Resmi Gazete düzenlemesiyle '1+0' stüdyo daire üretimine sınırlı izin verildi
MERTKAN ORUÇ / UĞUR ASLANHAN — Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan "Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile binalarda yüzde 20'den fazla olmamak kaydıyla 1+0 yani stüdyo daire üretimine yeniden izin verildi. 2017'de duran bu uygulamanın geri gelmesi, gayrimenkul piyasasında yeni bir hareketlenme beklentisini beraberinde getiriyor.
Düzenlemenin teknik çerçevesi
Yönetmelik, parseldeki bağımsız bölüm sayısının yüzde 20'sini geçmemek koşuluyla 1+0 tipindeki bağımsız bölümlerin oluşturulmasına imkân tanıyor. Buna göre binalar tamamen stüdyo dairelerle inşa edilmeyecek; 3+1, 4+1 gibi daha büyük bağımsız bölümlerle birlikte farklı tiplerde konut üretimine izin veriliyor. Söz konusu konut tipi, 2017'de uygulama dışı bırakılmıştı ve yeni düzenlemeyle tekrar inşa edilebilecek.
Sektör temsilcilerinin değerlendirmeleri
Neşecan Çekici (GYODER) düzenlemenin demografik değişim, artan öğrenci ve genç profesyonel nüfus ile yavaşlayan konut arzı gibi etkenlere karşı bir yanıt olduğunu belirtiyor. Çekici, stüdyo dairelerin yalnızca gençler için değil, tek başına yaşayan yaşlılar için de kritik bir ihtiyaç olduğunu vurgulayarak, üretimin yeniden başlamasının birçok projede hızlı bir hareketlenme yaratacağını ve 250'den fazla alt sektörü destekleyeceğini söylüyor. Ayrıca bu dairelerin kiralık piyasasında denge unsuru olabileceğini, yatırımcılar açısından yüksek kiralanabilirlik ve hızlı satış avantajı sunduğunu ifade ediyor.
Tahir Tellioğlu (İMKON) ise düzenlemenin 1+0 yapımına bazı kaideler getirdiğini, bununla birlikte binaların tamamının stüdyoya dönmeyeceğini belirtiyor. Tellioğlu, öğrenciler, emekliler ve tek yaşayanların bütçelerine uygun konutlara erişiminin kolaylaşacağını, böylece kaynak israfının azalacağını ve piyasanın hem arz hem talep yönünde olumlu etkileneceğini kaydediyor.
Ziya Yılmaz (KONUTDER) yönetmelikten çıkan esnekliğin şehirlerdeki sosyodemografik değişime yanıt verdiğini, 1+0 dairelerin metrekare verimliliği ve ekonomik üretim modeli sunduğunu belirtiyor. Yılmaz, bu tip dairelerin özellikle şehir merkezlerine yakın bölgelerde genç çalışanlar, öğrenciler ve yalnız yaşayan yaşlılar için fonksiyonel alanlar sağladığını, düzenlemenin arz çeşitliliğini artırarak konut piyasasını canlandıracağını ifade ediyor. Ayrıca Yılmaz, birinci el satışların toplam içindeki payının son dönemde %45 seviyelerinden azalarak %33'e gerilediğini hatırlatarak, erişilebilir konut üretiminin artmasının önemine dikkat çekiyor.
Hakan Şişik (AYİDER) ise düzenlemeyi bir ihtiyaç olarak nitelendiriyor; maliyetler nedeniyle konut üretim hızının istenen seviyede olmadığını, düzenlemenin şehir merkezlerinde özellikle kiralık daire sayısını artırıp fiyatları aşağı çekebileceğini belirtiyor. Şişik, faizlerin düşmesiyle birlikte bu dairelere talebin artmasının ve ruhsat sayılarının yükselmesinin beklendiğini ekliyor.
Beklenen etkiler ve sonuç
Resmi düzenleme, 1+0 tipindeki stüdyo dairelerin sınırlı oranda yeniden üretilebilmesini sağlayarak konut arzında çeşitlilik yaratmayı, kiralık piyasasında denge unsuru oluşturmayı ve farklı hane tiplerinin konuta erişimini kolaylaştırmayı hedefliyor. Sektör temsilcileri, kısıtlı uygulama kapsamına rağmen bu değişikliğin inşaat ve yan sektörlerde canlılık yaratacağı, kiralarda baskıyı azaltabileceği ve yatırımcılara yeni ürün seçenekleri sunacağı görüşünde.
Not: Haber, AA muhabirinin derlemesine ve sektör temsilcilerinin açıklamalarına dayanmaktadır.
