Tayvan, ABD'nin çip imalatını yüzde 50–50 paylaşma teklifini kabul etmeyecek
Tayvan, Çin ile egemenlik ihtilafı sürdüren bir ada olarak, ABD ile yürütülen tarife müzakerelerinde gündeme gelen çip imalatının yarı yarıya paylaşılması teklifini reddettiğini açıkladı. Başbakan Yardımcısı Çıng Li-çiun, Washington dönüşü yaptığı açıklamada, Ada'nın böyle bir taahhütte bulunmadığını ve gelecekte de kabul etmeyeceğini belirtti.
Müzakere içeriği ve Tayvan'ın tutumu
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, NewsNation televizyonuna verdiği mülakatta, Tayvan ile çip sektöründe işbirliğini sürdürmek amacıyla imalat kapasitesini "yüzde 50-yüzde 50" paylaşma teklifini gündeme getirdiğini söylemişti. Çıng, müzakerelerin imalat kapasitesinden ödün verme üzerine değil, tedarik zinciri işbirliği ve tercihli tarife uygulamaları üzerine odaklandığını vurguladı.
Başbakan Yardımcısı, Washington yönetimiyle geliştirdikleri ve "Tayvan modeli" olarak adlandırdıkları yaklaşamaya dikkat çekti; bu modelde Ada'nın teknoloji endüstrisinin iç piyasada korunması ve dışa açılarak stratejik ortaklıkların güçlendirilmesinin hedeflendiği ifade edildi.
Müzakere başlıkları
Çıng, görüşmelerde öncelikli konuların tarifelerin azaltılması, çoklu tarifelere karşı istisnaların oluşturulması ve ABD'nin 1962 tarihli Ticareti Genişletme Yasasının 232. maddesi kapsamında açılan soruşturma çerçevesinde Tayvan'dan yarı iletkenler ve teknoloji ithalatına getirilen gümrük vergilerinin düşürülmesinin ele alındığını belirtti.
Muhalefetin tepkisi
Ada içindeki muhalefet partileri, Lutnick'in dile getirdiği teklife sert tepki gösterdi. Ana muhalefetteki Milliyetçi Parti (Koumintag) milletvekili Su Yü-çın, teklifi bir ticaret anlaşması değil "bir sömürü ve yağma eylemi" olarak niteledi. Koumintag Genel Başkanı Eric Çu, "Kimse Tayvan'ı ve TSMC'yi satamaz, kimse Tayvan'ın 'silikon kalkanının' altını oyamaz" ifadelerini kullandı. Muhalefetteki Tayvan Halk Partisi (TPP) Genel Başkanı Huang Kuo-çang ise teklifi "Tayvan'ın teknoloji sektörünün içini boşaltmaya yönelik bir girişim" olarak değerlendirdi.
ABD'nin tarifeler ve olası adımlar
ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan'da açıkladığı "karşılıklı tarifeler" çerçevesinde birçok ticaret ortağına ek gümrük vergileri getirmiş; bu kapsamda Tayvan'dan ithal tüm ürünlere %20 ek gümrük tarifesi uygulanacağı bildirilmişti. Washington yönetiminin ayrıca, 232. madde soruşturması kapsamında Tayvan'dan yarı iletkenler ve teknoloji ürünleri ithalatına ek gümrük vergileri getirebileceği de öngörülüyor.
Wall Street Journal gazetesinin geçen ay yayımladığı haberde ise Trump yönetiminin yerel üreticileri teşvik etmek amacıyla Tayvan'dan çip ithalatına %100 gümrük vergisi getirmeyi değerlendirdiği iddia edilmişti.
Sonuç olarak, Tayvan yönetimi, çip imalat kapasitesinin paylaşılması yönündeki teklifi açıkça reddederken, müzakerelerde tarifeler, tedarik zinciri işbirliği ve istisnaların oluşturulması gibi başlıkların öne çıktığı görülüyor. Ada içindeki muhalefet ise teklifin ülkenin kritik teknoloji sektörüne zarar vereceği yönünde uyarıda bulunuyor.
