Semerkant, UNESCO 43. Genel Konferansı ile tarihindeki en büyük etkinliğe hazırlanıyor
BAHTİYAR ABDÜLKERİMOV — Özbekistan’ın tarihi Semerkant şehri, yarın başlayacak UNESCO 43. Genel Konferansı ile tarihindeki en büyük etkinliğe ev sahipliği yapacak.
Uluslararası katılım ve açılış
Büyük Tarihi İpek Yolu güzergahında yer alan ve 3 bin yıllık köklü geçmişe sahip Semerkant, yüzden fazla tarihi ve kültürel yapıyı barındıran şehir olarak konferansın ev sahibi olacak. Etkinlik, 194 ülkeden 5 binden fazla üst düzey yönetici, akademisyen ve sivil toplum temsilcisinin katılımıyla gerçekleştirilecek.
1985 yılından beri ilk kez UNESCO Genel Konferansı, merkezi Paris olan örgütün merkez ofisi dışındaki bir şehirde düzenleniyor. Konferansın açılışında Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in konuşması ve ülkesinin kültürel diplomasi vizyonunu açıklaması bekleniyor. UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay da toplantıda yer alacak.
Semerkant’ın ev sahipliği geçmişi
Semerkant, geçmişte bilim, eğitim, kültür ve sanat merkezlerinden biri olarak biliniyordu; günümüzde de önemli uluslararası toplantılara ev sahipliği yapıyor. 2022’de Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları zirveleri ile 2023 Ekim ayında Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütünün 25’inci Genel Kurulu Semerkant’ta düzenlendi.
Şehir ayrıca 2022 TDT Zirvesi’nde "Türk Dünyası Medeniyet Başkenti" ilan edilmiş, 2023’te "Dünya Turizm Başkenti", 2024’te "BDT Kültür Başkenti", 2025’te ise "İslam Dünyası Kültür Başkenti" unvanlarını almıştı.
Katılımcılar, mekan ve kapasite
Konferansta birçok ülkenin devlet ve hükümet başkanlarıyla uluslararası kuruluşların üst düzey yöneticileri yer alacak; Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb ile birlikte Türkiye’den Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin de hazır bulunacak.
UNESCO 43. Genel Konferansı, şehir yakınlarındaki 400 hektarlık alanda yeni inşa edilen "İpek Yolu Semerkant" turizm merkezindeki Kongre Merkezi'nde düzenlenecek. Kongre Merkezi, 18 bin metrekare kapalı alana, 3 bin 500 kişi kapasitesine ve 13 toplantı salonuna sahip olup, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerindeki en büyük kongre merkezi olarak tanımlanıyor.
Gündem maddeleri ve yan etkinlikler
İki hafta sürecek konferansta UNESCO’nun eğitim, bilim, kültürel miras ve dijital dönüşüm başta olmak üzere ana gündem maddeleri ele alınacak. Ayrıca iklim değişikliği, gençlerin eğitime erişimi ve kültürel çeşitliliğin korunması gibi küresel sorunlara yönelik çözüm arayışları tartışılacak.
Konferans kapsamında 14. UNESCO Gençlik Forumu ile UNESCO Ulusal Komisyonlarının 12. Bölgelerarası Toplantısı düzenlenecek; ayrıca "Semerkant – 3000 Yıllık Tarihi Miras" konulu bilimsel konferans da programda yer alıyor.
Programda ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önerisi doğrultusunda 15 Aralık'ın "Dünya Türk Dili Ailesi Günü" ilan edilmesine ilişkin karar taslağının kabul edilmesi öngörülüyor.
Kültür, ağaç dikimi ve güvenlik önlemleri
Konferans boyunca Semerkant, hem diplomatik temaslara hem de kültür ve sanat etkinliklerine ev sahipliği yapacak; Özbek klasik müziği ve geleneksel el sanatları gibi unsurlar konuk heyetlere tanıtılacak. Katılımcılar ayrıca şehirdeki beş hektarlık alanda yeni inşa edilen ve "UNESCO Bahçesi" adı verilen alana fidan dikecekler.
Hazırlıklar tamamlanırken şehir genelinde geniş güvenlik önlemleri alınmış durumda. Güvenlik kapsamında vatandaş ve araçların hareketlerinde kısıtlamalar öngörülürken, konferansın yapılacağı tarihlerde şehir merkezindeki bazı caddelerde araç trafiğine geçici yasaklar ve toplu taşıma kısıtlamaları uygulanacak. Haber metninde belirtilene göre konferansla ilgili hazırlıklar, 30 Ekim'de başlayıp 13 Kasım'a kadar sürecek süreç kapsamında tamamlandı.
Uzman değerlendirmesi
Gülnaz Usmanova, AA muhabirine yaptığı açıklamada etkinliğin Semerkant'ta gerçekleştiriliyor olmasının Özbekistan'ın uluslararası prestijinin artması ve kültürel diplomasisinin güçlenmesi bakımından önemli bir fırsat olduğunu vurguladı. Usmanova, "UNESCO Genel Konferansı'nın 40 yıl aradan sonra ilk defa Paris dışında yapılıyor olması Özbek diplomasisinin önemli bir başarısı ve uluslararası alanda Özbekistan'a duyulan saygı ve güvenin de bir göstergesidir," dedi.
Usmanova, konferansın ülkenin ve bölgenin kültürel mirasının dünya kamuoyuna anlatılması açısından da önem taşıdığını belirterek, etkinliğin sadece diplomatik bir zirve değil, aynı zamanda "Özbekistan’ın dünyaya açılan kültürel penceresi" olduğunu ifade etti.
Özbekistan’ın tarihi Semerkant şehri, yarın başlayacak Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) 43. Genel Konferansı ile tarihindeki en büyük etkinliğe ev sahipliği yapacak. Büyük Tarihi İpek Yolu güzergahında yer alan ve 3 bin yıllık köklü tarihiyle yüzden fazla tarihi ve kültürel yapıyı barındıran Semerkant’ta yarın, UNESCO'nun en yüksek karar alma organı olan Genel Konferans başlıyor.
