Türkiye ile İlişkiler Somali İçin Kritik Önemde
GÖKHAN KAVAK/HAMED SATTİ/MOHAMUD ISMAİL KULANE - Somali Enformasyon, Adalet ve Balıkçılık bakanları ile Mogadişu Valisi, AA muhabirine Türkiye-Somali ilişkileri ve ülke gündemini değerlendirdi.
Enformasyon Bakanı Daud Aweys Jama
Enformasyon Bakanı Daud Aweys Jama, Türkiye-Somali arasındaki ilişkilerin, Somali halkı ve hükümeti için çok önemli olduğunu söyledi. Jama, "Türkiye'nin Somali'ye gelmesinden önce dünyada Somali'nin yasak bölge olduğu algısı vardı. Hiçbir insan veya kurum Somali halkını ziyaret edemiyordu ama o dönem Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önderliğindeki Türk hükümeti ve halkı Mogadişu'yu ziyaret etti ve bu, dünyadaki Somali hakkındaki algısını değiştirdi. Dolayısıyla Somali ve Türkiye ilişkileri bizim için çok önemli."
Jama, Türk halkını bu zorlu dönemde Somali halkına verdiği destekten dolayı tebrik ederek, "Türkiye, Eş-Şebab ile savaşan Somali güçlerine eğitim veriyor ve destek sağlıyor." ifadesini kullandı. Jama, bu işbirliğinin Somali'nin terörden arındırılmış, bölgeye ve dünyaya barış getiren bir ülke olmasını sağlayacak sonuçlar doğurmasını diledi.
Bakan ayrıca iki ülkenin iletişim ve bilgi paylaşımı alanındaki işbirliğine vurgu yaptı: "Somali gibi kırılgan bir durumdan başladığımız bir ülke söz konusu olduğunda, elde ettiğimiz başarıların doğru şekilde kaydedilmesini sağlamak için iletişimin büyük bir rolü var. Dolayısıyla iki ülke arasındaki iletişimin çok iyi olduğunu düşünüyoruz ve Somali'nin bilgi ve yayıncılık anlamında iletişim platformlarında daha da gelişmesini sağlayacak işbirlikleri yapabileceğimizi umuyoruz."
Adalet Bakanı Hassan Moallim Mohamud
Adalet Bakanı Mohamud, Türkiye ile son 3 yılda adalet ve yargı başta olmak üzere çok yönlü işbirliği olduğunu anlattı. Mohamud, "Somali çatışmadan çıkarak anayasasını yazan, eğitimden sağlığa, ekonomiye kadar her türlü kamu düzenini iyileştiren bir ülke. Aynı zamanda Somali'nin siyaseti ve devlet kurumları güçlenmekte. Buna karşı zorluk ve uluslararası nitelikteki terör örgütünün oluşturduğu sıkıntılar var. Onun için de uluslararası dostlarımız ve kardeşlerimiz var. Türk devleti ve milleti var."
İklim Değişikliği ve Balıkçılık Bakanlıkları
İklim Değişikliği Bakanı Bashir Mohamed Jama, dünyanın yönünü iklim değişikliğine doğru çevirdiğine vurgu yaparak, Somali'nin iklim değişikliğinden en çok sıkıntı yaşayan ülkelerden biri olduğunu belirtti. Jama, ülkenin sel, kuraklık ve aşırı sıcaklık gibi iklim değişikliğinden kaynaklanan doğal problemleri sıklıkla yaşadığını aktardı.
Balıkçılık Bakanı Ahmed Hassan Aden, doğal kaynaklara dikkat çekerek: "Allah'ın Somali'ye bahşettiği kaynaklar, özellikle denizdekiler çoktur. Bunun içinde balık, petrol ve madenler vardır." dedi ve Somali'nin Afrika'nın en çok balık bulunan bölgelerinden biri olduğuna işaret etti. Aden, Türkiye'yi ziyaret ettiğini hatırlatarak, "Türkiye'nin Tarım Bakanlığı ile iyi ilişkiler oluşturduk ve geliştirilmesi için de ortak komiteler kurduk." ifadelerini kullandı.
Mogadişu Valisi Hassan Mohamed Hussein
Mogadişu Valisi Hassan Mohamed Hussein, kentin her yönüyle geliştiğini ve özellikle güvenlik bakımından "şehrin şu anda yüzde yüz güvenli" olduğunu vurguladı. Vali, Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'un başta olduğu son 3 yılda şehirde güvenlik sorunlarının ve eski yıllardaki sıkıntılı olayların çok azaldığını belirtti.
Hussein, Mogadişu'da yeniden yapılanma çalışmalarının ilerlediğini, yolların yapıldığını, özel sektörün kente yatırım yaptığını ve insanların ülkeye geri dönüş yaptığını söyledi. Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2011'deki ziyaretinin ardından Türk tarafının büyük projeler ve destekler sağladığını, eğitim alanında büyük üniversiteler ve okullar yapıldığını ifade etti.
Değerlendirme
Görüşmeler, Türkiye ile kurulan ilişkilerin Somali'de güvenlik, adalet, iletişim, mavi ekonomi ve altyapı gibi alanlarda somut etkileri olduğunu gösteriyor. Bakanların ortak vurgusu, bu işbirliklerinin elde edilen kazanımları doğru şekilde kaydetmek, güçlendirmek ve sürdürülebilir projelerle derinleştirmek gerektiği yönünde oldu.
Somali İklim Değişikliği Bakanı Başir Mohamed Jama, ülkesindeki son durumu ve Türkiye-Somali ilişkilerini AA muhabirine değerlendirdi.
