Türkiye'deki milyonlarca emekli ve çalışanın kaderini baştan yazacak tarihi bir düzenleme için geri sayım başladı. Emeklilikte yetersiz kalan maaşlar nedeniyle çalışma hayatına devam etmek zorunda kalanlar için "çifte kazanç" dönemi masaya yatırılmaya başladı. Orta Vadeli Program kapsamında hayata geçirilmesi planlanan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile birlikte, hem ikinci bir emekli maaşına kavuşmak hem de şartları sağlayanlar için ikinci bir kıdem tazminatı almak mümkün hale gelecek. Özellikle 50 yaş üstü çalışanları ve prim gün sayısını dert edenleri yakından ilgilendiren bu yeni sistem, sosyal güvenliği baştan yazdıracak.
TES DEVREYE ALINIYOR! TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NEDİR
Türkiye'de, özellikle EYT düzenlemesi sonrası emekli olan ancak geçim sıkıntısı nedeniyle çalışmaya devam eden milyonlarca vatandaş mevcut. Mevcut emekli maaşlarının, aktif çalışma dönemindeki gelir seviyesini karşılamakta zorlanması, bu durumu adeta bir zorunluluk haline getiriyor. İşte bu noktada devreye giren Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), bu soruna köklü bir çözüm sunacak. İşte detaylar...
TES, mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) benzer bir yapıda, ancak çalışanlar için ikinci bir güvence katmanı oluşturacak şekilde kurgulandı. Sistem, çalışanların maaşlarından yapılacak cüzi kesintiler ve devlet katkısıyla fonlarda birikecek. Belirlenen şartlar sağlandığında, çalışanlar mevcut Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) emekliliklerinden bağımsız olarak, TES üzerinden de bir maaş almaya hak kazanacak. Bu durum, emeklilik yaşı geldiğinde kişinin eline hem SGK maaşı hem de TES maaşı olmak üzere iki ayrı maaş geçmesi anlamına gelmekte iken, bu sayede, emeklilik sonrası refah seviyesinin korunması ve çalışma zorunluluğunun ortadan kaldırılması hedefleniyor.
EN ÇOK ÇALIŞANA EN YÜKSEK MAAŞ
Yeni sistemin getirdiği bir diğer önemli yenilik ise prim gün sayısının emekli maaşı üzerindeki etkisinin artırılması olarak hesaplanırken, reni düzenlemelerle birlikte, sistemde daha uzun süre kalmak ve daha fazla prim ödemek, doğrudan emekli maaşına çok daha belirgin bir şekilde yansıyacakç
ÇİFTE TAZMİNAT DOĞABİLİR
Yeni dönemin en çok merak edilen konularından biri de tazminat hakları. Mevcut yasalar çerçevesinde, bir çalışan emeklilik dilekçesi vererek işten ayrıldığında kıdem tazminatını alabiliyor. Bu, ilk tazminat hakkıdır.
Peki, ikinci tazminat nasıl alınacak? Emekli olup tazminatını aldıktan sonra farklı bir işyerinde yeniden çalışmaya başlayan bir kişi, bu yeni işyerinde en az bir yıl çalışma şartını tamamladığında, yeni bir kıdem tazminatı hakkı kazanmış olacak. Eğer bu bir yıllık süre sonunda işveren tarafından iş akdi feshedilirse, çalışan ikinci kez kıdem tazminatı alma hakkına sahip olacak. Bu durum ise çifte tazminat kapısını aralayacak.
50 YAŞ ÜSTÜNÜN DE HAKLARI VAR
Emeklilik sonrası çalışma hayatına devam eden milyonlarca vatandaşın özlük hakları da kanunlarla güvence altında. Emekli bir çalışanın, diğer çalışanlardan yasal haklar açısından hiçbir farkı yoktur. Bu noktada özellikle 50 yaş üstü çalışanlar için daha da olası bir senaryonun mevcut olduğu konusnda uzmanlar uyarılarını yayımlıyor. İş Kanunu'na göre, 50 yaşını doldurmuş çalışanlara, o işyerindeki hizmet süresine bakılmaksızın yılda en az 20 gün yıllık ücretli izin verilmesi zorunluluğu buunuyor.
