Putin ile Trump Alaska'da dördüncü zirve için buluşuyor
DMİTRİ CHİRCİU - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump 15 Ağustos'ta Alaska'nın Anchorage kentinde görüşecek. Bu randevu, iki lider arasındaki dördüncü zirve olarak kayıtlara geçecek.
Görüşmenin teklif ve kabul süreci
ABD lideri Trump'ın 15 Ağustos'taki buluşma teklifini Putin kabul etti. Taraflar arasındaki temaslar, Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff aracılığıyla devam etti; Witkoff, 6 Ağustos'ta Kremlin Sarayı'nda Putin tarafından kabul edildi.
Gündemdeki öncelikler
İki liderin Amerikan topraklarında ilk kez gerçekleştireceği bu görüşmede öncelikli konular arasında Ukrayna krizi, Rusya-ABD ilişkilerinin iyileştirilmesi, nükleer stratejik meseleler ve bölgesel gelişmeler bulunuyor. Zirvenin bu başlıklarda somut adımlara zemin hazırlayıp hazırlamayacağı izlenecek.
Geçmiş zirveler ve sonuçları
Hamburg (7 Temmuz 2017)
İki liderin ilk yüz yüze buluşması, Trump'ın ilk başkanlık döneminde Almanya'nın Hamburg kentinde düzenlenen G20 kapsamında 7 Temmuz 2017'de gerçekleştirildi. Yaklaşık iki saat süren görüşmede Suriye, Ukrayna, Kore Yarımadası, terörle mücadele ve siber güvenlik gündeme geldi. Bu zirvede Suriye'nin güneybatısındaki gerginliği azaltma bölgesinde çatışmaların durdurulması, Ukrayna meselesinde iletişim kanalı oluşturulması ve büyükelçi atamalarına ilişkin kolaylaştırıcı adımlar konusunda uzlaşı sağlandı.
Helsinki (16 Temmuz 2018)
İkinci zirve 16 Temmuz 2018'de Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de yapıldı. İki saatten uzun süren görüşmede ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, nükleer silahsızlanma, Ukrayna, Kore Yarımadası'nın durumu, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesi ve Kuzey Akım-2 projesi gibi geniş bir gündem ele alındı. Bu zirvenin ardından elde edilen sonuçlar sınırlı kaldı.
Osaka (28 Haziran 2019) ve üçüncü zirve
Putin ile Trump G20 kapsamındaki Osaka buluşmasında 28 Haziran 2019'da tekrar görüşerek Suriye, Ukrayna ve silah kontrolü konularını değerlendirdi; bu toplantı yaklaşık 1,5 saat sürdü.
İptaller ve ayaküstü görüşmeler
İptal edilen zirveler
Kasıtlı olarak veya dış gerekçelerle planlanan bazı görüşmeler iptal edildi: Kasım 2018'de Paris'te düzenlenmesi planlanan görüşme, Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 100. yılı etkinlikleri nedeniyle iptal edildi; ardından Aralık 2018'de Buenos Aires'te yapılması planlanan görüşme de Rusya ile Ukrayna arasındaki Kerç Boğazı olayı gerekçe gösterilerek iptal edildi.
Ayaküstü kısa görüşmeler
Zirveler dışında liderler birkaç kez ayaküstü kısa görüşmeler gerçekleştirdi. Öne çıkanlar arasında 10 Kasım 2017'de Vietnam'ın Da Nang kentindeki APEC zirvesinde yapılan görüşme, Kası̇m 2018'de Elysee Sarayı'ndaki kısa buluşma ve 1 Aralık 2018'de Buenos Aires'te G20 kapsamında gerçekleşen görüşme sayılabilir.
Ne bekleniyor?
Alaska görüşmesi, geçmişte kısmen ilerleme sağlanan Suriye ve Ukrayna meseleleri ile ilişkilerin normalleşmesine yönelik çabaların tekrar masaya yatırılacağı bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Ancak önceki zirvelerden elde edilen sınırlı sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda, toplantının somut çıktılar üretip üretmeyeceği yakından takip edilecek.
Önemli tarihler ve yerler: 7 Temmuz 2017 (Hamburg), 16 Temmuz 2018 (Helsinki), 28 Haziran 2019 (Osaka), 15 Ağustos (Anchorage, Alaska).
