Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu toplandı
TBMM bünyesindeki Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu ilk toplantılarında komisyonun yol haritası, öncelikleri ve dinlenecek kurum ve kişi profilleri üzerine görüş birliğine yöneldi. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Kürşad Zorlu başta olmak üzere üye milletvekilleri, sürecin öncelikle silahsızlandırma, tasfiye ve toplumsal huzurun yeniden tesisine odaklanması gerektiğini belirtti.
Zorlu'nun öncelikleri ve uyarıları
Zorlu, komisyon çalışmalarının her konuyu çözemeyeceğini ve gündemin öncelik sıralamasının önemli olduğunu söyledi. Komisyonun asli hedefinin PKK'nın tüm unsurlarıyla silah bırakması, yurt içi ve yurt dışındaki terör varlığının tasfiyesi ve toplumsal huzurun yeniden tesis edilmesi olduğunu vurguladı.
Zorlu, sürecin başarılı olabilmesi için üç aşamalı bir anlayış önerdi: "Örgüt, silah bırakacak, hukuk işleyecek ve milletimiz konuşacaktır." Bu çerçevede, silahsızlandırma süreciyle eş zamanlı olarak hukuki ve teknik süreçlerin yürütülmesinin zaruri olduğunu belirtti.
Komisyonun çalışacağı döneme ilişkin dikkat edilmesi gereken hususlar da paylaşıldı. Zorlu, TBMM'nin 1 Ekim gibi yakında açılacak olmasını hatırlatarak, Meclis açıldıktan sonra hazırlıkların olgunlaştırılmaması halinde süreçlerin manipülasyon riskiyle karşılaşabileceği uyarısında bulundu.
Dinlenecek kurum ve kişi profili
Zorlu, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın komisyona sunum yaptığını hatırlatarak, diğer ilgili kamu kurumlarının da periyodik takvim çerçevesinde davet edilmesi gerektiğini kaydetti. Ayrıca sivil toplum temsilcileri, uzman akademisyenler, alanında uzman isimler, medya temsilcileri, kanaat önderleri ve mağdur/vatandaş temsilcilerinin de dinlenmesini önerdi.
Zorlu, özellikle şehit aileleri ve gazilerin komisyonda ilk etapta yer almasının toplumsal güvenin sağlanması açısından şart olduğunu belirtti.
Parti ve milletvekillerinin öneri ve öncelikleri
Yeni Yol Partisi Grup Başkanı Bülent Kaya, önce hafıza ve tecrübe aktarımını öne çıkararak devlet adamları, bürokratlar, akademisyenler ve STK temsilcilerinin dinlenmesini istedi. Kaya, komisyonun çalışmasını kolaylaştırmak için alt komisyonlar kurulmasını ve sürecin toplumsallaştırılmasına yönelik başlıkların ayrılmasını önerdi.
Demokrat Parti İzmir Milletvekili Haydar Altıntaş, dış politikada Türkiye'nin temsil, itibar ve masada yer alma sorunlarına dikkat çekerek, Dışişleri Bakanı'nın komisyona davet edilmesinin önemine işaret etti.
Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Önder Aksakal, tasfiye edilmesi hedeflenen yapıların yeniden faaliyete geçme riskine dikkat çekerek, teslim ve tasfiye süreci nesnel ve fiziki biçimde yaşanmadan diğer konulara girilmesini gerçekçi bulmadığını söyledi.
EMEP İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, dört öncelik başlığı önerdi: silah bırakma sürecinin hızlandırılması, cezaevleri ile ilgili düzenlemeler (genel af çerçevesi önerisi de dahil olarak), dinlenecek kurum/kişilerin hızlı belirlenmesi ve demokratik hak ve özgürlüklere dair önceliklerin tespiti.
Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Ahmet Şık, Kürt meselesinin siyasi çözümü için hazırlanmış raporu Meclis Başkanlığı'na sunacaklarını ve komisyonun AYM ile AİHM kararlarını eksiksiz uygulama yönünde siyasi irade göstermesi gerektiğini belirtti.
Yeniden Refah Partisi Milletvekili Doğan Bekin ve HÜDA Par Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu gibi isimler de komisyonun birleştirici politikalar geliştirmesi, hukuk ve yasal düzenlemelere dönük alt komisyonlar kurulması ve dil üslubuna dikkat edilmesi gerektiğini vurguladılar.
Komisyonun işleyişine dair genel değerlendirme
Toplantıda öne çıkan yaklaşım, sürecin aşamalı, eşzamanlı ve titiz yürütülmesi; önceliklerin netleştirilmesi; toplumsal güveni tesis edecek aktör ve mağdur temsilcilerinin dinlenmesi yönünde oldu. Üye milletvekilleri, komisyonun hem teknik hem hukuki hazırlıkları hızlandırmasının ve kamuoyunda gerçekçi beklentiler oluşturulmasının gerekliliğini paylaştı.
Genel kanaat: Komisyon, silahsızlandırma, tasfiye ve entegrasyon odaklı bir gündemle; hukuki ve toplumsal boyutları paralel yürütecek düzenlemeleri öne alarak ilerlemek istiyor. Üyeler, toplumsal katılıma ve mağduriyetlerin doğru tespitine dayalı bir dinleme süreciyle komisyonun sonuç odaklı çalışacağına dair teminat arayışında.
