PİNA-İZ projesiyle Marmara'da bebek pina sayısı arttı
ŞADUMAN TÜRKAY - Marmara Denizi'nin son sığınağı haline gelen pina midyelerinin korunması için yürütülen PİNA-İZ projesinde, bebek pina sayısı 10a yükseldi. Anadolu Ajansı (AA) ekibi, saha çalışmaları ve güncel ölçümlere eşlik edip gelişmeleri su altında anons ederek aktardı.
Türün özellikleri ve geçmişte yaşanan gerileme
Akdeniz'e özgü olan pina, boyu 120 santimetreye ulaşabilen ve 50 yıla kadar yaşayabilen, dünyanın en büyük iki kabuklu canlısından biri olarak biliniyor. Ancak 2016-2019 döneminde tek hücreli bir parazitin yayılması sonucu, Çanakkale Boğazı'ndan Cebelitarık'a kadar uzanan alanlardaki pina popülasyonları ciddi şekilde geriledi.
Marmara'daki tek sağlıklı popülasyonun ekosistem işlevi
Bugün dünya üzerindeki tek sağlıklı pina popülasyonunun Marmara Denizi'nde yer aldığı belirtiliyor. Bu canlılar saatte yaklaşık 6 litre deniz suyunu filtreleyerek su kalitesine katkı sağlıyor ve kıyıdan 60 metre derinliğe kadar uzanan alanlarda ekosistem sağlığını destekliyor.
Karşılaşılan tehditler
Pina popülasyonu yalnızca hastalıklara karşı değil; kirlilik, kıyı dolguları, dibi tarayan balıkçılık, demirleme, turizm ve dalış baskısı gibi insan kaynaklı etmenler nedeniyle de tehdit altında bulunuyor.
MAR-PİNA verileri ve PİNA-İZ hedefleri
MAR-PİNA projesi kapsamında Marmara Denizi'nin adalar dahil yaklaşık 1300 kilometrelik kıyı şeridinde pina dağılım alanları belirlenerek popülasyonun genel durumu ortaya kondu ve elde edilen veriler coğrafi bilgi sistemleri tabanlı haritalara dönüştürüldü. Bu bilimsel bulgular doğrultusunda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ile Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi işbirliğiyle başlatılan PİNA-İZ projesi iki ana hedefle yürütülüyor: bireysel büyüme, yeni birey katılımı ve sağlık durumunun tespiti; ayrıca mevcut popülasyonun Marmara Denizi'nde izlenmesi.
İzleme sahası ve uygulanan yöntem
Erdek Körfezi'nde deniz çayırlarıyla kaplı ve kumlu bir habitatta toplam 200 metrekarelik alanda yaşayan 330 pina markalandı. Bu pinalar, her ay büyüme durumları, larva bolluğu, yeni birey katılımı, sağlık durumları ve ölüm oranlarının izlendiği 8 istasyonda yakından takip ediliyor.
AA ekibinin saha gözlemi
Anadolu Ajansı ekibi, saha çalışmalarına eşlik ederek su altındaki izleme faaliyetlerini anonsla kamuoyuna aktardı.
Marmara Denizi son sığınağı haline gelen, saatte 6 litre deniz suyunu filtreleyebilen pina midyelerini koruma çalışmaları kapsamında geliştirilen PİNA-İZ projesiyle bebek pina sayısı 10'a çıkarken, AA ekibi güncel ölçümlere eşlik edip gelişmeleri su altında anons çekerek aktardı. Akdeniz'e özgü, boyu 120 santimetreye ulaşabilen ve 50 yıl yaşayabilen pina, dünyanın en büyük iki kabuklu canlılarından biri olarak biliniyor. Ancak 2016-2019 arasında tek hücreli bir parazitin hızla yayılması sonucu Çanakkale Boğazı'ndan Cebelitarık'a kadar uzanan pina popülasyonları tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
