Malatya’da 95 Yıllık 'Kara Lastik' Geleneği Sürüyor
Türkiye’de 1930’lu yılların başında üretimine başlanan ve çarıktan ayakkabıya geçiş sürecinin simgelerinden biri olan halk arasında "cizlavit" ya da "Ankara lastiği" olarak bilinen kara lastik, aradan geçen yaklaşık 95 yıle rağmen Malatya’da ilgi görmeye devam ediyor. Kırsal kesimde kullanım amacıyla tercih edilmesinin yanı sıra, geçmişi hatırlatması ve dekoratif/souvenir amaçlı olarak da satılıyor.
Tarihçe ve modeller
Malatya kent merkezinde geçici konteyner çarşıda ayakkabıcılık yapan esnaf Mehmet Demir, kara lastiğin tarihinin 1932 yılına dayandığını belirtiyor. Demir, üretimde farklı modeller bulunduğunu anlatarak, "Bunların bayan içini dediğimiz tabanı düz olan ve 1932’den beri üretilen modelleri var. Bir de bayanlar için topuklu Ankara lastiği bulunuyor. Ayrıca halk arasında Dallas ya da naylon ayakkabı denilen bağ ve bahçede kullanılan modellerimiz de mevcut" dedi.
Talep profili ve kullanım
Mesleğe 1993 yılında başladığını ifade eden Demir, Ankara lastiği, çizme, cizlavit, zile tepe lastiği ve bayan naylonu gibi ürünleri sattığını belirtti. Demir, talebin geçmişe göre azaldığını vurgulayarak, "Eskisi gibi yoğun talep yok. Daha çok 65-70 yaş aralığındaki amcalarımız, dedelerimiz alıyor. Gençler pek giymiyor ama bu ürünler kaybolmasın diye bulundurmaya devam ediyoruz" ifadelerini kullandı.
Satış noktaları ve fiyatlar
Malatya’da bu tür ürünleri satan esnaf sayısının sınırlı olduğunu söyleyen Demir, "Şu anda Malatya’da bu lastikleri satan iki ya da üç esnaf var. Spor ayakkabıların yaygınlaşmasıyla talep düştü ama hala soranlar oluyor" diye konuştu. Fiyatlandırma hakkında bilgi veren Demir, cizlavit modellerinin 350 TL, Ankara lastiğinin ise 100 TLden satışa sunulduğunu; Ankara lastiğinin cizlavite göre daha dayanıksız olduğunu belirtti.
Not: Haber, esnaf Mehmet Demir’in aktarımlarına dayanmakta olup özel isimler, tarihler ve fiyat bilgileri korunmuştur.
ESNAF MEHMET DEMİR
