Prof. Dr. Şevket Özkaya: Kovid-19'un damarlarda bıraktığı hasar gençlerde ani ölüm riskini artırıyor
Pandemi sonrası gözlemler
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, pandemi dönemini takip eden süreçte genç yaşta ani ölüm vakalarında artış gözlendiğini bildirdi. Özkaya, son dönemde spor sırasında veya sonrasında yaşanan beklenmedik kalp krizlerinin Kovid-19 virüsünün damar yapısı üzerindeki etkileriyle ilişkili olduğunu ifade etti.
Endotel hasarı ve damar yaşlanması
Prof. Dr. Özkaya, Kovid-19'un özellikle kılcal damar düzeyinde ciddi hasar bıraktığını belirterek, takip ettikleri binlerce hastada 'endotelit' yani damar iç yüzeyi hasarının ani ölümleri tetiklediğini tespit ettiklerini ve bulgularını uluslararası dergilerde yayımladıklarını söyledi. Avrupa Kalp Dergisi verilerinde de bu durum 'Kovid-19 sonrası damar yaşlanmasının hızlanması' olarak tanımlanmıştır.
Virüsü geçirenlerde damar yaşı, takvim yaşından daha yaşlı hale geliyor. Prof. Dr. Özkaya'ya göre, bu etki bazı kişilerde 5 yıllık yaşlanmaya eşdeğer olabiliyor.
Aşıların rolü
Özkaya, gençlerdeki ani ölümlerin nedeninin aşılar olmadığını vurguladı: 'Ani ölümlerin sebebi Kovid-19 aşıları değil, virüsün damar yapısına verdiği hasardır.' Ayrıca aşıların hastalık şiddetini ve damar içi hasarı azaltarak koruyucu rol oynadığını belirtti.
Ağır spor sonrası riskler
Prof. Dr. Özkaya, Kovid-19 sonrasında yoğun egzersiz yapan gençlerde ani kalp krizleri görülebildiğini aktardı. Pandemi öncesi yapılan ağır sporların aynı yoğunlukta sürdürülmesi halinde bazı kişilerde ciddi kalp ve akciğer sorunları ortaya çıkabildiğini söyledi. Kılcal damarlardaki hasar nedeniyle ağır egzersiz sırasında yeterli oksijenlenme sağlanamayabilir ve bu durum ani ölüme kadar gidebilmektedir.
Önlemler ve geri dönüşüm potansiyeli
Özkaya, Kovid-19 geçirenlerin yalnızca kısa vadeli komplikasyonlara değil, uzun vadeli damar yaşlanmasına da dikkat etmeleri gerektiğini kaydetti. Bununla birlikte bu hasarın tamamen kalıcı olmadığını vurgulayarak, bazı vasküler bozuklukların zaman içinde kısmen geri dönebildiğini ifade etti. Yaşam tarzı düzenlemeleri, kan basıncının kontrolü, kalbi aşırı zorlayan egzersizlerden kaçınma ve uygun ilaç tedavileriyle bu süreç yavaşlatılabilir.
GENÇLERDE ANİ ÖLÜMLER ARTIYOR: 'NEDENİ İSE VİRÜSÜN DAMARLARDA BIRAKTIĞI HASAR"
