La Nina ile başlayan yaz küresel olarak en sıcak üçüncü yaz olarak kaydedildi
Yeşim Yüksel – Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, yaz aylarının başında zayıf bir La Nina etkisi bulunduğunu, ancak arka planda sürekli artan bir küresel ısınma etkisi olduğunu belirtti. Kurnaz, "La Nina ve El Nino olmasaydı bile 2025 Haziran-Ağustos dönemi dünyada yine en sıcak üçüncü yaz olurdu." dedi.
Küresel veriler ve Ağustos ayı
Avrupa Birliği'nin uydu izleme sistemi Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre geçen Ağustos ayında yüzey hava sıcaklığı 16,6 derece olarak ölçüldü ve bu değer 1991-2020 ağustos ayı ortalamasının 0,49 derece üzerine çıktı; böylece Ağustos 2025 küresel olarak kayıtlardaki en sıcak üçüncü Ağustos ayı oldu.
Copernicus verilerinde Ağustos 2025, şimdiye kadarki en sıcak iki Ağustos ayının yaşandığı 2023 ve 2024'tekinden 0,22 derece daha serin olurken, sıcaklık 1850-1900 dönemi ortalamasının 1,29 derece üzerine çıktı. Eylül 2024-Ağustos 2025 döneminde ise sıcaklık 1991-2020 ortalamasının 0,64 derece, sanayi öncesi dönemin 1,52 derece üzerinde ölçüldü.
Yaz mevsimi ve sıra
Haziran-Ağustos döneminin küresel sıcaklık ortalaması, 1991-2020 referansına göre 0,47 derece daha yüksek seyrederek bu yılın kayıtlardaki en sıcak üçüncü yaz olmasına yol açtı. Söz konusu aylar için 2023 ve 2024 küresel sıcaklık ortalamaları sırasıyla 0,66 ve 0,69 derece üzerinde ölçülmüştü.
Avrupa ve deniz yüzeyi sıcaklıkları
Avrupa genelinde sıcaklıklar 1991-2020 ortalamasının 0,9 derece üzerinde kaydedildi ve bölge kayıtlardaki en sıcak dördüncü yazı yaşadı. Kıtanın batı kesimleri, Güneydoğu Avrupa ve Türkiye'de ortalamaların üzerinde sıcaklık sapmaları görüldü. Batı ve Güney Avrupa'nın büyük kısmı, Balkanlar, Karadeniz bölgeleri, İskandinavya ve kuzeybatı Rusya'da kurak koşullar etkili oldu.
Ortalama deniz yüzeyi sıcaklıkları, Ağustos 2025'te 60 derece güney ile 60 derece kuzey arasında 20,82 derece ile kayıtlardaki en yüksek üçüncü Ağustos değeri olarak rapor edildi.
Türkiye'de sıcak dalgası ve yerel kayıtlar
Prof. Dr. Levent Kurnaz, Türkiye'de yaz boyunca geçen yıla kıyasla genel olarak daha serin bir dönem geçirildiğini, ancak ülke çapında ilk kez resmi ölçümlerde 50 derecenin üzerinde sıcaklıkların görüldüğünü vurguladı: "Bu çok sıcak bir gün, çok sıcak bir noktaya denk geldi ama geri kalan zamanda geçen senenin ortalamasına göre daha serindik. Hatta 2023'ün ortalamasına göre de daha serindik."
Kurnaz ayrıca 2025 yılının bugüne kadarki döneminde 36 günün tarihteki en sıcak gün olarak kayıtlara geçtiğini, haziran-ağustos döneminde ise yalnızca 14 Temmuz'da sıcaklık rekoru kırıldığını belirtti. Küresel olarak yaz dönemi geçen yaza göre 0,22 derece daha serin olmakla birlikte, 1940-1970 ortalamasına göre yaklaşık 1,1 derece daha sıcak olduğuna dikkat çekti ve bunun küresel ısınmanın devam ettiğinin bir göstergesi olduğunu söyledi.
La Nina durumu ve beklentiler
Kurnaz, Pasifik Okyanusu'ndaki deniz suyu sıcaklıkları indirgemesi anlamına gelen La Nina'nın yaz başında zayıf bir biçimde etkili olduğunu ancak şu anda nötr durumda olunduğunu belirtti: "La Nina şu anda yok, yazın başında vardı, ama çok zayıf bir La Nina'ydı. Şimdi nötr durumdayız ve bir süre daha nötr durumda kalmaya devam edeceğiz. Belki ekim ayında hafif bir La Nina görülmeye başlayabilir. Gelecek senenin şubat ayına kadar da bu çok hafif La Nina görülmeye devam edebilir ancak şubattan sonra muhtemelen yine nötr durumlara geçeceğiz. Pasifik'te illa La Nina ya da El Nino olmak zorunda değil. Çoğunlukla beklenen durum nötr olmasıdır. Arada El Nino ya da La Nina olur."
Kurnaz, ayrıca kötü bir El Nino'nun olmamasının Türkiye açısından geçen sene yaşanan zirai don benzeri don olaylarının ortaya çıkmasını zorlaştırabileceğini sözlerine ekledi.
Özetle: La Nina etkisinin zayıf ya da geçici olduğu bir dönemde dahi, Copernicus verileri 2025 yazının küresel ölçekte kayıtlardaki en sıcak üçüncü yaz olarak gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
