çalışmalar tamamlandığında, şef, tekniker, veri hazırlama kontrol işletmeni gibi unvanlarda görev yapan ve sayısı 500 bini aşan kamu personelinin bu haktan yararlanması hedefleniyor. Düzenleme, hem emekli ikramiyelerini hem de emekli aylıklarını doğrudan etkileyecek.
3. Ev Hanımlarına Emeklilik Desteği
Sosyal güvencesi olmayan ev kadınları için isteğe bağlı sigorta primlerinin üçte birinin (1/3) devlet tarafından karşılanması öngörülüyor. Mevcut asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamaya göre, bir ev kadını aylık yükümlülüğünü yaklaşık olarak 6.400 TL yerine 4.267 TL’ye çekerek emeklilik hakkına ulaşabilecek.
4. Annelere Yıpranma Payı
Çalışan annelere yönelik düzenlemelerde ise çocuk sayısına bağlı emeklilik yaşı indirimi ve prim ekleme modelleri üzerinde görüşmeler sürüyor; detaylar yasama sürecinde netleşecek.
Torba Yasanın Tarihçesi ve Kapsam Tartışmaları
Taşeron işçilerin kadroya alınması konusu, Türkiye'nin çalışma hayatı gündeminde uzun süredir yer alıyor. 2018'de yayımlanan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yapılan geniş kapsamlı düzenleme bazı grupları kapsasa da, KİT'ler, belediye iktisadi teşebbüsleri (BİT) ve bazı özel bütçeli kuruluşlarda çalışanlar kapsam dışında kalmıştı. O tarihten bu yana kapsam dışı kalan işçiler ve sendikalar, "eşit işe eşit hak" talebiyle bu farklılığın giderilmesini bekliyordu.
Meclis'te görüşülen ikinci bölümün kabulüyle birlikte paket yasalaşırsa, söz konusu düzenlemelerin uygulanmasıyla çalışma hayatında yeni bir dönem başlaması öngörülüyor.
Son durum: Torba yasa görüşmeleri Meclis genel kurulunda sürüyor; ikinci 43 maddelik bölümün kabul edilmesinin ardından teklif Cumhurbaşkanı'na gönderilecek.
