MEB'in yeni gastronomi liseleri projesi
Milli Eğitim Bakanlığı, Türk mutfağının sürekliliğini sağlamak ve nitelikli şef yetiştirmek amacıyla yeni bir proje başlattı. Proje kapsamında İstanbul ve Erzurum'da kurulan Gastronomi Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, yetenek sınavı ile öğrenci alımı yaparak mutfak sanatlarına ilgi duyan gençleri mesleğe yönelik donanımla buluşturmayı hedefliyor.
Başvuru ve sınav takvimi
Hazırlık sınıflarına öğrenci kabulü iki aşamalı bir takvimle yürütülecek. Eylül dönemi başvuruları 8-19 Eylül 2025 tarihleri arasında, Ekim dönemi başvuruları ise 4-21 Ekim 2025 tarihleri arasında yapılacak.
Başvurular, öğrenci velilerinin öğrencinin kayıtlı olduğu okul müdürlüğüne dilekçe vermesi veya e-Devlet üzerinden gerçekleştirilebilecek. Yetenek sınavına, 2025 LGS puanına sahip ve ortaöğretim kurumlarının hazırlık veya 9. sınıflarına yeni kayıt yaptıran öğrenciler başvuru yapabilecek.
Yetenek sınavı değerlendirme kriterleri
Yetenek sınavı 100 tam puan üzerinden değerlendirilecek ve çok boyutlu bir ölçüm içerecek. Değerlendirmede öne çıkan kriterler şunlar:
Merkezi Sınav Puanı (LGS): Adayın akademik altyapısını ölçer.
Yabancı Dil Puanı: Küresel mutfak vizyonu ve iletişim becerileri için önem taşıyor.
Mesleki İlgi ve Yatkınlık: Adayın gastronomiye yönelik tutkusunu ve potansiyelini değerlendirir.
Özel Yetenek: Mutfak sanatlarına dair pratik beceriler ve yaratıcılık sınavla ölçülecek.
Programın öne çıkan unsurları ve mezuniyet sonrası kazanımlar
Programda Türkiye'nin önde gelen usta şefleriyle düzenlenecek atölye çalışmaları ve yerel üretim bölgelerine yönelik geziler planlanıyor. Bu uygulamalı eğitimler, teorik müfredatı güçlendirerek öğrencilerin sektöre doğrudan katılımını kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Mezunlar yalnızca lise diploması almakla kalmayacak; iş yeri açma belgesi, Europass Sertifika/Diploma Eki gibi uluslararası geçerliliği olan belgelerle donatılacak. Alanlarında çalıştıklarında teknisyen unvanı alabilecek olan öğrenciler, ayrıca YKS başarıları halinde ilgili lisans ve ön lisans programlarına devam edebilecekler.
Değerlendirme ve beklenen etkiler
Proje, Türk mutfağının korunması ve küresel tanıtımı odaklı olarak gastro-diplomasi yaklaşımını benimsiyor. Uzmanlaşmış mesleki eğitim ile sektöre nitelikli insan kaynağı sağlanması, hem yerel gastronomi ekosistemine hem de turizm ve ihracat açısından uzun vadeli fayda yaratma potansiyeli taşıyor. Ayrıca lise düzeyinde mesleki sertifikasyonun üniversiteye geçişle uyumlu kurgulanması, gençlere hem istihdam hem eğitim yolları arasında esneklik sunuyor.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açıklanan bu adım, Türk mutfağının hem kültürel mirasını korumaya hem de profesyonel alanlarda rekabet edebilir bir kadro yetiştirmeye yönelik sistematik bir yatırım niteliği taşıyor.
