Malavi'de erken sonuçlar sokaklara yansıdı: Chakwera destekçileri protesto etti
16 Eylül'de düzenlenen genel seçimlerin erken sonuçlarında eski Devlet Başkanı Peter Mutharika'nın önde görünmesi, başkent Lilongwe'de Devlet Başkanı Lazarus Chakwera'nın destekçilerini sokağa çıkardı. Protestocular, sonuçlara tepkilerini gösterirken ülkenin seçim sürecine yönelik kaygılar öne çıktı.
Protestolar ve talepler
Başkentte toplanan Chakwera destekçileri, birçok caddeyi trafiğe kapatarak gösteri düzenledi ve "adalet yerini bulana kadar" eylemlerine devam edeceklerini belirtti. Protestocular, Seçim Komisyonu Başkanı Annabel Mtalimanja'yı kınadı ve erken sonuçların güvenilirliği konusunda soru işaretleri olduğunu vurguladı.
İktidardaki Malavi Kongre Partisi (MCP) Kamu Sekreteri Jessie Kabwila ise partinin, iddia ettikleri "büyük usulsüzlükler" nedeniyle erken sonuçları kabul etmeye hazır olmadığını açıkladı. Seçim Komisyonu Başkanı Mtalimanja ise sükunet çağrısında bulundu ve sürecin anayasaya uygun şekilde işletilmesi gerektiğini belirtti.
Seçim takvimi ve yasal çerçeve
16 Eylül genel seçimleri, devlet başkanı seçimini de kapsıyor. Seçimde Lazarus Chakwera, Peter Mutharika, Joyce Banda ve diğerleri dahil olmak üzere toplam 17 aday yarışıyor. Ayrıca meclis için 229 parlamento üyesi ve 509 yerel yönetim temsilcisi belirlenecek.
Bu yıl ilk kez uygulanan ve kazananın oyların %50'sinden fazlasını almasını zorunlu kılan "yüzde 50+1" formatı, başkanlık yarışının doğrudan bir çoğunluk gerektirmesi nedeniyle seçimin önemini artırdı. Seçim Komisyonu, ülke anayasasına göre en geç yarın kesin sonuçları açıklayacak.
Tarihsel bağlam: 2019 seçimlerinin iptali ve etkileri
Malavi siyasetinde güven ve seçime ilişkin hukuki süreçlerin önemi yeni değil. Peter Mutharika, 2014 seçimlerini kazanarak göreve gelmişti. 2019'daki seçim sonuçları ise daha sonra Malavi Anayasa Mahkemesi tarafından 4 Şubat 2020'de "usulsüzlük" gerekçesiyle iptal edilmişti. Tekrarlanan Haziran 2020 seçiminde Mutharika, Lazarus Chakwera'ya karşı seçimi kaybetmiş ve 28 Haziran 2020 itibarıyla görevi devretmişti.
Bu geçmiş, mevcut erken sonuçlara yönelik tepkilerin ve hukuki itiraz olasılıklarının anlaşılmasında önemli bir bağlam sunuyor; zira 2019'daki iptal ve ardından gelen yeniden seçim, Malavi'de seçim süreçlerine dair hassasiyeti artırdı.
Gelişmeler Seçim Komisyonu'nun resmi açıklamasına bağlı olarak ilerleyecek; kesin sonuçlar anayasaya uygun şekilde yarına kadar duyurulacak.
